آفتاب‌پرست

نام علمى: Heliotropium europaeum L

نام انگليسى: Common heliotrope

گياهچه

لپه‌ها تخم‌مرغى شکل، به طول ۵ و عرض ۳ ميلى‌متر و داراى پايه‌اى کوتاه به طول ۲ ميلى‌متر هستند. اولين برگ‌هاى حقيقى تخم‌مرغى تا سرنيزه‌اى شکل، داراى دمبرگ و بدون کرک هستند.

گياه کامل

- اندام‌هاى رويشى:

گياهى علفي، يک‌ساله، ايستا يا نيمه خوابيده، به ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ سانتى‌متر که توسط بذر تکثير مى‌يابد. ساقهٔ آن کرک‌دار، از قسمت قاعده منشعب و به رنگ سبز متمايل به خاکسترى است. برگ‌هاى اين گياه به رنگ سبز و يا سبز متمايل به خاکستري، تخم‌مرغى تا بيضى شکل، متناوب، به طول ۵/۱ تا ۹ و عرض ۱ تا ۳ سانتى‌متر و تقريباً مدور با دمبرگى به طول تقريبى ۲ سانتى‌متر است. هر دو سطح کرک‌دار و سطح زيرين آن داراى رگبرگ‌هاى برجسته است.

- اندام‌هاى زايشى:

گل‌آذين گرزن، به طول ۵ تا ۷ سانتى‌متر است که به‌صورت انفرادى و يا دوتائى در انتهاء انشعابات قرار گرفته و تا زمان رسيدن دانه به‌صورت راست باقى مى‌ماند. گل‌ها سفيد با دهانهٔ زرد رنگ و لوله‌اى که سطح خارجى آن کرک‌دار و سطح داخلى آن بدون کرک است. گل‌هاى اين گياه کوچک و تقريباً به طول ۳ ميلى‌متر هستند.

ميوهٔ گياه آفتاب‌پرست فندقه، به رنگ قهوه‌اى تيره، تخم‌مرغى تا گلابى‌شکل، به طول تقريبى ۲/۲ ميلى‌متر و بدون کرک و يا داراى کرک‌هاى پراکنده است. بذرها به رنگ قهوه‌اى تا سياه، کوچک و تقريباً کروى هستند.

بذرهاى اين گياه در اواخر بهار تا اوايل تابستان و در صورت وجود رطوبت و دماى بالاى ۱۵ درجه سانتى‌گراد جوانه خواهند زد. گلدهى و توليد بذر در طول تابستان صورت گرفته و گياه تا اواخر پائيز و تا زمانى که در اثر سرما از بين نرفته است به رشد خود ادامه مى‌دهد.

محل رشد و پراکنش

اين گياه به‌طور عمده در مناطق گرم مشاهده مى‌شود و بافت خاک تأثير زيادى در رشد آن ندارد اما خاک‌هاى لومى را بيشتر ترجيح مى‌دهد. اين علف هرز معمولاً در حاشيهٔ جاده‌ها، زمين‌هاى آيش، مراتع پست با پوششى از گياهان يک‌سالهٔ زمستانه يافت مى‌شود.

بذرها بيشتر توسط آب، چهارپايان و يا همراه با علوفه به مناطق ديگر منتقل مى‌شوند. وجود کرک در گل‌آذين و همچنين سطح ناصاف ميوه موجب چسبيدن اين اندام‌ها به پشم و پوست حيوانات شده، انتقال آن را آسان مى‌کند.

مصرف بيش از اندازهٔ اين علف هرز توسط دام‌ها ايجاد مسموميت خواهد کرد.