سه شنبه, ۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 23 April, 2024
مجله ویستا

مهبل و فرج


فرج ناحيهٔ اطراف ورودى مهبل است و شامل لب‌ها و تعدادى غدهٔ نرم‌کننده است. مهبل يک محفظهٔ کيسه ماننده داخلى است که فرج را از گردن رحم جدا مى‌کند و پر از غده‌هاى توليدکنندهٔ مايع است که ممکن است در برخى موارد شرايط مطلوبى را براى عفونت ايجاد کنند.
سازندگان محصولات بهداشتى زنان شما را وادار مى‌کنند که پول زيادى براى محصولات خود خرج کنيد زيرا اين کار اقدام مطلوبى است. ولى در واقع شستشوى ملايم فرج با صابون و آب گرم هنگام زير دوش رفتن يا حمام کردن تنها کارى است که براى پاکيزگى و جلوگيرى از بوى نامطلوب لازم است. شستشو از طريق داخل کردن آب به‌عنوان يک روش معمول ديگر توصيه نمى‌شود زيرا اين اقدام لزوماً باعث پاکيزگى بهتر نمى‌شود و ممکن است باکترى‌ها را به داخل رحم و مثانه هدايت کند. در واقع زنانى که به‌طور منظم خود را از داخل شستشو مى‌دهند، نسبت به زنانى که اين کار را نمى‌کنند، احتمال ابتلاء بيشترى به بيمارى التهابى لگن (به مبحث عفونت‌هاى لگن مراجعه کنيد) و حاملگى داخل لوله‌اى دارند.
اسپرى‌هاى زنانه نيز معمولاً توصيه نمى‌شوند زيرا به‌علت حساسيت پوستى به اجزاء سازندهٔ آن باعث ايجاد التهاب موضعى (التهاب فرج) مى‌گردند. بو، در صورت ايجاد شدن، از دستگاه تناسلى خارجى منشاء مى‌گيرد (نه از مهبل). اين بوها را مى‌توان با استفاده از صابون ملايم (و ارزان) و آب (به‌جاى به کار بردن مواد شستشو دهندهٔ گران‌قيمت) از بين برد يا از ايجاد آن جلوگيرى کرد. اگر به عفونت مشکوک شديد، قبل از مراجعه به پزشک خود را از داخل شتسشو ندهيد. اين کار تعيين علت عفونت را در صورت وجود آن مشکل مى‌کند.
اگر مايليد خود را از داخل شستشو دهيد، از آب گرم با فشار خيلى کم يا محلول سرکه و آب (يک قاشق غذاخورى در حدود يک ليتر آب) استفاده کنيد. هرگز آب را با فشار داخل مهبل خود وارد نکنيد. از به کار بردن محصولات تجارى شستشودهنده خوددارى کنيد. براى پيشگيرى از بوى نامطلوب هنگام قاعدگي، تامپون‌ها و نوارهاى بهداشتى را هر ۴ ساعت تعويض کنيد. اسپرى‌ها و تامپون‌هاى معطر اثرى در جلوگيرى از بو ندارد و ممکن است باعث ايجاد بثورات ناشى از حساسيت شوند.
   خارش فرج
خارش اطراف لب‌هاى فرج ممکن است در اثر عفونت ايجاد شود. با وجود اين خارش فرج علل متعدد ديگرى دارد که عبارتند از: مواردى مثل بيمارى قند، بيمارى‌هاى پوستي، حساسيت‌ها، کرمک، شپش ناحيهٔ عانه، تحريکاتى که به دستگاه پيشگيرى از حاملگي، کرم‌هاى پيشگيرى از حاملگي، لباس، اسپرى‌ها و رنگ‌ها نسبت داده مى‌شود. خارشى که همراه با اين موارد يا تحريکات بروز مى‌کند معمولاً با ترشحات زياد مهبل همراه نيست.
   درمان
فرج را هر روز با صابون و آب گرم بشوئيد و آن را به‌دقت و بدون سايش ناحيهٔ حساس خشک کنيد. به‌جاى لباس‌هاى زير از جنس الياف مصنوعى که رطوبت را در خود نگه مى‌دارد، گشادترين لباس زير و پنبه‌اى خود را بپوشيد. از مصرف پودر تالک که محرک است، خوددارى کنيد. خود را از داخل شستشو ندهيد و از مصرف اسپرى‌هاى بهداشتى زنانه که تنها ممکن است خارش را بيشتر کند، اجتناب کنيد. اگر خارش ظرف چند روز برطرف نشد، با پزشک مشورت کنيد.
   استحالهٔ آتروفيک فرج
آتروفيک به معنى چروکيده و کوچک شده يا دچار سوءتغذيه است و استحاله نوعى تغيير حالت بافتى به‌سمت زوال است. استحالهٔ فرج در زنان معمولاً بعد از يائسگى هنگامى که توليد استروژن براى رشد و بازسازى بافت فرج متوقف شده است، بروز مى‌کند. علائم شامل خشکي، خارش و قرمزى در ناحيهٔ فرج است که ممکن است نازک و براق گردد و کليتوريس٭ ممکن است کوچک شود. اين ناحيه ممکن است در برخى موارد ضخيم و سفيد گردد، عارضه‌اى که آن را لوکوپلاکى (Leukoplakia)، مى‌نامند.
