شنبه, ۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 April, 2024
مجله ویستا

مسمویت از راه دهان


   دودها و گازها
گازهاى سوختي، دود اتومبيل، دود آتش و گاز مواد شيميائى اين سمى مى‌توانند فوراً بيمار را از پاى درآورند. اين دودها مى‌توانند شما را نيز به‌سرعت از پا بيندازند. اگر به‌ وجود گازهاى سمى در يک ساختمان مشکوک هستيد، در صورتى‌که براى نجات ديگران بيش از زمانى‌که مى‌توانيد نفس خود را نگه داريد وقت لازم است، داخل آن نشويد.
اگر توانستيد اين‌کار را بى‌خطر انجام دهيد. بيمار را به فضاى آزاد منتقل کنيد. عمليات احياء قلبى ريوى را در صورتى‌که براى انجام آن آموزش ديده‌ايد اجراء کنيد و اين‌کار را تا برقرارى تنفس بيمار قطع نکنيد. شخصى به‌دنبال کمک‌هاى فوريتى بفرستيد ولى بيمار را ترک نکنيد.
   مسمويت از راه دهان
دشوارترين مسئله در درمان مسمويت اين است که بدانيم آيا بيمار مسموم‌شده است يا نه، و در صورت مسمويت نوع سم چيست. به‌ندرت پيش مى‌آيد که مثلاً به شما گفته شود 'من سيانور خورده‌ام.' اگر ظرف دارو را خالى يافتيد و هنوز قرص‌ها در دهان بيمار است مسئله فوراً حل مى‌شود ولى اين موارد نادر هستند.
در صورت مشاهدهٔ موارد زير بايد به فکر مسمويت باشيد:
ـ بطرى خالى سم يا قرص که شما مى‌دانيد قبلاً پر بوده است.
ـ تکه‌هاى قرص، پودر يا گياهان سمى.
ـ سوختگى‌هاى اطراف دهان.
ـ استشمام بوى مواد شيميائى از دهان.
ـ خواب آلودگى يا بيهوش بودن بيمار.
ـ گشاد يا تنگ بودن مردمک.
ـ وجود تشنج يا لرزش در بيمار.
   کمک‌هاى اوليه
ـ با مرکز بررسى سموم در محل خود تماس بگيريد. اگر توصيه شد که بيمار را وادار به استفراغ کنيد، از قفسهٔ داروئى خود به او شربت ايپکاک (Ipecac) بدهيد.
ـ در مورد اطفال کمتر از يک‌سال در جستجوى توصيه‌هاى پزشکى باشيد.
ـ به کودکان ۱ تا ۱۰ ساله يک قاشق غذاخورى (۳۰ ميلى ليتر) از اين دارو به همراه نصف تا يک ليوان (۱۲۰ تا ۲۴۰ ميلى‌ليتر) آب بدهيد. اگر استفراغ ايجاد شد يک نوبت ديگر دارو را تکرار کنيد.
ـ به کودکان بالاى ۱۰ سال دو قاشق غذاخورى از دارو به همراه يک ليوان آب بدهيد.
ـ بيمار را هر چه سريع‌تر به مرکز فوريت‌ها منتقل کنيد. مواد استفراغ‌شده و ظرف سم را همراه ببريد.
در موارد زير بيمار را وادار به استفراغ نکنيد:
- اگر بيمار بيهوش، خواب‌آلود يا در حال تشنج است زيرا در اين موارد خطر ورود مايع استفراغ‌شده به ريه وجود دارد.
ـ اگر سم سوزاننده (اسيد، قليا، مواد پاک‌کننده، اجاق‌گاز) يا از فرآورده‌هاى نفتى است، مگر آنکه مرکز بررسى سموم توصيهٔ ديگرى کرده باشد. اين مواد در صورت بالا آمدن خطرناک‌تر هستند.
ـ اگر بيمار بيهوش است راه تنفس او را باز نگه داريد. در موارد لزوم عمليات احياء قلبى ريوى را در صورتى‌که براى انجام آن آموزش ديده‌ايد، اجراء کنيد.
