جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

الختور (alaxtor) (عشایر کهکیلویه و بویراحمد)


بازى‌هاى اين استان عبارتند از:اسب کى در ميدان، الختور، بازى عروسک، بندپا، بند سرلنگ، پشکله غار، تارتنبول، تقله‌بازي، تيّه بندون، چندرهوا، چوب‌بازي، چوفرنا، چوکلي، چوگو (چوب و توپ)، خناتپک، دُردري، دوال‌بازي، رنجيله، سنگ داغک، شال‌شالک، شالکو، قطور، کبريت‌بازي، کروشکلي، کلاغ‌فر، کل‌کله، کللي، کله روانک، که بود که بود، کيوکيو، گرگ موزيک، گرنا، گرو، گل پوچ، گوشتيل، ليلى‌بازي، مالادا، هَپرو، هِدرَسه-هَورسه، هسوم راش، هفت سنگ، هليلگو، هيلو (تاپ) و ...
  الختور (alaxtor) (عشاير کهکيلويه و بويراحمد)
ابتدا دو نفر سالار (salar) يا سردسته انتخاب مى‌شوند و يارگيرى مى‌کنند. سپس قرعه مى‌کشند تا معلوم شود کدام دسته، دستهٔ داماد و کدام، دستهٔ عروس خواهد بود. همهٔ بازيکنان لباس‌هاى خود را بيرون مى‌آورند و روى هم پُشته مى‌کنند و يک نفر هم از دستهٔ اول که داماد خوانده مى‌شود کنار لباس‌ها مى‌ايستد. همهٔ بازيکنان با دست چپ پاى راست خود را مى‌گيرند و لى‌لى‌کنان به‌طرف دستهٔ حريف مى‌روند و با دست آزاد خود که دست راست است به حريف حمله مى‌کنند. هرکس نتواند پاى خود را نگه دارد سوخته است. هدف دستهٔ عروس آن است که داماد را وادر کند تا پاى خود را رها کند. اگر همهٔ افراد دستهٔ عروس بسوزند، تا سه بار اين بازى تکرار مى‌شود. پس از آن دو گروه مقابل هم صف مى‌بندند و از هر گروه يک نفر به ‌وسط مى‌آيد و اين دو با هم الختور مى‌کنند (يعنى پاى راست را با دست چپ مى‌گيرند با دست ديگر همديگر را هُل مى‌دهند). به‌همين ترتيب مبارزهٔ تن به تن ادامه پيدا مى‌کند. هرکس بسوزد يک نفر از ياران وى جاى او را مى‌گيرد که اين عمل را هاراموک (Haramock) مى‌گويند.
  قطور (کهکيلويه و بويراحمد)
ابتدا يکى از سنگ‌ها را در دست گرفته و چهار عدد ديگر را روى زمين قرار مى‌دهند. بعد سنگى را که در دست دارند به هوا پرتاب مى‌کنند و قبل از آنکه به زمين برسد، يکى از سنگ‌ها را از زمين برمى‌دارند، سپس سنگى را که برداشته‌اند، در دست ديگر قرار داده و دوباره همين کار را تکرار مى‌کنند تا اينکه همهٔ سنگ‌ها را از زمين بلند کنند. اين مرحلهٔ اول بازى است. در مرحلهٔ دوم يکى از سنگ‌ها را به‌ هوا پرتاب کرده و بقيهٔ سنگ‌هائى را که روى زمين قرار دارد، دوتا دوتا برمى‌دارند. در مرحلهٔ بعدى سنگ‌ها را سه‌تا سه‌تا برمى‌دارند و بعد چهارتا، چهارتا. نوبت بعد، پنج سنگ را به هوا انداخته و با پشت دست آنها را مى‌گيرند. بعضى معتقد هستند که بازى قطور باعث خشک‌شدن شير گوسفندان و گاوها مى‌شود. يعنى انجام اين بازى شير گوسفندان و گاوها را کم و کمتر مى‌کند. به اين‌ ترتيب بازى قطور در باورها و اعتقادات مردم نيز جائى دارد.
  گوشتيل (کهکيلويه و بويراحمد)
اين بازى اکثراً توسط چوپانان انجام مى‌گيرد. بازيکنان دو به‌دو در کنار هم قرار مى‌گيرند. دست‌هاى دو حريف يکى از زير بغل و ديگرى از روى کتف طرف مقابل رد شده و در پشت کمر به يکديگر قفل مى‌شود. بعد از گرفتن و آماده شدن هردو نفر، بازى آغاز مى‌گردد.
اين بازى بيشتر براى نشان دادن زور و قدرت هر فرد انجام مى‌شود و کسى موفق و پيروز است که در اين زور‌آزمائى بتواند حريف خود را بلند کرده و به زمين بزند.


همچنین مشاهده کنید