|
| ۱۹۱۶ م. فرستادن امواج راديوئى با لامپ‌هاى گرمايونى
|
|
| کروه مارکونى با ادوات الکترونيکى شروع به‌کار کردند و در نتيجه به موفقيت‌هاى چشمگيرى دست يافتند. در جريان جنگ۱۹۱۸ - ۱۹۱۴ همه کشورهاى بزرگ در حال جنگ، پژوهش‌هاى علمى پنهانى در زمينه روش‌هاى نوين ارتباطى انجام مى‌دادند. گروه مارکونى از سي.اس. فرانکلين در سال ۱۹۱۶ آرمايش‌هاى هرتز را با استفاده از لامپ‌هاى گرمايونى و روش فرستادن تابه‌اى تکرار کرد و پى برد که با استفاده از موج‌هاى کوتاه مى‌توان موج‌ها را به نحو موفقيت‌آميزى فرستاد و نتيجه را دريافت کرد. در آن روزها در سراسر جهان شبکه‌اى از ايستگاه‌هائى که موج‌هاى کوتاه بين کشورها و قاره‌ها مى‌فرستادند، ارتباط راديوئى برقرار مى‌کردند. اين ارتباط تا پيش از آنکه ماهواره مخابراتى تلستار توسط موشک در مدار زمين قرار داده شود تنها روش ارتباطى غيرکابلى بود.
|
|
| ۱۹۱۷ م. دايرةالمعارف آموزش و پرورش
|
|
| انتشار دايرةالمعارف آموزش و پرورش Encylopeia of Education در سال ۱۹۱۷ با تکمله‌هاى سالانه بعدى آغاز شد.
|
|
| ۱۹۱۷ م. دانش‌نامه نابينايان
|
|
| دانش‌نامه World Book Encypedia نخست در سال ۱۹۱۷ انتشار يافت، و از سال ۱۹۲۵ به بعد، هر سال مورد تجديدنظر قرار مى‌گيرد. چاپ کنونى آن در بيست جلد است، و تکمله سالانه‌اى براى آن درمى‌آيد. در سال ۱۹۶۱ چاپى از آن با نشانه‌هاى برجسته براى نابينايان (خط بريل) در ۱۴۵ جلد درآمد که در آن بيشتر تصويرها را حذف کردند و در بسيارى از موارد شرح زير تصويرها را درون متن گنجاندند. در سال ۱۹۶۴ ناشر آن يک چاپ سى جلدى با حروف بزرگ مخصوص براى استفاده نابينايان منتشر کرد.
|
|
| ۱۹۱۷ م. کتابخانه ملى روسيه
|
|
| کتابخانه اتحاد جماهير شوروى که به کتابخانه دولتى لنين معروف است، يکى از بزرگ‌ترين کتابخانه‌هاى جهان و مخزن نوشته‌هاى مردم جمهورى‌هاى شوروى و ساير کشورها است. در اين کتابخانه کتب خطى، کتب چاپى، اسناد و مدارک گوناگونى در زمينه‌هاى مختلف دانش بشرى نگهدارى مى‌شود. اين کتابخانه مهم‌ترين نقش را در اشاعهٔ علوم و فرهنگ در شوروى ايفاء مى‌کند. از نظر سازمانى در رأس نظام کتابخانه‌اى کشور قرار دارد و خدمات کتابدارى را در بيش از ۳۵۰،۰۰۰ کتابخانه عمومى در جمهور‌هاى مختلف اتحاد جماهير شوروي، هدايت و هماهنگ مى‌کند. اين کتابخانه براساس آمار جديد داراى سى ميليون جلد کتاب، مجله، روزنامه، صفحه گرامافون و نقشه به ۲۴۷ زبان است. همه ساله بيش از دوميليون نفر مراجعه‌کننده دارد و بيش از ۱۲ ميليون جلد کتاب برحسب درخواست به امانت داده مى‌شود. تاريخچه اين کتابخانه بدين قرار است:
|
|
| پس از مرگ روميانتسف (Rumyantser) سياستمدار و دانشمند روسى در سال ۱۸۳۱ و در گذشت وي.اف.اودويوسکى اديب مشهور روس، مجموعه‌هاى آنها اعم از کتاب‌هاى چاپى و خطى و ساير مواد به موزه‌اى در مسکو انتقال يافت که بعدها هسته اصلى کتابخانه ملى شوروى را تشکيل داد. مجموعه کتاب‌هاى روميانتسف اولين کتابخانه عمومى را در موزه روميانتسف در مسکو در سال ۱۸۶۲ به‌وجود آورد. اين کتابخانه داراى ۱۰۰،۰۰۰ جلد کتاب و يک سالن قرائت به ظرفيت ۲۰ نفر بود. تولستوي، داستايوسکي، چخوف، مندليف از جمله مشهورترين افرادى بودند که در آن دوران از کتابخانه ملى شوروى استفاده مى‌کردند. در سال ۱۹۱۷ (پس از انقلاب سوسياليستي) مجموعه کتابخانه به زبان‌هاى روسى و خارجى به حدود ۱،۲۰۰،۰۰۰ جلد رسيد و در آن ايام سالانه قريب ۹۰،۰۰۰ نفر مراجعه کننده داشت و هر سال در حدود ۳۰۰،۰۰۰ جلد کتاب به امانت مى‌رفت.
|
|
| با تصويب هيئت رئيسه کميته اجرائى مرکزى در ۶ فوريه ۱۹۲۵ کتابخانه روميانتسف به کتابخانه دولتى لنين تغيير نام يافت و رسماً به‌عنوان کتابخانه ملى اتحاد جماهير شوروى معرفى گرديد.