ـ اگر بيمار تشنج دارد، مانع او نشويد و انگشتان خود يا اجسام سخت را بين دندان‌هاى او نگذاريد.
ـ اگر راه تنفس بيمار بسته شد، سر او را براى اصلاح وضعيت کمى به‌طرف عقب متمايل کنيد.
ـ بعد از تشنج بيمار را به پهلو بخوابانيد تا مايعات از دهان خارج شود.
   مصرف بيش از حد دارو
زغال فعال‌شده در جذب داروهائى که هنوز داخل معده است، بسيار مؤثر مى‌باشد. اين دارو را مى‌توان به‌صورت مخلوط زغال فعال‌شده و آب از داروخانه تهيه کرد. اگر کودک خردسال داريد، همواره بايد شربت ايپکاک (در شيشه‌هاى ۳۰ ميلى‌ليترى فروخته مى‌شود) و زغال فعال‌شده (در شيشه‌هاى ۲۵، ۳۰و ۵۰ گرمى فروخته مى‌شود) در دسترس داشته باشيد تا در صورت توصيهٔ مرکز بررسى سموم از آن استفاده کنيد. مقدار مصرف پيشنهادى براى زغال فعال‌شده در کودکان زير ۵ سال ۳۰ گرم است.
   پيشگيرى
اکثر مردم از اهميت دور نگه داشتن سموم از دسترس کودکان آگاهى دارند. با اين حال مسموميت کودکان به ميزان شگفت‌آورى در آمريکا رخ مى‌دهد و ميزان آن سالانه ۳ ميليون مورداست. در اينجا واقعيت‌هائى ذکر مى‌شود که آگاهى از آنها ضرورى است.
- در اکثر موارد والدين هنگام وقوع مسموميت در خانه يا در نزديکى‌هاى کودک بوده‌اند.
- بسيارى از موارد مصرف بيش از حد دارو توسط کودکان به‌دليل گذاشتن دارو در يخچال و در دسترسى آسان به آنها رخ داده است. تعداد بسيار کمى از داروها نياز به نگهدارى در يخچال دارند. آنها بايد در کشوهاى قفل‌شده يا قفسه‌هاى داروئى نصب شده در ارتفاع بالا نگهدارى شوند.
- درصد زيادى از موارد بلع تصادفى دارو توسط کودکان شامل داروهائى است که در حفاظ‌هاى مخصوص عدم دسترسى کودکان نگهدارى مى‌شوند. زيرا اين حفاظ‌ها به‌علت مصرف مکرر کهنه شده و ايمنى خود را از دست داده‌اند. هميشه شيشه‌هاى داروئى کهنه را دور بريزيد و مجدداً آنها را به‌کار نبريد.
- تجسس ادوارى خانه براى دور ريختن داروها و سموم کهنه ريزش خوبى است. داروهائى از رده خارج و کم‌ارزش (که برخلاف انتظار سمى هستند) عبارتند از: عصارهٔ تربانتين، اسيد بوريک، جيوهٔ آمونياکي، روغن گياه وينترگرين (winter greenيک گياه بوته‌اى در شمال‌شرقى آمريکا با گل‌هاى سفيد را صورتى و برگ‌هاى معطر هميشه سبز و دانه‌هاى قرمز خوراکى م.) و روغن کافوردار.
- کودکان از بزرگ‌ترها تقليد مى‌کنند. دارو را در حضور کودکان خردسال خود مصرف نکنيد.
ـ تقريباً نيمى از مسموميت‌هاى تصادفى در آمريکا در اثر گروه کوچکى از مواد ايجاد مى‌شود که عبارتند از:
آسپيرين مواد آرايشى ويتامين‌ها قليا
استامينوفن حشره‌کش‌ها ضدعفونى‌کننده‌ها نفت
مواد رنگبر صابون‌ها مواد ضد بوى بدن مليّن‌ها
مواد پاک‌کننده براق‌کننده‌هاى وسايل خانگى


همچنین مشاهده کنید