پنجشنبه, ۳۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 18 April, 2024
مجله ویستا

نشانگان ایدز تمام عیار


   نشانگان ايدز تمام عيار
هرکدام يا کليهٔ نشانه‌ها و علائم فوق ممکن است وجود داشته باشند. در ضمن قربانيان، به عفونت‌هاى فرصت‌طلب، سارکوم کاپوسي، يا لنفوم (تومور باقت لنفاوى را لنفوم گويند - م). مبتلا مى‌شوند. عبارت عفونت فرصت‌طلب يعنى نوع خاصى از عفونت که معمولاً در انسان‌هاى سالم ايجاد نمى‌شود و تنها زمانى بروز مى‌کند که فرد ضعيف مى‌شود يا دستگاه ايمنى او صدمه مى‌بيند (مثل ايدز). اين عفونت‌هاى فرصت‌طلب عبارتند از: ذات‌الريهٔ ناشى از پنوموسيستيس کارينى۱، بيمارى کريپتوسپوريديوز۲، توکسوپلاسموز۳ ، کانديدياز۴، کريپتوکوکوز۵، هسيتوپلاسموز (نوعى عفونت قارچى که کانون عفونت اوليه آن ريه است - م). سل و عفونت با ويروس تبخال.
۱. يک انگل تک‌سلولى که باعث نوعى ذات‌الريه به‌ويژه در مبتلايان به ايدز مى‌شود - م.
۲. نوعى بيمارى اسهالى که در اثر يک انگل تک سلولى از نوع کريپتوسپوريديا ايجاد مى‌شود - م.
۳. نوعى بيمارى که در اثر يک انگل تک سلولى به نام توکسوپلاسما گوندى ايجاد مى‌شود - م.
۴.نوعى عفونت قارچى که پوست، مخاط دهان (برفک)، دستگاه تنفسى و مهبل را مبتلا مى‌کند و گاهى باعث عفونت عمومى مى‌شود - م.
۵. نوعى عفونت قارچى که کانون عفونت اوليه آن ريه است و ممکن است به پردهٔ مغز، کليه، استخوان و پوست گسترش يابد - م.
سارکوم کاپوسى يک تومور عروق خونى است که پوست و ساير اعضاء را درگير مى‌کند. تومورهاى پوستى در قربانيان ايدز ضايعات صورتى تا ارغوانى رنگى هستند که ممکن است در هر نقطه از بدن مثل دهان ظاهر شوند. معمولاً اندازه و تعداد اين ضايعات به‌سرعت افزايش مى‌يابد، ضعف عمومى بيمار را تشديد مى‌کنند و اغلب کشنده هستند.
اختلالات عصبى همراه با ايدز عبارتند از: التهاب پردهٔ مغز (مننژيت)، ضعف اندام‌ها و از دست دادن تعادل، تشنج، توهم، زوال عقل پيشرونده. درگيرى عصبى در ۳۰ تا ۵۰ درصد قربانيان ايدز بروز مى‌کند. کورى معمولاً در اثر التهاب شبکيهٔ ناشى از ويروس سايتومگال ايجاد مى‌شود.
   تشخيص
در حال حاضر از دو نوع آزمايش معمول سرم‌شناسى براى تشخيص ايدز استفاده مى‌شود. هر دو آزمايش براى پى بردن به‌وجود پادتن ويروس ايدز به‌کار مى‌روند. در حال حاضر آزمايش‌هاى مستقيم براى پى بردن به‌وجود خود ويروس از نظر فنى دشوار است. رايج‌ترين آزمايش بيماريابى آزمايش جذب مواد ايمنى وابسته به آنزيم (ELISA)، است که در آن سرم خون فرد مورد آزمايش در تماس با قطرات پوشيده با پادگن ايدز قرار مى‌گيرد. اگر پادتن در سرم وجود داشته باشد واکنش پادگن - پادتن ايجاد تغيير رنگى مى‌کند که توسط يک نورسنج حساس نشان داده مى‌شود. اين آزمايش ۹۹ درصد افرادى را که بيش از سه ماه از عفونت آنها گذشته است، شناسائى مى‌کند. اين آزمايش احتمالاً در افرادى که تازگى دچار عفونت شده‌اند به‌طور کاذب منفى مى‌شود، زيرا توليد ميزان کافى پادتن در پاسخ به عفونت نياز به زمان دارد. اين آزمايش تنها در حدود ۲/۰ درصد موارد يا ۲ نفر در هر ۱۰۰۰ نفر ايجاد پاسخ مثبت کاذب (يعنى آزمايش مثبت در فردى که دچار عفونت نيست) مى‌کند. نتيجه آزمايش اليزا (ELISA) تا زمانى که تکرار آزمايش روى همان نمونه سرم خون دوباره مثبت نشود، مثبت تلقى نخواهد شد.
معنى اين آمارها چيست؟ آنها اساساً به اين معنى هستند که اين آزمايش در جمعيتى که در معرض خطر متوسط تا زياد هستند (مثل معتادين به داروهاى تزريقى در شهر نيويورک) بسيار دقيق است. اين آزمايش در جمعيت کم‌خطر (مثل زنان متمايل به جنس مخالف در کانزاس) نسبتاً غيردقيق است.
