فارنژیت

فارنژيت استرپتوککى عفونت شايعى در ميان اطفال بالاى ۳ سال است؛ ۴۰-۲۰ درصد از فارنژيت‌هاى اگزوداتيو اطفال در اثر استرپتوکک به‌وجود مى‌آيد. انتشار اين عفونت معمولاً از شخص به شخص و از طريق ريزقطره‌هاى تنفسى صورت مى‌گيرد ولى روش‌هاى ديگر مثل اپيدمى‌هاى ناشى از غذا نيز گزارش شده‌اند. پس از يک دوره کمون ۴-۱ روزه، بيماران دچار گلودرد، تب، لرز، و بى‌حالى و گاهى علائم شکمى و استفراغ مى‌شوند. علائم و نشانه‌ها بسيار متنوع هستند: از فرم خفيف با يافته‌هاى اندک گرفته تا شکل شديد با لوزه‌هاى بسيار بزرگ؛ اگزودارى چرکى روى لوزه‌ها و ديوار خلفى حلق؛ و غدد لنفاوى بزرگ و حساس گردن. معمولاً فارنژيت استرپتوککى بدون عارضه ۵-۳ روز طول مى‌کشد.

تب مخملک (Scarlet Fever) که نوعى عفونت ناشى از استرپتوکک‌هاى گروه A مى‌باشد، متشکل از فارنژيت به‌همراه بثورات شاخص اين بيمارى است. قبلاً تصور بر اين بود که اين عفونت در افرادى ايجاد مى‌شود که نسبت به يکى از اگزوتوکسين‌هاى تب‌زاى استرپتوکک (B،A يا C) ايمن نيستند. مطالعات اخير احتمال داده‌اند که بثورات ناشى از واکنش‌هاى افزايش حساسيتى باشد که مستلزم تماس قبلى با توکسين مى‌باشد. بثورات به‌طور معمول، طى ۲ روز از شروع گلودرد از گردن، قسمت فوقانى قفسه سينه، و پشت شروع مى‌شوند و سپس به ساير نقاط بدن (غير از کف دست و پا) گسترش مى‌يابند. اين اريتم منتشر و بى‌رنگ‌شونده که برجستگى‌هاى نقطه‌اى ۲-۱ ميلى‌مترى نيز دارد نماى کاغذ سنباده را ايجاد مى‌کند و در چين‌هاى پوستى شديدتر است (خطوط پاستيا (Pastia's Lines). گاهى اوقات رنگ‌پريدگى دور دهان و 'زبان توت‌فرنگى (Strawberry Tongue)' (پاپى‌هاى برجسته بر روى زبان لايه‌دار که بعداً برهنه مى‌شود) نيز با بثورات همراه هستند. بثورات پس از ۹-۶ روز ناپديد و متعاقب آن پوسته‌ريزى کف دست و پا ايجاد مى‌شود.

عوارض چرکى فارنژيت استرپتوککى که از زمان کاربرد وسيع آنتى‌بيوتيک‌ها کمتر شده‌اند شامل اوتيت مدياى حاد، سينوزيت، لنفادنيت گردني، آبسه‌ اطراف لوزه يا پشت حلق، مننژيت، پنوموني، باکتريمى و اندوکارديت مى‌باشند. ناخوشايندترين عوارض، ديررس و غير چرکى هستند. ARF بيمارى نادر و خطرناکى است که متعاقب فارنژيت استرپتوککى و AGN پس از فارنژيت يا عفونت پوستى ايجاد مى‌شود.

تشخيص

تشخيص معيار بالينى تنها براى تشخيص فارنژيت استرپتوککى قابل اعتماد نيست. قطعى‌ترين روش تشخيص کشت حلق است. کيت‌هاى تشخيصى سريعى وجود دارند که البته به‌علت حساسيت پائين آنها، تنها نتيجه مثبت سودمند است و نتيجه منفى نياز به تأييد تشخيص با کشت حلق دارد. تست‌هاى سرولوژيک مثل آنتى‌استرپتوليزين O عفونت قبلى را در بيمارى مشکوک به ARF يا AGN تأييد مى‌کند اما براى تشخيص فارنژيت ارزشى ندارد.

درمان

درمان اصولاً به‌منظور پيشگيرى از ARF است و بايستى طى ۹ روز از شروع بيمارى آغاز شود. (جدول درمان عفونت‌هاى ناشى از استرپتوکک‌هاى گروه A).

جدول درمان عفونت‌هاى ناشى از استرپتوکک‌هاى گروه A

	عفونت				درمانa
	فارنژيت				بنزانتين پنى‌سيلين G، يک و دو دهم ميليون واحد عضلاني؛ يا پنى‌سيلين۲۵۰ V ميلى‌گرم خوراکى هر ۶ ساعت به‌مدت ۱۰ روز؛ کودکان زير ۲۷ کيلوگرم: بنزانتين پنى‌سيلين ۶۰۰،۰۰۰G واحد عضلاني؛ يا پنى‌سيلين ۱۲۵ V ميلى‌گرم خوراکى هر ۶ ساعت به‌مدت ۱۰ روز
	زردزخم				همانند فارنژيت
	باد سرخ / سلوليت				موارد شديد: پنى‌سيلين G، ۲-۱ ميليون واحد وريدى هر ۴ ساعت موارد خفيف تا متوسط: پنى‌سيلين پروکائين، ۲/۱ ميليون واحد عضلانى هر ۱۲ ساعت
	ميوزيت / فاشئيت نکروزان				دبريدمان جراحى به همراه پنى‌سيلين G، ۴-۲ ميليون واحد وريدى هر ۴ ساعت
	پنومونى / آمپيم				پنى‌سيلين G، ۴-۲ ميليون واحد وريدى هر ۴ ساعت به همراه تخليه آمپيم

a: آلرژى به پنى‌سيلين، اريترومايسين (۱۰ ميلى‌گرم به ازاء هر کيلوگرم خوراکي، حداکثر هر دوز ۲۵۰ ميلى‌گرم) را مى‌توان جايگزين پنى‌سيلين خوراکى نمود. داروهاى جايگزين در درمان تزريقى سفالوسپورين‌هاى نسل اول - به‌شرط آنکه آلرژى به پنى‌سيلين به‌صورت افزايش حساسيت فورى (آنافيلاکسى يا کهير) يا ساير واکنش‌هاى بالقوه تهديدکنندهٔ حيات (مثل تب و بثورات شديد) نباشد - و وانکومايسين هستند.