جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

میکروسکوپی


  لام مرطوب
لام مرطوب ساده‌ترين روش ساده‌ترين روش بررسى ميکروسکوپى است که در آن قبل از مشاهده لام نيازى به تثبيت نمونه وجود ندارد. اين روش عموماً براى تعدادى از ارگانيسم‌هاى بزرگ و يا متحرک که بدون نياز به رنگ‌آميزى قابل مشاهده هستند به‌کار مى‌رود. لام مرطوب آسپيره دوازدهه ممکن است تک ياخته‌هاى بيمارى‌زا (نظير تروفوزوئيت‌هاى ژيارديا را نشان دهد، و در لام مرطوب مدفوع تازه ممکن است تک‌ياخته‌ها يا کرم‌ها ( مانند کيست‌هاى آميبي، لاروهاى استرانژيلوئيد، تخم آسکاريس يا شيستوزوم) ديده شود. در لام مرطوب خون تازه ممکن است ميکروفيلاريا ( در لوآزيس يا فيلاريازيس با نکروفتى يا بروژي) يا اسپيروکت (در تب راجعه) مشاهده شود. در ترشحات گردن رحم ممکناست تريکوموناهاى متحرک ديده شود. لام مرطوب در زمينه تاريک براى شناسائى ترپونما در زخم‌هاى ژنيتال اسپيروکتى و شناسائى بورليا يا لپتوسپيرا در خون به‌کار مى‌رود. براى شناسائى عوامل قارچى در نمونه‌هاى پوست يا مو مى‌توان از محلول ۱۰% KOH استفاده کرد. در مورد تعدادى از لام‌هاى مرطوب، به‌منظور افزايش قابليت شناسائى اجزاءِ مرفولوژيک از رنگ‌آميزى استفاده مى‌شود (مثلاً جوهر هندى براى مشاهده کريپتوکوک‌هاى کپسول‌دار در CSF، و پنبه لاکتوفنول آبى براى افتراق قارچ‌ها).
  رنگ‌آميزى گرم
رنگ‌آميزى گرم توانائى تشخيص باکترى‌ها و PMNها را افزايش مى‌دهد و باکترى‌هاى داراى جدار سلولى ضخيم پپتيد و گليکان (گرم مثبت؛ بنفش) را از باکترى‌هاى داراى جدار سلولى حساس به الکل يا استون (گرم منفي؛ صورتي) افتراق مى‌دهد. در لامى که به دقت بى‌رنگ شده باشد، هسته‌هاى سلول‌هاى PMN به رنگ صورتى ديده مى‌شود. در ترشحات چرکى دستگاه تنفسى بيشتر از ۲۵ PMN، و کمتر از ۱۰ سلول اپى‌تليال در هر ميدان با بزرگ‌نمائى کم وجود دارد، وجود بيشتر از ۱۰ سلول اپى‌تليال در هر ميدان با بزرگ‌نمائى کم نشانه آلوده شدن نمونه با بزاق است. وجود باکترى به ميزان بيشتر از ۱۰ به توان ۴ در هر ميلى‌ليتر در نمونه به‌دست آمده گرم قابل شناسائى است. براى افزايش قدرت شناسائى تعداد کم ارگانيسم‌ها مى‌توان نمونه را سانتريفوژ کرد.
  رنگ‌آميزى اسيد - فاست
با رنگ‌آميزى اسيد - فاست مى‌توان ارگانيسم‌هائى نظير سوش‌هاى مايکوباکتريوم را شناسائى کرد. اين ارگانيسم‌ها قادر هستند بعد از قرار گرفتن در محلول اسيد - ارگانيک (مانند HCL ۳% در اتانول ۹۵%) رنگ کربول فوشين را به خود بگيرند. رنگ‌آميزى‌هاى تعديل شده اسيد - فاست قادر به شناسائى ارگانيسم‌هاى اسيد - فاست ضعيف نظير نوکارديا و کريپتوسپوريديوم هستند. اين ارگانيسم‌ها بعد از تماس با اسيد رقيق (مثلاً HCL ۱%)، و نه اسيد - الکل، رنگ را به خود مى‌گيرند. ارگانيسم‌هاى اسيد - فاست به رنگ صورتى يا قرمز در زمينه آبى ديده مى‌شوند. به دليل کم بودن تعداد مايکوباکترى‌ها در نمونه‌هاى باليني، روش‌هاى رنگ‌آميزى فلورسانس ترکيبى اورامين - رودامين ابداع شده که از حساسيت بيشترى برخوردار است.
  ساير رنگ‌آميزى‌هاى مورد استفاده در ميکروسکوپ نورى
ساير رنگ‌آميزى‌هاى مورد استفاده در ميکروسکوپ نورى رنگ‌آميزى گيمسا يا رايت بر روى خون محيطى ممکن است بعضى از باکترى‌ها و انگل‌هاى داخل يا خارج سلولى (مانند بورليا رکورنتيس، پلاسموديوم، بابزيا، يا توکسوپلاسما) را نشان دهد. رنگ‌آميزى‌هاى رايج ديگر عبارتند از تولوئيدين آبى (براى پنوموسيتيس کاريني) و متنامين سيلور (براى P. کارينى و هايف‌هاى قارچى ترشحات بافتى).
  رنگ‌آميزى‌هاى ايمونوفلورسانس
رنگ‌آميزى‌هاى ايمونوفلورسانس از رنگ‌آميزى‌هاى ايمونوفلورسانس مى‌توان براى شناسائى ويروس‌ها در داخل نمونه‌هاى بافتى يا سلولى کشت داده شده استفاده کرد (مانند ويروس هرپس، ويروس هاري)، يا مى‌توان از آنها براى شناسائى باکترى‌هائى که به سختى رشد مى‌کنند (مانند لژيونلاپنوموفيلا) استفاده نمود. در رنگ‌آميزى‌هاى آنتى‌بادى ايمونوفلورسانس مستقيم (DFA) از آنتى‌بادى‌هائى استفاده مى‌شود که بر ضدٌ عامل مورد نظر متصل به ترکيبى نظير فلورسئين (که مستقيماً هدف را نشان‌دار مى‌کند) ساخته شده است. در رنگ‌آميزى‌هاى آنتى‌بادى ايمونوفلورسانس غير مستقيم (IFA) از يک آنتى‌بادى اويه غير نشان‌دار بر ضدٌ آنتى‌ژن هدف و سپس از يک آنتى‌بادى ثانويه نشان‌دار بر ضدٌ آنتى‌بادى اوليه استفاده مى‌شود. از آنجا که تعداد زيادى مولکول آنتى‌بادى ثانويه به يک مولکول آنتى‌بادى اوليه متصل مى‌شوند، در روش غير مستقيم سيگنال فلورسانس تقويت مى‌شود. در هر دو روش، نمونه رنگ‌آميزى شده با نور ماوراء بنفش بررسى مى‌شود، و نور مرئى ساطع مى‌گردد.


همچنین مشاهده کنید