ماهیت سرگرمی‌ها، کارهای دستی و آموزش

سرگرمى‌ها، هنرهاى دستى و آموزش

بيشتر سوابق موجود در مورد اوقات فراغت يا بر تفربحاتى فعال مانند ورزش‌ها و هنرها و موضوعات مرتبط با تشويق به مشارکت متمرکز است، يا فعاليت‌هائى که بيشتر گرايش به مصرف‌کننده دارد و نيز موضوعات مرتبط با صدور مجوز و کنترل آنها مى‌باشد. ليکن طيفى از فعاليت‌هاى اوقات فراغت وجود دارد که تحت عناوين گستردهٔ سرگرمى‌ها و هنرهاى دستي، و آموزشى مشخص مى‌گردد که به‌ندرت مورد پژوهش پيگير قرار گرفته، با اين همه، اين فعاليت‌ها يکى از علايق عمدهٔ اوقات فراغت براى ميليون‌ها مردمى را تشکيل مى‌دهد که بخش معتنابهى از وقت، پول امکانات فضائي، کارمايه (انرژي) و مهارت خود را به آنها اختصاص مى‌دهند. ماهيت و گستردهٔ اين فعاليت‌ها گسترده است. پاره‌اى فعاليت‌ها را به‌طور سنتى و سرگرمى يا 'کاردستي' به‌شمار مى‌آوردند، و پاره‌اى ديگر دستاورد بزرگسالان يا رده‌هاى داراى تحصيلات بالاتر است و برخى ديگر فقط در محدوده‌هاى محلى اجرا مى‌گردد.

آموزش

'آموزش' به‌عنوان يکى از فعاليت‌هاى اوقات فراغت مشتمل بر هيچ‌گونه اجبارى نيست. در حالى‌که فعاليت‌هاى دبستانى در زمينه‌هاى ورزش، هنر و کارهاى دستى را مى‌توان تفريحى ناميد، عدم آزادى انتخاب بازى کودکان معمولاً کيفيت اين فعاليت‌ها به‌عنوان تجربيات اوقات فراغت را از بين مى‌برد. با وجود اين، کلاس‌ها روزانه و شبانه آزادانه انتخاب مى‌شوند و اهداف آموزشى آنها متنوع است. اين آموزش‌ها، فراگيرى انواع هنر و کارهاى دستى و همچنين ياد گرفتن زبان‌هاى خارجي، تاريخ و جغرافياى محلى و بسيارى از موضوعات ديگر را رد بر مى‌گيرد.

در سرتاسر بريتانيا يک نفر از هر ۲۵ نفر بالغ در کلاس‌هاى شبانه که از طريق مراکز آموزش بزرگسالان اداره مى‌شود شرکت مى‌جويند. اين تعداد به مراتب از شمار کسانى که به تماشاى مسابقات فوتبال مى‌روند، بيشتر است. تنوع کلاس‌ها فوق‌العاده زياد است و اين موضوع را نگاهى گذرا به هر گونه فهرست محلى برنامه‌هاى آموزش بزرگسالان تأئيد مى‌نمايد. احتمالاً تنها نمود مشترک بين دوره‌هاى متنوع اين است که افراد آن را آموزش اوقات فراغت و پناهگاهى براى آموزش لذت بخش بزرگسالان به‌شمار مى‌آورند. افراد به‌سمت آموزش جذب مى‌شوند و اين کوشش به‌ويژه در مورد کلاس‌هاى شبانه به‌دلايلى چند قابل توجه است. افراد صرفاً به‌علت علاقه، کلاس يا دوره‌اى را برمى‌گزينند يا به‌دليل کنجکاوى شخصي، براى اينکه بدانند موضوع از چه قرار است. بنابراين، شخص ممکن است کلاس را به آن علت انتخاب کند که به نوعى سرگرمي، کاردستى يا صنايع دستى ارتباط داشته باشد که ممکن است اين شخص از پيش در آن زمينه اطلاعات زيادى داشته باشد و بنابراين چنين کلاس‌هائى صرفاً براساس ميزان مهارت، هزينه يا دانش شرکت‌کنندگان درجه‌بندى مى‌گردد. بسيارى از مردم به‌خاطر ارتقاء شخصى در اين کلاس‌ها شرکت مى‌جويند و انتظار مى‌رود که آن دوره، تحت آموزش‌هاى افراد خبره باعث افزايش عملکرد و مهارت شخص شرکت‌کننده گردد. همهٔ اشکال اوقات فراغت را مى‌توان از ديدگاه‌ آموزشى مورد بررسى قرار داد و در نتيجه کلاس‌هائى براى فراگرفتن انواع ورزش، هنر، و تفريحات بيرون شهرى و همچنين دوره‌هائى براى يادگيرى گردشگرى تشکيل مى‌گردد (مانند دوره‌هاى آموزش زبان،فرهنگ، تاريخ و معمارى و نيز دوره‌هائى براى امور مربوط به خانه‌دارى مانند آشپزي، کارهاى چوبي، و غيره).

