جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

ماه محرم


  جشن‌هاى نوروز
  حاجى فيروز
حاجى فيروز با خاک زغال و با دود نجارى چهره خود را سياه مى‌کرد و کلاه شيپورى يا استوانه‌اى بلند از کاغذ يا مقوا بر سر مى‌گذاشتند و جامه رنگين چهل تکه که زنگوله‌هائى به آن دوخته شده بود، مى‌پوشيد.
  چهارشنبه‌سورى
در اين روز مردم آتش‌بازى مى‌کنند و آش رشته مى‌خورند. از روى آتش مى‌پرند و مى‌خوانند: زردى من از تو - سرخى تو از من ... .
  پنجه
پنج روز آخر سال را پنجک يا پنجه يا پنجهٔ دزديده مى‌گفتند. از اين جهت که اين پنج روز هوا سرد بود و خطر يخ زدن محصولات وجود داشت، مردم به کوه مى‌رفتند و جشن مى‌گرفتند تا هوا بدتر نشود.
  عيد نوروز
در روز عيد مردم به ديد و بازديد مى‌پردازند و لباس‌هاى نو و تميز مى‌پوشند. در گذشته بزرگترها به کوچکترها عيدى مى‌دادند و شيرينى و تنقلات براى ميهمانان مى‌آوردند.
  سيزده‌به‌در
در سيزدهمين روز فروردين، مردم سبزه‌اى را که پيش از فرا رسيدن عيد در خانه سبز کرده‌اند به صحرا مى‌برند و آن‌را با آب روان مى‌سپارند. غذاى اصلى اين روز کوکوسبزى است. در اين روز بازى‌هاى متنوعى با اشعار مناسب اجرا مى‌شود.
  تيرماسيزده
در شب ۱۳ تيرماه در آهار مردم هر خانه دور هم جمع مى‌شوند و به نقل قصه مى‌پردازند يا فال حافظ مى‌گيرند. نوجوانان به پشت‌بام رفته و دستمالى به ريسمان مى‌بندند و به خانه‌ها مى‌اندازند تا صاحب‌خانه تنقلات، پول خرد و ... در گوشه دستمال ببندد. در مناطق دماوند و فيروزکوه نيز مراسم لال‌بازى اجراءِ مى‌شود.
  نام‌گذارى
در شب ششم زايمان وليمه مى‌دهند و نام‌گذارى مى‌کنند.
  آش دندانى
وقتى نوزاد شروع به درآوردن دندان مى‌کند براى او آش دندونى مى‌پزند تا دندان‌هايش راحت و سبک بيرون آيد. در اين آش گندم را مى‌کوبند و پوست آن‌را بيرون مى‌آورند. برنج اضافه مى‌کنند و نخود و عدس و لوبيا مى‌ريزند و گوشت کوبيده همراه با پياز داغ اضافه مى‌کنند. از اين آش اندکى هم به کبوتران امام‌زاده مى‌دهند.
  چله
مردم شب اول چله يعنى شب يلدا به شب‌نشينى و تفريح مى‌پردازند و آجيل و هندوانه و گردو، کشمش و گندم برشته مى‌خورند و فال حافظ مى‌گيرند.
  نذرى‌ها
از سفره‌هاى نذرى که در تهران رسوم بوده مى‌توان به سفره حضرت رقيه (س)، اشاره کرد. زمان برگزارى آن دوشنبه، چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه است. عده‌اى رنگ اين سفره را سفيد و برخى سياه مى‌دانند. مواد لازم اين سفره نان سنگک، پنير، سبزى خوردن، خرما و شمع است.
از ديگر سفره‌هاى نذرى مى‌توان سفره حضرت فاطمه (س)، سفر حضرت ابوالفضل (ع)، سفره مادر حضرت ابوالفضل يا ام‌النبين، سفره حضرت على‌اصغر (ع)، سفره امام حسن (ع)، سفره حضرت ابراهيم (ع)، سفره حضرت صاحب‌الزمان (عج) و سفره حضرت رسول (ص) را نام برد.
  آجيل مشگل‌گشا
اين آجيل را که عبارت از توت خشک، نخودچي، فندق، پسته، نقل، کشمکش و بادام است، براى رفع گرفتارى‌ها و مشکلات نذر مى‌کنند.
  مولودى‌خوانى
يکى از مراسم زنانه مولودى‌خوانى است. در برخى موارد اجراءِ مولودى براى اداى نذر است. مولودى‌خوان‌ها دسته‌اى از زنان مؤمن هستند که اغلب خوش‌آواز و خوش‌کلام هستند. گروه مولودى يک سردسته دارند وتنها ابزار موسيقى آنها تشت است. در مولودى معمولاً شرح حال يا داستان امامان و معصومين همراه اشعار ديگر خوانده و به نمايش گذاشته مى‌شود.
  ماه محرم
يکى از مراسم ماه محرم اجراى مراسم تعزيه است. اين مراسم براى بيان حال و مصايب خاندان اباعبدالله و واقعه غم‌انگيز کربلا اجراءِ مى‌شد. تعزيه‌خوانى در زمان ناصرالدين شاه با ساخت تکيه دولت به اوج خود رسيد. امروزه نيز اين مراسم در شهرهاى تهران، رى و ... اجرا مى‌شود.


همچنین مشاهده کنید