تکنولوژی آموزشی

تکنولوژى آموزشى را مى‌توان کليهٔ مراحل، موارد، فعاليت‌ها و رفتارهائى دانست که در قالب طرح‌هاى منظم بارى انجام برنامه‌هاى آموزشى فراگيرى مؤثر با هدف‌هائى مشخص و معين، بر اساس تحقيق و پژوهش نيازها و صفات انسانى و علوم ارتباطى و به کارگيرى ترکيبى از منافع انسانى و مادى اعمال مى‌گردند.

آنچه گفته شد مجموعهٔ انتظارت از برنامه آموزشى پيشرو و مفيد است؛ در تکنولوژى آموزشى همواره بايد پيشرفت آموزش، برنامه‌ريزى صحيح و استفادهٔ هوشيارانه و ماهرانه از وسايل آموزشى مدنظر باشد.

با اندکى دقت در تعريف تکنولوژى آموزشى مى‌توان اجزاى متشکل آن را در قالب انتظاراتى خاص به‌صورت پرسش‌هائى مطرح کرد که پاسخ دقيق به آنها مى‌تواند طرح روشنى از برنامه آموزشى را به‌دست دهد.

۱- چه هدف‌هائى با چه محتوائى مدنظر هستند.

۲- چطور و تحت چه شرايطى فراگيران بايد به هدف‌هاى آموزشى برسند.

۳- به چه منابعى نياز است تا فراگيرى را ساده‌تر و آموزش را مؤثر کند.

۴- چگونه و تا چه حد به هدف‌هاى مورد نظر در طرح اجرا شده رسيده‌ايم.

آنچه در پرسش اول مورد توجه قرار مى‌گيرد تعيين هدف‌هاى آموزشى و محتواى مطالب آموزشى است. در پرسش دوم مسائل مربوط به فراگيرى با توجه خاصى به فراگيرى فردى و نيز شکل آموزش و فراگيرى مطرح است. نکات اساسى درپرسش سوم عبارت است از: امکانات تأسيساتي، کادر آموزشى و مواد و وسايل مورد نياز و چهارمين پرسش شامل تهيه و تدوين طرح ارزشيابى و شناخت دامنهٔ پيشرفت در برنامهٔ آموزشى است.

نکات اساسى طرح‌هاى آموزشى به شرح زير هستند.

۱- تعريف و تشخيص هدف‌ها و انتخاب محتواى مطالب.

۲- انتخاب صحيح‌ترين روش فراگيرى (با تأکيد بر فراگيرى انفرادى).

۳- انتخاب يک يا چند روش آموزشى بارى اخذ بهترين نتيجه در فراگيرى.

۴- انتخاب امکانات تأسيساتى در آموزش.

۵- تعيين نقش کادر آموزشى.

۶- انتخاب صحيح‌ترين مواد و وسايل آموزشى.

۷- ارزشيابى نتايج و اصلاح امور.

نکات فوق بايد به‌نحوى رعايت شوند که فراگيرى مؤثر و مفيد، با توجه به ويژگى‌هاى فردى فراگيران، تضمين گردد. از همين ديدگاه است که بررسى و رعايت ويژگى‌هاى فراگير به‌عنوان يکى از ارکان اصلى آموزش‌هاى ترويج مطرح و توصيه مى‌شود.