همچنين افراد براى ارتقاء شخصى در رابطه با کار يا حرفهٔ خويش در کلاس‌هاى آموزش بزرگسالان شرکت مى‌جويند. افراد ممکن است علاقه داشته باشند در کلاس‌هاى روزانه يا شبانه در دوره‌هاى دانشگاهى شرکت جويند تا بتوانند به نوسازى معلومات خود مشغول شوند (مانند زنانى که پس از فراغت از کارهاى بچه‌دارى و پرورش کودکان به تحصيل مى‌پردازند) يا به‌ شغل‌هاى تازه‌اى دست يابند (مانند مدارک دانشگاه آزاد و دوره‌هاى فوق ليسانس) يا حرفه‌هائى بنيادين را فراگيرند (مانند کلاس‌هاى شبانه يا با استفاده از مرخصى روزانه و مرتبط با آموزش‌هاى صنعتي، تجارى يا مديريت) برايث پاره‌اى از افرادى که در کلاس‌هاى دانشگاهى شرکت مى‌جويند يا دوره‌هاى مرتبط با کارشان نام‌نويسى مى‌کنند، آموزش ممکن است نه به‌عنوان اوقات فراغت، بلکه بيشتر مرتبط با انضباط کارى و اجبارى باشد.

برعکس دستهٔ ديگرى ممکن است بيشتر به‌دلايل اجتماعى نه ملاحظات شخصى در زمينهٔ بهبود عملکرد و کسب کمال در کلاس‌هاى آموزش بزرگسالان شرکت نمايد. اين‌گونه افراد ممکن است کمتر علاقه‌مند به انجام فعاليت باشند و بيشتر به بودن و حضور در آن کلاس‌ها اهميّت بدهند. کلاس‌هاى آموزش بزرگسالان فرصتى براى از خانه بيرون رفتن و شرکت در امور اجتماعى فراهم مى‌آورد، از اين روى که دوستانشان در همان کلاس‌ها نام‌نويسى کرده‌اند، مى‌توانند با افراد جنس مخالف ارتباط حاصل نمايند، بعد از کلاس‌ها نوشابه‌اى بنوشند، و با افراد با ردهٔ تحصيلى يا زمينهٔ اجتماعى همسان درآميزند. روشن است که جدا کردن آن دسته از دلايل بيشتر داراى جنبهٔ اجتماعى از دلايل شخصى انتخاب که مرتبط با علاقهٔ‌ ذاتي، بهبود عملکرد و پيشرفت‌هاى شخصى است کارى است دشوار. مطلب شگفت‌انگيز راه‌هائى است که مراکزى که براى آموزش بزرگسالان و علاقه‌مندان دوره‌هائى تشکيل مى‌دهند به‌کار مى‌گيرند و مى‌توانند ترتيبى بدهند که علاقهٔ فردى را با شبکهٔ اهداف معاشرت‌هاى اجتماعى پيوند دهند. جالب اينجا است که اين‌گونه سازمان‌ها چندان فشارى بر اعضاء وارد نمى‌آورند که به‌علت علاقه در کلاس‌ها شرکت جويند و به همين دليل مى‌توانند شرايطى را فراهم آورند که طيف وسيعى از مردم در فعاليت‌هاى اوقات فراغت که آزادانه برگزيده شده است شرکت جويند گرچه ممکن است آنان اين انتخاب را براساس دلايل گوناگونى انجام داده باشند که پاره‌اى از آنها افشا نمى‌شود. بنابراين تصادفى نيست که زنان ممکن است کلاس‌هاى شبانه را بهانهٔ خوبى براى خروج از خانه و ملاقات با مردم جامعه در محيطى جالب و بى‌خطر به‌شمار آورند. مردان ممکن است در زندگى خويش مسؤوليت‌هاى خانوادگى براى کلاس‌هاى شبانه را به‌عهده گيرند از اين روى که اين کلاس‌ها به‌طور دقيق و طبق برنامه تشکيل مى‌شود، سازمان يافته است، و باعث ارتقاء مى‌شود در حالى‌که ممکن است افراد ترغيب شوند که در انواع مصرفى (مانند باشگاه‌هاى شبانه، سالن‌هاى رقص و پاب‌ها) شرکت‌ نکنند.

همان‌گونه که از تحليل علايق زنان برمى‌آيد پاره‌اى از اشکال اوقات فراغت فقط ويژهٔ زنان و فقط مورد علاقهٔ خود آنان است. بنابرانى جاى شگفتى نيست که تعداد زنانى که در کلاس‌هاى آموزش بزرگسالان شرکت مى‌کنند ۱ به ۲ از شمار مردان شرکت‌کننده بيشتر باشد.