معمولاً مثبت بودن آزمايش اليزا با آزمايش ديگرى به نام آزمايش وسترن بلات تأييد مى‌شود. اين آزمايش نيز پادتن سرم خون را نشان مى‌دهد ولى ايجاد خطاء مثبت کاذب در آن کمتر از آزمايش اليزا است. آزمايش وسترن بلات يک روش ايمنى شناسى است که بسيار پرزحمت است و براى اجراء و تفسير آن مهارت و تجربهٔ زيادى لازم است. وقتى هر دو آزمايش اليزا و وسترن بلات انجام شوند احتمال بروز نتيجه مثبت کاذب تنها حدود ۱ در ۱۰ هزار نفر فرد مورد آزمايش است. در ضمن آزمايش وسترن بلات حدود ۲ درصد نمونه‌هاى مثبت آزمايش اليزا را تأييد نمى‌کند. بنابراين اگرچه اين آزمايش‌ها نسبتاً دقيق هستند ولى به‌‌ويژه در جمعيت کم خطر به هيچ وجه کاملاً دقيق نيستند.
   درمان
در حال حاضر درمان مؤثرى براى ايدز غير از اقداماتى که براى مقابله با عفونت‌هاى فرصت طلب، سرطان‌هاى همراه، و ساير عوارض مى‌شود، وجود ندارد. اين کوشش زياد براى يافتن يک راه درمانى يا يک روش مؤثر پيشگيرى به‌وسيلهٔ موجودى برانگيخته شده است که ژن آن به بخشى از ساختمان ژنى سلول ميزبان تبديل مى‌شود. تا زمانى‌که اين پديده روى مى‌دهد، احتمال اندکى براى رهائى از ويروس وجود دارد.
در حال حاضر اکثر داروهاى ضدويروسى ايدز، مرحلهٔ تبديل RNA و DNA را هدف‌گيرى کرده‌اند و سعى دارند عمل آنزيم تبديل‌کنندهٔ معکوس را مهار کنند. تاکنون از ميان داروهاى تحت آزمايش زيدووودين (AZT) و دى‌اُکسى‌اينوزين (DDI) تنها داروهائى هستند که توسط ادارهٔ غذا و دارو از نظر درمانى تأييد شده‌اند. AZT از طريق فريب دادن ويروس و گنجاندن دارو در DNA عمل مى‌کند. وقتى اين پديده روى دهد، DNA نمى‌تواند نمونه‌هاى جديد ويروس ايدز را ايجاد کند. نتايج اوليه نشان مى‌دهد که زيدو وودين طول عمر را زياد مى‌کند و ممکن است شروع علائم بالينى را در افرادى که از نظر سرمى مثبت هستند، به تأخير اندازد. ولى با اين همه طول عمرى که به اين ترتيب به‌دست مى‌آيد با مقياس ماه (نه سال) اندازه‌گيرى مى‌شود، و عوارض جانبى مهم زيادى همراه با درمان توسط زيدو وودين ايجاد مى‌شود.
داروهاى جديد ارائه شده ساير مراحل چرخهٔ عفونت‌زائى را هدف قرار داده‌اند. آنها مى‌توانند از ورود ويروس به سلول‌‌هاى غيرآلوده جلوگيرى کنند يا در توليد اجسام ويروسى جديد در داخل سلول آلوده اختلال ايجاد کنند.
در برخى از موارد مى‌توان از بروز عفونت‌هاى ثانويه جلوگيرى کرد. داروى پنتاميدين که از راه بينى استفاده مى‌شود در جلوگيرى از ذات‌الرّيه ناشى از پنوموسيستيس کارينى مؤثر است. يک داروى جديد به نام فوسکارنت در جلوگيرى از التهاب شبکيهٔ ناشى از ويروس سايتومگال مؤثر است.
در حال حاضر واکسنى براى ايدز وجود ندارد، اگرچه کوشش‌هاى پرشورى در جريان است. جلوگيرى از ايدز توسط مايه‌کوبى (واکسيناسيون) دشوار است زيرا به‌نظر مى‌رسد که ويروس ايدز به ‌راحتى دگرگون مى‌شود و انواع بسيار گوناگون با تفاوت‌هاى جزئى پديد مى‌آيد. واکسنى که عليه يک نوع ويروس توليد مى‌شود ممکن است عليه ديگرى مؤثر نباشد (بسيار شبيه واکسن‌هاى آنفلوانزا). ويروس ايدز ممکن است در حالى وارد بدن شود که قبلاً داخل لنفوسيت‌ها شده است. در اين حالت واکسن قادر به نفوذ نيست. از طرف ديگر حتى اگر نتوان از ورود ويروس به بدن جلوگيرى کرد، احتمال دارد واکسن‌هائى ساخته شود که ويروس را مهار کند.


همچنین مشاهده کنید