چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

تفریحات فعال و غیر فعال


در ديگر تلاش‌هائى که براى طبقه‌بندى فعاليت‌هاى گوناگونى که تحت اصطلاح تفريحات بيرون شهر قرار مى‌گيرد به‌صورت گرفته، تمايزى بين تفريحات غيرفعال انجام گرفته است. تفريح غيرفعال به فعاليت‌هائى گفته مى‌شود که در آنها تجربهٔ محيط روستائى در کانون توجه قرار دارد و براى انجام ديگر فعاليت‌ها ضرورى است. رفتن به روستا با اتومبيل و گذر از وسط آن نمود مهمى از تفريحات غير فعال بيرون شهر را تشکيل مى‌دهد. در اين‌گونه موارد عمل رانندگى و مسير راه به همان اندازهٔ مقصد مهم است. مقصدى که معمولاً ناحيه‌اى وسيع را در بر مى‌گيرد نه جايگاهى خاصّ را. مقصد نهائى جايگاهى است که براى فعاليت‌هائى نسبتاً ساختار نيافته مانند پيک‌نيک، حمام آفتاب، گوش دادن به راديوى اتومبيل، خواب، گفت و شنود، گردش يا تماشاى بازى کودکان به‌کار مى‌رود جدول (طبقه‌بندى فعال - غيرفعال تفريحات بيرون شهر) فعاليت‌هائى را نشان مى‌دهد که تحت عنوان غيرفعال طبقه‌بندى شده و مورد توجه بازديدکنندگان از پارک‌هاى ملى و نقاط تفريحى بريتانيا و ولز قرار مى‌گيرد. جدول (فهرست تسهيلات و جاذبه‌هاى غير رسمى بيرون شهرى در پارک ملي) جايگاه‌هائى را نشان مى‌دهد که کسانى را جذب مى‌کند که به‌دنبال تفريح غيرفعال هستند و از کنار جادهٔ پارکينگ‌هاى کنار راه يا از پارکينگ‌هاى مخصوصى که براى اتومبيل‌ها درست شده استفاده مى‌کنند و به فعاليت‌هائى مى‌پردازند که جدول (طبقه‌بندى فعال - غيرفعال تفريحات بيرون شهر) فهرست شده است.
اصطلاح تفريح غير فعال بيرون شهرى به آن جهت به‌کار گرفته شده که نشان دهد شرکت‌کنندگان بشتر در مصرف تجربيات درگير هستند تا در توليد آنها (به جدول: طبقه‌بندى فعال - غيرفعال تفريحات بيرون شهر و نمودار: درصد بازديدکنندگانى که در فعاليت‌هاى مختلف تفريحي، در بيرون شهر شرکت مى‌کنند، نگاه کنيد).
  جدول فهرست تسهيلات و جاذبه‌هاى غيرِرسمى بيرون شهرى در پارک ملي
نام جايگاه جاذبه‌ها تسهيلت
خيابان کلين گوين روستائى باز با ديدگاه‌هاى سرگذر عالى - دسترسى آسان پارک اتومبيل، دستشوئى ماشين بستنى فروشى
پارکينگ قلعه کارگ کانال مناظر قصر پارک اتومبيل - دستشوئى
کرون دون فضاى روستائى باز (يک طرف جاده)، نهرها، دسترس به آبشارها، پاره‌اى تسهيلات کنار جاده
خيابان کلين گوين دره‌هاى پوشيده از جنگل ، نهرها پارکينگ کنار جاده، راه‌هائى براى پياده‌روى
منبع: پارک ملى برکن بيکنز: تفريحات غيررسمى شهر؛ بحث مقالهٔ مورخ ژانويه ۱۹۷۶.
  جدول طبقه‌بندى فعال - غيرفعال تفريحات بيرون شهر
غيرفعال فعال
مصرف تجربيات بيرون شهرى ايجاد تجربيات در بيرون شهر
فعاليت‌هاى شاخص: فعاليت‌هاى شاخص:
رانندگى گردشى يا تفريحى
و قدم زدن در بيرون شهر
حمام آفتاب گرفتن، گردش / (قدم‌زدن)
انواع ورزش (ورزش‌هاى آبي، اسکي، غارپيمائي، کوهنوردي)
دوچرخه‌سواري، گردش در بيرون شهر
 قدم زدن در بيرون شهر
البته مى‌توان استدلال کرد که رانندگى تفريحى گردشگري، حمام آفتاب گرفتن، تماشاى بازى کودکان، خود مشتمل بر توليد است و اينکه غارپيمائي، کوهنوردي، و گردش کردن در عين حال که مصرف به‌شمار مى‌آيد نمونه‌هائى از توليد تجربيات است.
در ديگر تلاش‌هائى که براى طبقه‌بندى و مفهوم بخشيدن به اصطلاح تفريح بيرون شهر انجام گرفته، تمايزى بين تفريحات رسمى و غيررسمى به‌عمل‌ آمده است. بنابراين در طرح پارک ملى آمبرلند شمالى (۱۹۷۷) آمده است:
