جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

سرنوشت علف‌کش و اثر آن در محیط‌زیست


   بقاء علف‌کش
ميزان پس‌ماندهٔ علف‌کش و مواد حاصل از تجزيهٔ آنها و اثرات مضر آن در غذا، گياهان خوراکى و حيواناتى که در سطوح تيمار شده به‌وسيلهٔ آنها مى‌چرند را همراه با سطوح قابل تحمل آنها را بايستى کمپانى توليدکننده معين نمايد. سطح قابل تحمل مقدارى از مادهٔ شيميائى است که در صورت قرار گرفتن در معرض دائم آن سم اثر سوئى بر سلامتى نداشته باشد. سطح تحمل را معمولاً حدود يک‌صد مرتبه کمتر از مقدارى از سم که حداقل اثر سوء بر حيوان تحت آزمايش را دارد، تعيين مى‌کنند. زمان انتظار (Waiting restrictions) طول زمانى است که علف‌کش تجزيه و مقدار آن کمتر از سطح تحمل مى‌شود.
   سرنوشت علف‌کش و اثر آن در محيط‌زيست
مطالعات سم‌شناسى را بايستى در حيات‌وحش بر روى گونه‌هائى از پرندگان، ماهى‌ها و بى‌مهرگان انجام داد. علاوه بر اين بقاياى علف‌کش در خاک، آب، هوا و گونه‌هائى از حيات وحش را که در تماس با علف‌کش ممکن است باشند، بايد اندازه‌گيرى کرد. اين مطالعات معمولاً در مزرعه انجام مى‌شود و به‌طور متناوب نياز به نمونه‌گيرى و تجزيه و تحليل دارد. تغييرات در جمعيت‌هاى طبيعى موجودات نيز امکان دارد مورد مطالعه قرار گيرد.
اطلاعات مربوط به مسموميت براى گونه‌هاى ماهى‌ها به‌صورت LC50 بيان مى‌شود (مقدار ترکيب در آب به ميلى‌گرم در ليتر که منجر به مرگ ۵۰ درصد جمعيت ماهى‌ها مى‌شود). ترکيباتى که LC50 آنها کمتر از يک ميلى‌گرم در ليتر است به شدت براى ماهى‌ها سمى هستند و بايستى از ورود آنها به آب جلوگيرى کرد. اکثر علف‌کش‌ها چنانچه به مقدار معمولى در کنار آب استفاده شوند، بى‌خطر هستند.
   نام‌گذارى علف‌کش‌ها
بر روى بسته‌هاى تجارى سه نوع اسم متفاوت وجود دارد. علف‌کش راندآپ داراى اسامى راندآپ (Roundup)، گليفوسيت و نمک ايزوپروپيل آمين - (فسفونومتيل ) گليسين (Isop ropylamine salt of N - Phosphonomethyl - glycine) است. نام شيميائى - (فسفونومتيل) گليسين، شيمى ترکيب را تفسير مى‌کند. گليفوسيت نام رايج است که اختصاصاً به - فسفونومتيل گليسين داده شده است. هر علف‌کش شيميائى يک نام رايج مخصوص به خود دارد. در اغلب اوقات نام رايج، اصطلاحى ساده شده از نام شيميائى است. اسامى رايج قبل از اينکه به‌وسيلهٔ دانشمندان دست‌اندرکار علف‌هاى هرز پذيرفته شوند بايستى توسط يک مرکز مناسب به تصويب برسند. اين مرکز مى‌تواند انستيتوى ملى استاندارد آمريکا (American National standards Institute - ANSI)، انجمن علوم علف‌هاى هرز آمريکا (Weed Science society of America - WSSA) و انيستيتوى استاندارد بريتانيا (British Standards Institute) باشد. فهرستى از اسامى رايج و شيميائى مصوبه در هر چاپ ژورنال علوم علف‌هاى هرز منتشر مى‌شود.
سومين نوع اسمى که به يک علف‌کش داده مى‌شود، نام فروش يا نام تجارى علف‌کش مى‌باشد. راندآپ اولين اسم تجارى به ثبت رسيده گليفوسيت است. يک ترکيب تازه توليد شده معمولاً داراى يک نام تجارى است زيرا کمپانى توليدکنندهٔ آن پس از کسب جواز فرآورده به مدت ۱۷ سال مالکيت استفاده از آن را در اختصاص خود دارد. با اين وجود پس از اتمام اين دوره مجوز، کمپانى‌هاى ديگر مى‌توانند تحت نام‌هاى تجارتى متفاوت آن فرآورده را بفروشند.
موارد زيادى وجود دارد که يک مادهٔ شيميائى فروخته شده به‌وسيلهٔ يک کمپانى داراى چندين نام تجارى بوده است. براى مثال امکان دارد نام‌هاى متفاوت براى مصارف يا فرمولاسيون‌هاى متفاوت به‌کار برده شود. کمپانى مونسانتور علف‌کش گليفوسيت را با نام راندآپ (۴۱ درصد نمک ايزوپروپيل آمين گليفوسيت مخلوط با مويان) براى مصارف علف‌هاى هرز خاکزى با نام رودئو (Ro deo) با (۵/۵۳ درصد نمک ايزوپروپيل آمين گليفوسيت بدون مويان) براى مصارف آبزى و يا نام برونچو (Broncho) با (۸/۱۴ درصد نمک ايزوپروپيل آمين گليفوسيت و ۶/۲۷ درصد آلاکر) براى سيستم‌هاى کشت با حداقل شخم بسته‌بندى مى‌کند. شرکت سيبا - گايگى (CIBA-GEIGY)، سيمازين را براى مصارف زراعى با نام پرينسپ (Princep) و براى مصارف علف‌هاى هرز آبزى با نام آکوآزين (Aquazine) بسته‌بندى مى‌کند. کمپانى مواد شيميائى استافر (Stauffer)، بنسوليد را براى گياهان چمنى از نام بتازان (Betasan) و براى سبزيجات از نام پرفاز (Perfar) استفاده مى‌کند. اغلب دو کمپانى که مالکيت يک مادهٔ شيميائى را دارند، در دو نام تجارى متفاوت آن ماده را ارائه مى‌کنند. مثال آن، علف‌کش مترى بيوزين (Netribuzin)است که به‌وسيلهٔ شرکت دوپونت (Dupont) با نام لکسون (Lexone) توسط شرکت شيمى موبى (Mobey Chemical corporation) با نام سنکور (Sencor) به فروش مى‌رسد.


همچنین مشاهده کنید