سمپاش‌های کمپرسی

سمپاش‌هاى بازچرخان (RCS)

همان‌گونه که از اسم اين سمپاش‌ها برمى‌آيد، محلول سم خارج شده از اين سمپاش‌ها که جذب شاخ و برگ نشده، جمع‌آورى و به مخزن سمپاش‌ براى استفادهٔ مجدد، برگردانده مى‌شود. در سمپاش‌هاى معمولي، محلول سم از سمپاش خارج و در صورت عدم جذب توسط علف هرز، بر روى زمين يا گياه زراعى ريخته و در نتيجه سم تلف شده و يا ممکن است به گياهان زراعى آسيب برساند. دوباره چرخيدن RCS نه تنها از تلف شدن علف‌کش‌ها جلوگيرى مى‌کند بلکه الگوى عمل انتخابى به‌وسيلهٔ RCS با اختلاف ارتفاع بين گياه زراعى و علف هرز انجام مى‌شود. براى کنترل علف‌هاى هرزى که حداقل ۱۵ سانتى‌متر بلندتر از گياه زراعى هستند، نازل‌ها به‌صورت افقى قرار مى‌گيرند و به قسمت بالائى گياه، سم پاشيده مى‌شود. سم استفاده نشده به‌وسيلهٔ جعبهٔ جمع‌کننده يا بالشتک جذب مى‌شود و به‌وسيلهٔ سيفون‌ها به مخزن برگردانده مى‌شود. براى کارکرد صحيح نازل‌ها ضمن توليد يک الگوى سمپاشى باريک (در حقيقت به‌صورت يک جريان مستقيم بين جمع‌کننده‌ها) ذرات سم را آن‌قدر کوچک نمى‌کند تا منجر به فرار آنها شود. به اين طريق ضمن به حداقل رساندن تماس سم با گياه زراعي، برگشت سم به جمع‌کننده‌ها را به حداکثر مى‌رسانيم.

علف‌کش‌هائى که براى استفاده در اين سمپاش‌ها مناسب هستند از نوع علف‌کش‌هاى با حرکت سيمپلاست هستند مانند گليفوسيت، D-4,2 و DB-4,2. اين ترکيبات مخصوصاً از اين نظر براى RCS مناسب هستند که براى از بين بردن مؤثر علف‌هاى هرز، نياز به تماس با بخش کوچکى از شاخ و برگ دارند. سمپاش‌هاى RCS به‌نحو مطمئنى امکان استفاده از علف‌کش‌هاى عمومى را در حضور گياهان زراعى فراهم مى‌کنند.

اگرچه از RCS در ابتدا براى به‌کارگيرى گليفوسيت در سويا و پنبه استفاده مى‌شده است، اکنون از آن مى‌توان در اکثر شرايطى که علف‌هاى هرز بلندتر از گياهان زراعى باشند، استفاده نمود. سبزيجات، گياهان چمني، علفزارها و سورگوم دانه‌اى از جملهٔ اين گياهان زراعى مى‌باشند. قياق، سورگوم، امبروسيا، ذرت خودرو (Vol untee corn)، انواع آفتابگردان و سيب‌زمينى ترشى (Helianthus tuberosus) ازجملهٔ علف‌هاى هرز مهمى هستند که ارتفاع آنها مناسب براى کنترل با RCS است.

ابزارهاى نمدى

اين ابزارها به‌گونه‌اى طراحى شده‌اند که علف‌کش‌ها را به‌صورت انتخابى بر روى علف‌هاى هرز بلندتر از گياه زراعى قرار مى‌دهند و اقتصادى‌تر از RCS عمل مى‌کنند. اين نوع ابزارها که به‌طور معمول استفاده مى‌شوند، شامل فتيلهٔ طنابى (Rope wick)، فتيله‌هاى متقاطع (Wedge wick)، فتيله اسفنجى و نمدهاى دوار هستند.

قيمت اوليهٔ اين ابزارها کمتر از RCS است اما ميزان انتقال سم به علف هرز محدود به عمل ماليدن نمد يا طناب به علف هرز مى‌شود لذا سرعت حرکت محدود شده و اغلب نياز به تکرار عمل توسط اين ابزار ضرورى است. به اين طريق افزايش زمان استفاده ممکن است جبران قيمت کمتر آن را بکند. زمانى ‌که مساحت مورد استفادهٔ کوچک است يا علف‌کش‌ها را بر روى گياهان زراعى بسيار حساس به‌کار مى‌بريم، ابزارهاى نمدى بر RCS ارجحيت دارند. انتخاب RCS زمانى منطقى به‌نظر مى‌رسد که سطح مورد تيمار بزرگ بوده و يا گياهان زراعى در مقابل علف‌کش مقدارى مقاوم هستند (مثلاً سويا مقدارى مقاومت در مقابل گليفوسيت نشان مى‌دهد).