٭ يک عضو کوچک و کشيده که در قسمت قدامى فرج واقع است و از نظر جنينى معادل آلت در مردان است -م.
   تشخيص و درمان
براى استحالهٔ بدون عارضهٔ فرج پزشک ممکن است کرم کورتيزون تجويز کند که معمولاً کل اقدامى است که براى برطرف کردن علائم ضرورى است. اگر لوکوپلاکى بروز کرد، پزشک به احتمال زياد نمونه‌بردارى را توصيه خواهد کرد، زيرا وجود اين عارضه خطر سرطان فرج را افزايش مى‌دهد. با وجود اينکه استحالهٔ آتروفيک فرج معمولاً عارضهٔ مهمى نيست ولى مى‌تواند باعث ايجاد سرطان شود، بنابراين معاينات ادوارى ضرورى هستند.
   زگيل‌هاى فرج
زگيل‌هاى روى لب‌هاى فرج و اطراف آن شايع هستند. اين عارضه توسط ويروس‌ها ايجاد مى‌شود و معمولاً مشابه مواردى است که روى دست‌ها و ساير قسمت‌هاى بدن بروز مى‌کند (به مبحث زگيل‌ها مراجعه کنيد). در واقع اين زگيل‌ها ممکن است از طريق تماس دست‌ها يا همسر بيمار به فرج انتشار يابد.
   درمان
به پزشک مراجعه کنيد. او زگيل‌هاى معمولى را از زگيل‌هاى دستگاه تناسلى (ايجاد شده توسط ويروس پاپيلوماى انساني) که از طريق تماس جنسى انتقال مى‌يابند افتراق خواهد داد (به مبحث زگيل‌هاى تناسلى مراجعه کنيد). زگيل‌هاى معمولى را اغلب مى‌توان با به‌کار بردن محلول اسيدساليسيک يا داروهاى موضعى مشابه درمان کرد. موارد مقاوم به دارو را ممکن است با اشعهٔ ليزر يا جراحى به کمک ايجاد سرما (منجمد کردن با نيتروژن مايع) درمان کرد. زگيل‌هائى که مورد بى‌توجهى قرار گيرند، به‌طور بالقوه داراى خاصيت تبديل به بدخيمى هستند.
  عفونت مهبل (التهاب مهبل)
باکترى‌ها و قارچ‌هاى متعدد و ساير موجودات ذرّه‌بينى مى‌توانند مهبل را مورد هجوم قرار دهند و التهاب مهبل يا در صورتى‌که فرج نيز عفونى شود، التهاب ميل و فرج ايجاد کنند. شايع‌ترين آنها عبارتند از: قارچ کانديدا آلبيکنس (candida albicans)، تک‌ياختهٔ تريکوموناس واژيناليس (trichomonas vaginalis)، و باکترى گاردنلاواژيناليس (Gardenella vaginalis)، عفونت‌هاى ممکن است زمانى ايجاد شوند که از بين رفتن باکترى‌هاى طبيعى موجود در مهبل باعث رشد بيش از حد موجودات ذره‌بينى و بروز عفونت گردند. اين رشد بيش از حد وقتى پديد مى‌آيد که شما براى درمان عفونتى ديگر مثل گلودرد استرپتوکوکى آنتى‌بيوتيک مصرف مى‌کنيد. اين دليل خوبى است که تا هنگام ضرورت کامل از آنتى‌بيوتيک‌ها استفاده نکنيد. برخى اسپرى‌هاى بهداشتى زنانه نيز ممکن است باکترى‌هاى طبيعى شما را از بين ببرند و باعث رشد بيش از حد باکترى‌ها و ايجاد عفونت شوند. بهداشت نامناسب و لباس‌هاى زير تنگ و ساخته شده از الياف مصنوعى که رطوبت را نگه مى‌دارد، ممکن است زمينه عفونت را فراهم کنند.
علائم اين عفونت‌ها عبارتند از خارش و ترشحات مهبل. ترشحات ناشى از عفونت‌ در اثر تريکوموناس ممکن است به رنگ زرد مايل به سبز و داراى بوى نامطلوب باشند. خونريزى از مهبل و درد نيز گاهى مهبل است هنگام آميزش جنسى بروز کند.
   درمان
شما بايد به پزشک مراجعه کنيد. او از ترشحات کشت تهيه مى‌کند تا موجود ذره‌بينى مسئول را مشخص کند. آنتى‌بيوتيک معمولاً به‌شکل خوراکي، شياف‌هاى مهبلى يا کرم‌‌تجويز خواهد شد. اگر مبتلا به عفونتى هستيد که معمولاً از طريق جنسى منتقل مى‌شود (مثل عفونت با تريکوموناس، کلاميديا و عفونت‌هاى سوزاکي)، پزشک براى جلوگيرى از عفونت مجدد درمان همسرتان را نيز توصيه خواهد کرد (مبحث بيمارى‌هاى منتقل شونده از طريق جنسى را مشاهده کنيد). شستشو از داخل به‌علت امکان وارد کردن عفونت به رحم و مثانه در اثر اعمال فشار، معمولاً توصيه نمى‌شود. در طول مدت درمان از به‌کار بردن تامپون خوددارى کنيد. تا تکميل دورهٔ درمانى از آميزش جنسى بپرهيزيد و داروهاى تجويز شده را طبق دستور و به‌طور کامل مصرف کنيد.


همچنین مشاهده کنید