|
|
| در ۲۹ مارس ۱۹۴۵ با تصويب هيئت رئيسه عالى اتحاد جماهير شوروي، جايزه لنين به کتابخانه ملى تعلق گرفت. طى ساليان متمادى فعاليت کتابخانه در تمامى زمينه‌ها گسترش يافت. مجموعه کتابخانه و تعداد خوانندگان آن افزايش يافت. در سال ۱۹۵۰ ساختمان جديد کتابخانه در مرکز شهر مسکو تکميل شد و دو مخزن بزرگ شامل دو ساختمان ۱۰ طبقه مجهز به وسايل مدرن به آن افزوده گرديد و خانه قديمى باشکوه نيز به موزه کتاب تبديل شد.
|
|
| کتابخانه دولتى لنين داراى بزرگ‌ترين مجموعه انتشارات در اتحاد جماهير شوروى است. اين مجموعه بيش از ۱۸ ميليون کتاب و نشريه و ديگر موارد به زبان روسى و ديگر زبان‌هاى جمهورى‌هاى شوروى و يازده ميليون کتاب و نشريه به زبان‌هاى خارجى است. مجموعه کتابخانه ملى از چندين بخش مستقل تشکيل شده و هر بخش در زمينه خاص سازمان داده شده است. بزرگ‌ترين مجموعه که مخزن اصلى کتاب را نيز شامل مى‌شود بيش از بيست ميليون کتاب و نشريه را در بر مى‌گيرد. مخزن اصلى شامل يک ساختمان ۱۹ طبقه با ۱۵۶ کيلومتر قفسه است. طول مجموع قفسه‌ها در تمامى مخازن کتابخانه بالغ بر ۶۰۰ کيلومتر مى‌شود. کتابخانه همچنين داراى مجموعه‌هاى تخصصي، نقشه، صفحات موسيقي، کتب خطي، کتب کمياب، رساله، روزنامه‌ها و انواع نشريات و مدارک مختلف است. بخش موسيقى کتابخانه شامل صفحات موسيقى و آثار ثبت شده و از ادوار مختلف و مليت‌ها و طبقات گوناگون است که شامل ۱۳۰۰۰ صفحه موسيقى ارزشمند مربوط به آثار قرن ۱۶ و ۱۸ مى‌باشد و به‌طور جداگانه در محفظه مخصوص نگهدارى مى‌شود. بخش کتب خطى شامل مجموعه‌اى ارزشمند از کتب دست‌نويس قرن ۱۱ تا ۱۹ مى‌گردد.
|
|
| دست‌خط‌هاى تعدادى از چهره‌هاى معروف علوم و فرهنگ روسى يا جهانى مانند جوردانو برونو، ولتر، ژان ژاک روسو، اميل زولا، رومن رولان، رابيندرانات تاگور مى‌باشد. کتابخانه ملى شوروى از همه مدارک خطى ميکروفيلم تهيه کرده است. در ميان روزنامه‌ها اولين روزنامه روسيه به‌نام ودوموستى (Vedomosti) که در سال ۱۷۰۲ ميلادى به چاپ رسيده است به چشم مى‌خورد. کتابخانه شوروى به داشتن کامل‌ترين مجموعه دنيا از اولين ويرايش آثار (جوردانو برونو) که در زمان حيات او به چاپ رسيده است، برخود مى‌بالد. برونو حکيم ايتاليائى بود که دستگاه تفتيش عقايد او را محکوم به سوختن در آتش کرد.
|
|
| کتابخانه لنين داراى بيش از ۶۰۰۰ جلد کتاب به فارسى و عربى از آثار دانشمندان و تاريخ‌نويسان ايرانى است. از نفيس‌ترين نسخ چاپى اين کتابخانه نسخه 'القانون فى‌الطب' ابن‌سينا است که در سال ۱۵۹۳ ميلادى در شهر رم به چاپ رسيده است. اين کتابخانه داراى بيش از ۴۰۰ برگه‌دان است که ۴۵ ميليون کارت را در خود جاى داده‌اند. کتابخانه ملى اکنون داراى سيستم رايانه‌اى مى‌باشد و در مرکز رايانه کتابخانه رايانه‌هاى نسل سوم به‌کار گرفته شده‌اند. اين کتابخانه سالانه بيش از ۳۷۰ عنوان کتاب و نشريه و بروشورهاى مختلف منتشر مى‌کند. کتابخانه داراى ۳۵۰۰ کارمند که اغلب آنها متخصص کتابدارى هستند بيش از دو سوم آنها آموزش کتابدارى ديده و تحصيل‌کرده‌اند. عده‌اى هم داراى دکتريٰ هستند. کتابخانه ملى با بيش از ۴۰۰۰ کتابخانه و سازمان در ۱۰۰ کشور جهان مبادله کتاب دارد. اين کتابخانه داراى ۲۲ سالن قرائت با ظرفيت ۲۲۳۰ نفر است. کتابخانه ملى در سال ۱۹۲۵ به‌نام کتابخانه دولتى ملى نام‌گذارى شد و در ژوئيه سال ۱۹۶۲ يکصدمين سال عمر خود را پشت سر نهاد. امروز اين کتابخانه بالغ بر چهل و دو ميليون نسخه کتاب، نشريات ادواري، مجموعه‌هاى ساليانه، روزنامه‌ها و ساير نشريات را دارد. محل کنونى آن در ساختمان ۱۸ طبقه قرار دارد و از نظر منابع و مواد خواندنى با کتابخانه‌هاى معروف جهان برابرى مى‌کند.
|