اين ابزارها به‌علت سادگي، سهولت در کار و نياز به مراقبت کمتر نسبت به RCS به‌وسيلهٔ کشاورزان ترجيح داده مى‌شود. از ابزارهاى فتيلهٔ طنابى براى استفادهٔ دستى در بين رديف‌ها نيز استفاده مى‌شود.

تلاش‌هائى به‌منظور بهبود سيستم انتقال سم در اين ابزارها با استفاده از انواع ريسمان‌هاى مختلف (براى مثال پوشش‌هاى پليسترى روى يک لولهٔ استوانه‌اى اکريليکي) با تحت فشار قرار دادن سيستم و يا ايجاد سطح تماس بيشتر با تغيير ساختمان هندسى دستگاه که با افزايش مقدار طناب در واحد سطح صورت مى‌گيرد، انجام مى‌شود. دستگاه بايد به‌گونه‌اى باشد که با انتقال حجم کافى سم ضمن اشباع نگهداشتن طناب‌ها از قطره‌چکان شدن محلول سم نيز جلوگيرى شود. بعضى ماشين‌ها از طريق کنترل‌کننده‌هائى با باز و بسته کردن جريان محلول سم، رطوبت نمد را در سطح مناسبى نگه مى‌دارند.

واحدهاى RCS يا فتيلهٔ مال بايستى روى تراکتور (يا ماشين‌هاى شاسى‌بلند) سوار شوند تا در موقع کار راننده ديد خوبى داشته و ارتفاع واحد از سطح زمين به سرعت قابل تنظيم باشد. استفاده از تراکتورهاى شاسى بلند به مراتب براى استفاده از اين سمپاش‌ها به‌خصوص بر روى گياهان رديفى ارجحيت دارد. هنگام استفاده از تراکتور، اين واحدها را بايد در قسمت بازوهاى هيدروليک در جلوى تراکتور سوار کرد. به اين طريق اگرچه مزاياى راحتى اتصال سه نقطه‌اى را از دست مى‌دهيم اما سوار کردن واحد در جلوى آن نيز مزايائى دارد. اول از همه، تنظيم و تغيير ارتفاع امکان‌پذير است، ثانياً راننده مى‌تواند هم گياه زراعى و هم ابزار مورد استفاده را ببيند و تغييرات ارتفاع لازم را براساس ارتفاع گياه زراعى انجام دهد. ثالثاً اگر دستگاه در عقب تراکتور سوار شده بود، علف‌هاى هرزى که در اثر حرکت چرخ‌هاى تراکتور مى‌شکستند، تحت تيمار قرار نمى‌گرفتند. بالاخره واحدهاى سوار شونده در عقب سريع‌تر در اثر گرد و غبار تايرهاى تراکتور کثيف شده و از کار مى‌افتند.

سمپاش‌هاى کمپرسى

سمپاش‌هائى که براى پخش علف‌کش در مساحت‌هاى کوچک به‌کار گرفته مى‌شوند (چمنزارها، باغ‌ها، کرت‌هاى آزمايش و سمپاشى‌هاى لکه‌اي) معمولاً نيروى فشارى آنها به‌وسيلهٔ هوا، دى اکسيدکربن يا نيتروژن کمپرس شده تأمين مى‌شود (شکل - دو نوع سمپاشى کمپرسي). اين سمپاش‌ها امکان کار را با دقتى بسيار زيادى عملى مى‌کنند. کل واحد داراى حجمى معادل ۲ تا ۱۲ ليتر است و به راحتى توسط يک نفر قابل حمل است. زمانى‌که مقدار زيادى نياز به سمپاشى است، اين دستگاه‌ها را مى‌توان بر روى چرخ‌هاى دوچرخه يا وسايل نقليهٔ موتورى کوچک سوار کرد.

با استفاده از بوم‌هاى تا عرض سه متر در اين سمپاش‌ها، انجام رفتار سراسرى ساده‌تر مى‌شود. براى انتقال سم با حجم ثابت و فشار ثابت و دقت در انتقال نياز به رگولاتور فشار مى‌باشد. هنگامى‌که مخزن گاز جدا از مخزن محلول سم هست، رگلاتور بر روى مخزن گاز قرار داده مى‌شود. اگر يک مخزن به‌عنوان هر دو مخزن در نظر گرفته شود، رگولاتور را بر روى لولهٔ انتقال‌دهندهٔ سم به بوم و نازل‌ها سوار مى‌کنند. با توجه به اينکه به اين طريق محلول سم از ميان تنظيم‌کننده نيز عبور مى‌کند، تنظيم‌کننده بايستى به حلال‌ها مقاوم باشد.