گیاه کامل

نام علمى: Cuscuta spp نام انگليسى: Dodder, Devil's guts, Lady's laces, Strangleweed

گياهچه

گياهچه‌هاى اين گياه زردرنگ، باريک، به طول ۵/۲ تا ۵/۷ سانتى‌متر و بدون ريشه و برگ هستند. پس از جوانه‌زنى به آهستگى پيچ خورده و به دور هر چيزى که با آن برخورد کند مى‌پيچد. چنانچه در اين برخورد با گياه ميزبان روبه‌رو شود اندام‌هاى مکندهٔ خود را به درون بافت‌هاى گياه ميزبان فرستاده و بدين ترتيب زنده مى‌ماند. پس از مدتى بخش‌هاى پائينى گياه خشک شده و ارتباط آن با خاک قطع مى‌شود.

گياه کامل

- اندام‌هاى رويشى :

گياهى يک‌ساله، پيچنده، فاقد کلروفيل و انگل است که توسط بذر تکثير مى‌يابد. سس بدون ريشه بوده و ساقه‌هاى آن زرد رنگ است. اين گياه مواد غذائى موردنياز خود را از گياه ميزبان و از طريق مکنده‌هائى که به‌وسيلهٔ آنها آنزيم‌هاى ترشحى به درون گياه ميزبان مى‌فرستد تأمين مى‌کند. مکنده‌ها بر روى ساقه‌ها به‌صورت برجستگى‌هائى ظاهر مى‌شوند که حاصل فعاليت اوليهٔ دايرهٔ محيطيّه است و مى‌توان آنها را ريشه‌هاى نابه‌جاى تغير شکل يافته به حساب آورد. اين گياه بدون برگ بوده و يا آنکه برگ‌ها به فلس‌هاى نامشخص تحليل يافته‌اند. سس با توليد انشعابات فراوان سريعاً گسترش يافته و گياهان مجاور را آلوده مى‌کند. اين آلودگى منجر به تضعيف و يا نابودى گياه ميزبان خواهد شد.

- اندام‌هاى زايشى :

گل‌ها سفيد، صورتى يا زرد که به تعداد زياد و به‌طور مجتمع و در طول ساقه تشکيل مى‌شوند. اين گل‌ها کوچک، به قطر ۳ تا ۴ ميلى‌متر هستند، داراى ۴ تا ۵ کاسبرگ پيوسته و ۴ تا ۵ گلبرگ پيوسته به‌هم هستند.

ميوهٔ اين گياه کپسول، به اندازهٔ ۳ ميلى‌متر يا بيشتر، داراى پوستهٔ نازک و محتوى چهار دانه است که توسط گلبرگ‌هاى خشک شده پوشيده مى‌شوند. بذرهاى سس به رنگ قهوه‌اى متمايل به سبز و يا نارنجي، سه‌گوش، به اندازهٔ ۵/۱ تا ۲ ميلى‌متر که دو طرف آن پهن و يک طرف آن مدوّر است. جوانه‌زنى بذرها در اواخر بهار انجام مى‌شود.

موسم گلدهى اين گياه تابستان بوده و بذر آن در پائيز مى‌رسد.

محل رشد و پراکنش

اين علف هرز در شرايط آب و هوائى مختلف قادر به رشد بوده و از جمله علف‌هاى هرز انگلى است که بسيارى از گياهان زراعى پهن‌برگ از قبيل يونجه و تعدادى از سبزيجات و صيفى‌جات را مورد حمله قرار مى‌دهد.

عمده‌ترين راه‌ پراکنش سس بذر است، اما قطعات ساقه نيز وسايل کشاورزى و يا آب به مناطق ديگر انتقال يافته و ايجاد آلودگى مى‌نمايند. حتى قطعات پژمرده شدهٔ ساقه‌هاى اين گياه نيز چنانچه در شرايط مساعد و در مجاورت ميزبان سالم قرار گيرند قادر به رشد مجدد خواهند بود. استفاده از کودهاى دامى نپوسيده و بذرهاى آلودهٔ محصولات زراعى عمده‌ترين راه‌هاى انتشار اين علف هرز به نقاط مختلف هستند. جداسازى و يا پاکسازى بذر محصولات زراعى از بذرهاى سس کار مشکلى است اما به دو طريق مى‌توان به اين هدف رسيد. در روش اول محموله‌هاى بذر موردنظر را از بين غلتک‌هاى باريکى که با پارچهٔ مخملى پوشيده شده است عبور مى‌دهند. بذرهاى سس به‌دليل ناصاف بودن سطح آن به پارچهٔ مخملى چسبيده و از بذر محصول زراعى جدا خواهند شد. در روش دوم به محمولهٔ بذر پودر آهن اضافه مى‌کنند. در اين حالت نيز با توجه به ناصافى سطح بذرهاى سس، پودر آهن به آنها مى‌چسبد که به اين ترتيب مى‌توان به راحتى اين بذرها را توسط يک آهن‌ربا از بذر محصولات زراعى جدا کرد.

جوانه‌زنى بذر سس در شرايط نور کامل به بهترين وجه صورت مى‌گيرد. بنابراين چنانچه تراکم گياه ميزبان زياد باشد درصد رشد و بقاء گياهچه‌هاى آن کمتر خواهد بود.