آزمون‌های تشخیصی

غربالگرى

غربالگرى عبارت‌است‌ از انجام آزمايشاتى به‌منظور يافتن عفونت يا بيمارى در جمعيت و يا افرادى که خود براى مراقبت‌هاى بهداشتى مراجعه نمى‌کنند. براى مثال آزمايش سرولوژى براى ويروس ايدز در اهداءکنندگان خون و يا غربالگرى نوزادان و يا غربالگرى پيش از ازدواج براى سيفليس.

بيماريابى

بيماريابى يعنى آزمايش آزمايشگاهى يا بالينى براى يافتن بيمارى از کسانى که به‌علل ديگرى براى گرفتن مراقبت‌هاى بهداشتى مراجعه کرده‌اند. براى مثال آزمايش VDRL در زنان باردار براى تشخيص سيفليس. از ديگر بيمارى‌هائى که بيماريابى مى‌شوند مى‌توان سل ريوى را نام برد که در افرادى که علائم تنفسى دارند بررسى مى‌شود و يا بيمارى‌هاى پرفشارى خون، سرطان دهانه رحم، سرطان پستان، ديابت شيرين و غيره.

آزمون‌هاى تشخيصى

عبارت‌است از استفاده از روش‌هاى آزمايشگاهى و يا بالينى براى ثابت کردن يا رد کردن حضور يک بيمارى يا يک اختلال واقعي، در بيمارى که علائم و نشانه‌هائى دارد که احتمالاً به‌وسيله بيمارى ايجاد شده است. براى مثال آزمايش VDRL براى بيمارى که ضايعات پيشنهاددهنده مرحله دوم سيفليس را دارد و يا کشت آندوسرويکس براى نيسرياگنوره‌آ (N.Gonorhoeae).

افتراق بين غربالگري، بيماريابى و تشخيص بايد کاملاً مشخص باشد. اما اغلب به‌علت چند‌گانه بودن آزمون‌هاى تشخيصى و طبيعت بى‌نظم تصميم‌گيرى تشخيصي، مغشوش مى‌شود. بنابراين ممکن است يک آزمايش، در شرايط مختلف، هم براى غربالگرى و هم براى تشخيص استفاده شود. هر مرحله ممکن است آزمون‌هاى مختلفى را شامل شود، مانند آنچه براى سيفليس به‌کار مى‌رود. بنابراين در ارزيابى يک آزمايش، بايد مشخص کرد که براى غربالگرى به‌کار مى‌رود يا براى تشخيص و آيا به‌تنهائى قرار است استفاده شود و يا همراه با ديگر آزمايشات.