بيشتر بازيدکنندگان در نوعى فعاليت تفريحى غيررسمى شرکت دارند که ممکن است شامل موتورسوارى تفريحي، پيدا کردن محلى مناسب براى پارک کردن و پيک‌نيک، قدم زدن يا لذت بردن از سکوت و آرامش نسبى بيرون شهر به‌عنوان تنوع به محوطه‌هائى که حالت شهرى بيشترى دارند، باشد.
در اينجا غيررسمى و غيرفعال مترادف يکديگر به‌کار رفته است. کسى که طرفدار تفريحات غيرفعال يا غيررسمى است، براى محيطى که اتومبيل به‌عنوان خانه‌اى متحرک و راحت ايجاد مى‌کند، ارزش قايل مى‌شود: 'وسيله‌اى مسافرتى که در آن پنجرهٔ جلوى اتومبيل جاى صفحهٔ تلويزيون و فضائى آشنا و قابل دفاع را گرفته است. (پاتمور، ۱۹۸۳) اتومبيل براى فعاليت‌هائى که در نمودار (بررسى فعاليت‌هاى تفريحى در بيرون شهر) فهرست شده نقشى کانونى ايفا مى‌کند.
بازديدکنندگان از تالاب‌هاى شمال يورکشاير و زمستان سال‌هاى ۷۷-۱۹۷۶
(منبع داده‌ها از د.هافى ;D.Haffcy، انگاره‌هاى فعاليت‌ تفريحى بر زمين‌هاى قسمت‌هاى علياى يکى از پارک‌هاى ملى بريتانيا، حفاظت محيط زيست).
فعاليت‌هاى بازديدکنندگان و فاصلهٔ راهپيمائى تا اتومبيل در پارک ليک ديستريکت در تابستان سال ۱۹۷۵ بررسى پرسش‌نامه‌هاى بازديدکنندگان در ۷۷ نقطهٔ پارک اتومبيل
منبع: طرح پارک ملى ليک ديستريک. بور (ويژهٔ برنامه‌ريزى ليک ديستريک ۱۹۷۸)
با اين همه، همان‌گونه که در بخش مربوط به ورزش ديديم، ورزش‌هاى فعال بيرون شهرى يا 'محيطي' ممکن است تا موقعى که چارچوب رقابتى نداشته باشد و شرکت‌کنندگان خودشان تصميم‌گيرى کنند که آن ورزش چه ساختار بايد داشته باشد (مانند گردش و دوچرخه‌سواري) مى‌توان آنها را غير رسمى به حساب آورد. اين تفريحات بيرون شهرى با سازماندهى اندک نسبت به ورزش‌هاى رقابتى ساختار يافته ممکن است از لحاظ مديريت زمين نيازهاى ويژه‌اى داشته باشد (مانند مسابقات ورزشي) يا به تسهيلات ساختمانى ويژه‌اى نيازمند باشد (مانند موتور سيکلت‌سواري، گلف) يا نياز به منابع متفاوتى داشته باشد.
کميسيون بيرون شهر (۱۹۸۶) به اشکالاتى که در مورد تعريف بيرون شهرى وجود دارد اذعان کرده و از واژهٔ تفريح‌کننده براى نشان دادن همهٔ شرکت‌کنندگان در ورزش‌ها و تفريحات استفاده کرده است که با تعاريف ساير مديران و استفاده‌کنندگان تفاوت دارد. در بررسى سال ۱۹۸۶ تمايزى بين تفريح‌کنندگان غير رسمى (آنهائى که لذت بردنشان از بيرون شهر مشتمل بر فعاليت ورزشى ويژه‌اى نيست) و فعالان ورزشى (که در فعاليت ورزشى ويژه‌اى شرکت مى‌کنند) قايل شده‌اند. گروه اخير خود براساس شرکت به‌عنوان عضو باشگاه يا بر مبناى ديگرى تقسيم شده و همچنين بين آنان که در پى رقابت هستند و آنانى که به‌علت تفريحى به‌دنبال فعاليتى مى‌روند تفاوت‌هائى وجود دارد.
به‌طور خلاصه، چندين راه براى طبقه‌بندى تفريحات بيرون شهر وجود دارد به همين‌سان که حالت فعال و غيرفعال آنها نيز ابعاد گوناگونى دارد، همچنين از ديدگاه رسمى و غيررسمى بودن و مبتنى بر منابع يا مورد تقاضا بودن فعاليت‌ها گوناگونى‌هائى به چشم مى‌خورد. هيچ نوع طبقه‌بندى نمى‌تواند به‌گونه‌اى آشکار و بدون ابهام همهٔ فعاليت‌هائى که برچسب تفريحات بيرون شهر، برخود دارند را در برگيرد. به همين سان از جبنه‌هاى زيبائى شناختى گرفته تا جنبه‌هاى عملى را شامل مى‌گردد. از آنجا که به‌علت دگرگونى‌هائى که براثر فعاليت‌هاى کشاورزى در زمينه‌ها به‌وجود آمده، ديدگاه شهرنشينان نسبت به فردوس روستا را مورد تهديد قرار داده، مراتب فوق‌ اهميت رو به افزايشى پيدا کرده است.


همچنین مشاهده کنید