جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

هدف‌های اطلاعاتی و شناختی


هدف، موقعيتى است که رسيدن به آن در نهايت مورد توجه برنامه‌ريز و افراد ذى‌سهم در برنامه مى‌باشد. هدف‌هاى آموزش، به‌ويژه آموزش‌هاى غيررسمي، معمولاً بر حسب ويژگى‌هاى خود به سه گروه تقسيم مى‌شوند:
۱- هدف‌هاى اطلاعاتى و شناختى.
۲- هدف‌هاى عقيدتى و بينشى (ادراک عميق).
۳- هدف‌‌هاى مهارتى و حرکتى.
   هدف‌هاى اطلاعاتى و شناختى
هدف‌هاى اطلاعاتى و شناختي، شامل برنامه‌هائى است که در آنها اطلاعاتى در خصوص موضوع مورد مطالعه به فراگير ارائه مى‌گردد. لذا فعاليت‌هاى آموزشى نيز در همين جهت تنظيم مى‌شوند تا آن مقدار از آگاهى‌هائى که لازمهٔ شناخت موضوع است به فراگيران انتقال يابد و نزد آنان تثبيت گردد. البته انتقال اطلاعات به‌تنهائى کافى نيست؛ هدف آن است که فراگيران مطالب آموزشى را به‌صورتى معنى‌دار و مفيد درک کنند. به‌عنوان مثال مى‌توان برنامه‌هاى سخنراني، نمايش فيلم‌هاى ترويجى و هر برنامهٔ ديگرى که به فراگيران مجموعه‌اى از اطلاعات قابل درک را ارائه دهد، ترتيب داد. در اين برنامه‌ها هدف آن است که فراگيران در حدى ارضاکننده موضوع يا پيامى را درک کنند و بتوانند عين دانسته‌ها را بيان نمايند و به مرحلهٔ عمل در آورند.
   هدف‌هاى عقيدتى و بينشى
هدف‌هاى عقيدتى و بينشى بر اساس تغيير يا تکميل تفکرات و نظريات قبلى فراگيران، يارى دادن به آنان براى کسب عقايد و نظريات صحيح و اساسى و وسعت بينش آنان تنظيم مى‌گردد. شخص فراگير به کمک وسيال و عوامل آموزشي، ايده‌هاى مشخص و مترقى و سازنده‌اى را کسب مى‌کند و همين امر او را در ادامهٔ مطالعه و فراگيرى و در نتيجه تحليل موضوع مشتاق مى‌سازد.
تنظيم و اجراى موفقيت‌آميز برنامه‌هاى آموزشى که اين گونه اهداف بينشى را دنبال مى‌کند پيچيده‌تر و حساس‌تر از برنامه‌هائى است که اهداف اطلاعاتى و شناختى دارند. در اين گونه برنامه‌ها لازم است ابتدا اطلاعاتى را به فراگير ارائه نمود سپس سعى شود اين اطلاعات درک شوند و فراگير موضوع را بشناسد و در مرحله بعد با اطلاعات موجود خود مقايسه کند و نتيجه‌اى به‌عنوان عقايد و نظريات جديد به‌دست آورد. بدين‌ترتيب مى‌توان دريافت که عمق فعاليت‌هاى آموزشگر و فراگير در اين مرحله به‌مراتب بيشتر از مرحله اول يا مرحله کسب اطلاع و شناخت است. گو اينکه بدون انجام مرحله کسب اطلاع امکان حصول به اهداف بينشى وجود نخواهد داشت. مثالى که در زمينهٔ اهداف بينشى و ارتباط آن با ترويج مى‌توان ذکر کرد وضعيتى است که در آن مروجان فراگيران را براى پذيرش ايده‌هاى جديد آماده مى‌کنند و با روش‌هاى خاصى عقايد و نظريات آنان را نسبت به نکته مورد آموزش جلب مى‌نمايند به‌نحوى که فراگير بتواند‌ عقايد و نظريات کسب شده را با دلايل خاص و منطقى به ديگران منتقل کند و به‌نوبهٔ خود در جهت توسعه و بهبود کيفيت زندگى به آنان مساعدت نمايد.
   هدف‌هاى مهارتى و حرکتى
هدف‌هاى مهارتى و حرکتى عمدتاً شامل مهارت‌هاى جسمانى و آموزش‌هاى عملى است. در برنامه‌هائى که اين گونه هدف‌هاى آموزشى را دنبال مى‌کنند معمولاً فراگيرى با فعاليت‌هاى آماده‌سازى و پرورش مهارت‌هاى عملى انجام مى‌گيرد.


همچنین مشاهده کنید