پیرگیاه - زلف پیر - ریش پیر - خبرآورک

نام علمى: Senecio vulgaris L

نام انگليسى: Grinning swallow, Common groundsel

گياهچه

لپه‌ها باريک، به طول ده ميلى‌متر که به سمت ساقه به مرور باريک مى‌شوند. اولين برگ‌هاى حقيقى به رنگ سبز تيره و به‌طور جزئى متمايل به قرمز، تخم‌مرغى تا سرنيزه‌اى شکل، به طول ۱۵ تا ۲۵ ميلى‌تر، بدون کرک و يا تنها بر روى رگبرگ ميانى آن کرک وجود دارد، اين برگ‌ها داراى لوب‌هاى سطحى و کم‌عمق بوده و رگبرگ‌هاى سطح زيرين آنها برجسته است. پهنک برگ به سمت ساقه باريکتر شده و برگ‌هاى بعدى داراى لوب‌هاى عميق‌ترى هستند.

گياه کامل

- اندام‌هاى رويشى :

گياهى علفي، يک‌ساله، دوساله و يا به‌ندرت چندساله، ايستا و به ارتفاع ده تا شصت سانتى‌متر که توسط بذر تکثير مى‌يابد. ساقهٔ آن منشعب و يا منفرد، گوشتي، شياردار و کم و بيش کرک‌دار است. برگ‌ها به رنگ سبز روشن با رگبرگ‌هائى به‌طور جزئى متمايل به قرمز، متناوب، خطى و سينوسي، لوب‌دار و يا شانه‌اى شکافته، به طول ۵/۲ تا ۱۰ سانتى‌متر و عرض ۳/۱ تا ۸/۳ سانتى‌متر و با حاشيه‌اى که داراى دندانه‌هاى نوک‌تيز است و ممکن است همانند ساقهٔ کرک‌دار و يا بدون کرک باشند. برگ‌ها در بخش‌هاى فوقانى گياه فاقد دمبرگ و در بخش‌هاى پائينى داراى دمبرگى کوتاه و کلفت است.

- اندام‌هاى زايشى:

گل‌آذين کلاپرک، استوانه‌اي، به طول شش تا نه ميلى‌متر و به تعداد زياد که کم و بيش به‌صورت دسته‌اى در کنار يکديگر قرار گرفته‌اند. هر گل‌آذين شامل پانزده تا بيست گل لوله‌اى زردرنگ با ظاهرى زبانه‌اى است. کاسهٔ گل متمايل به سياه است.

هر گياه حدود هزار بذر توليد مى‌کند که بذرها به رنگ قهوه‌اي، باريک، مستطيلى شکل، به طول سه و قطر نيم ميلى‌متر بوده و داراى شيارهاى طولى هستند. انتهاء هر بذر به يک دسته پاپوس به طول پنج تا شش ميلى‌متر متصل است.

بذرها در صورت قرار گرفتن در عمق يک و نيم تا دو سانتى‌مترى خاک جوانه‌زنى مناسبى خواهند داشت. موسم گلدهى اين گياه فروردين‌‌ماه است.

محل رشد و پراکنش

اين علف هرز به ميزان قابل توجهى در سبزيجات، زمين‌هاى زراعي، قطعات آيش و تاکستان‌ها يافت شده و زمين‌هائى با بافت شنى لومى يا شنى با مواد غذائى فراوان را ترجيح مى‌دهد.