تظاهرات بالینی

تيفوس اندميک يا موشى (منتقل‌شونده از راه کک)

تشخيص و درمان

به جدول (تشخيص آزمايشگاهى و درمان بعضى از بيمارى‌هاى ريکتزيائي) مراجعه کنيد.

تظاهرات بالينى

تظاهرات بالينى دوره کمون ۱۶-۸ روز است. علائم پرودرومال شامل سردرد، ميالژى ، آرترالژي، تهوع، و بى‌حالى ممکن است اتفاق بيفتند. شروع حاد بيمارى با شروع ناگهانى لرز و تب مشخص مى‌شود؛ تهوع و استفراغ تقريباً عمومى است. بثورات در بيش از نيمى از بيماران تشکيل مى‌گردد. اين بثورات اغلب در حدود روز ششم بيمارى ظاهر مى‌شوند و در مقايسه با بثورات RMSF، اکثراً محدود به تنه و به مقدار کم در اندام‌ها، کف دست و پا، و صورت هستند. ضايعات ابتدائى ماکولر و در نواحى زيرباغل و سطوح داخلى بازوها مخفى هستند؛ بعدها، ضايعات ماکولوپاپولر منتشر و متصل از هم در قسمت فوقانى شکم، شانه‌ها، قفسه سينه، بازوها، و راه‌ها شکل مى‌گيرند. سرفه خشک و بدون خلط فراوان اتفاق مى‌افتد. تقريباً در ۲۵ درصد از موارد CXRها غير طبيعى هستند. بيمارى بدون درمان به‌طور متوسط ۱۲ روز ادامه مى‌يابد. بعد از قطع تب، بيماران به‌سرعت بهبود مى‌يابند؛ ميزان مورد کشندگى ۱ درصد است.

اپيدميولوژى

اپيدميولوژى تيفوس موشى (Murine Typhus) در سراسر دنيا وجود دارد و توسط دو گونه ريکتزيا (ريکتزيا تيفى R.Typhi و ريکتزيا فليس R. Felis) منتقل مى‌شود. ريکتزيا تيفى به‌طور کلاسيک در بدن موش‌ها زندگى مى‌کند و از طريق کک موش شرقى (گزنوپسيلا کئوپيس Xenopsylla cheopis) به انسان انتقال مى‌يابد. ريکتزيا فليس به تازگى شناخته شده و در چرخه‌اى که شامل کک‌هاى گربه و اوپوسوم‌ها (کتنوسفاليدس فليس Ctenocephalides Felis) است حفظ حيات مى‌کند. در ايالات متحده سالانه کمتر از ۱۰۰ مورد تيفوس اندميک در تمام فصول و به‌ويژه از مناطق گرم، گزارش مى‌شود.

تيفوس اپيدميک (منتقل‌شونده از راه شپش)

تشخيص و درمان

به جدول (تشخيص آزمايشگاهى و درمان بعضى از بيمارى‌هاى ريکتزيائي) مراجعه کنيد.

تظاهرات بالينى

تظاهرات بالينى تيفوس اپيدميک مشابه تيفوس موشي، ولى شديدتر است. دوره کمون بيمارى تقريباً ۷ روز و شروع بيمارى ناگهانى و به‌صورت ضعف، سردرد شديد، و تب سريعاً بالارونده است. ميالژى معمولاً شديد مى‌باشد. بثورات را روز پنجم تب ظاهر مى‌شوند. اين بثورات در ابتدا ماکولر و محدود به چين‌هاى زيربغل هستند و بعد به تنه و اندام‌ها نيز گسترش مى‌يابند و ممکن است به پتشى تبديل شوند و به هم بپيوندند. فتوفوبي، پرخونى ملتحمه، و درد چشم شايع است. در صورت عدم درمان که ۴۰ درصد به مرگ منتهى مى‌شود، ازوتمي، درگيرى چند ارگان، و گانگرن انگشتان ممکن اتفاق بيفتند؛ ۱۲ درصد اين موارد، تظاهرات بارز عصبى دارند. موارد اسپوراديک بيمارى در آمريکاى شمالى بسيار خفيف‌تر از مواد اپيدميک هستند. بيمارى بريل - زينسر شبيه تيفوس ايپدميک است و با وجود اينکه هميشه خفيف نيست، بهبودى از آن حتمى است.

اپيدميولوژى

اپيدميولوژى تيفوس اپيدميک در اثر ريکتزيا پرووازکى (R. Prowazakii) ايجاد مى‌شود و از طريق شپش بدن به انسان منتقل مى‌يابد. اين شپش در لباس‌هاى بدن زندگى مى‌کند و با سطح بهداشتى پائين ارتباط دارد. شپش‌ها عفونت را از فردى به فرد ديگر منتقل مى‌کنند. تيفوس اپيدميک با فقر، جنگ، سرما، و بلايائى طبيعى همراه است. در ايالات متحده، موارد اسوپراديک بيمارى در اثر انتقال از طريق کک‌هاى سنجاب برنده اتفاق مى‌افتد. بيمارى بريل-زينسر (Brill-Zinsser) شکل خفيف عود تيفوس اپيدميک است که سال‌هاى بعد از بيمارى حاد اتفاق مى‌افتد؛ ريکتزيا پرووازکى مى‌تواند سال‌ها در بدن نهفته باقى بماند و در صورت اختلال ايمنى مجدداً فعال مى‌شود.

تيفوس بوته‌زار منتقل‌شونده از طريق چيگر (Chigger-Borne Scrub Typhus)

تشخيص و درمان

به جدول (تشخيص آزمايشگاهى و درمان بعضى از بيمارى‌هاى ريکتزيائي) مراجعه کنيد.

تظاهرات بالينى

تظاهرات بالينى شدت تيفوس بوته‌زار از خفيف تا کشنده متفاوت است. پس از ۲۱-۶ روز دوره کمون بيمارى با تب، سردرد، ميالژي، سرفه، و علائم گوارشى شروع مى‌شود. نشانه‌هاى کلاسيک ولى ناشايع بيمارى اسکار محل تلقيح، لنفادنوپاتى ناحيه‌اي، و راش ماکلوپاپولر هستند. در موارد شديد، آسيب عروقى ممکن است منجر به آنسفاليت و پنومونى بينابينى شود.

اپيدميولوژى

اپيدميولوژى تيفوس بوته‌زار در اثر لورينتا تسوتسوگاموشى (Orientia Tsutsugamushi) ايجاد مى‌شود و از طريق گزش لارو مايت ترومبى‌کولاى آلوده (جنس لپتوترومبى ديوم (Leptotrombidium) به انسان انتقال مى‌يابد. اين بيمارى بوته‌زارها و به‌طور تيپيک در فصول مرطوب سال که مايت‌ها تخم‌گذارى مى‌کنند ديده مى‌شود. تيفوس بوته‌زار در جنوب و شرق آسيا، شمال استراليا، و جزاير غربى اقيانوس آرام اندميک است.