نشخوار كنند گان ـ شتر

کمبود موادغذائى يکى از بزرگ‌ترين مسائل و مشکلات جهان امروز محسوب شده که در حال حاضر بشر از آن رنج مى‌برد. ايران با توجه با داشتن امکانات طبيعى گسترده در تلاش است تا نيازهاى غذائى مردم را در حد استاندارد بين‌المللى تأمين نمايد.

البته روشن است که توليد مواد غذائى خصوصاً در نواحى گرم و خشک امرى دشوار است. لذا در اين شرايط راه فايق آمدن بر اين مشکلات و رسيدن به خودکفائى غذائى استفاده بهينه از امکانات طبيعى موجود مى‌باشد که شناخت مراتع طبيعى کشور و انتخاب دام مناسب براى چرا در چنين مراتعى مى‌تواند يک راه مهم استفاده بهينه از امکانات موجود کشور باشد.

کشور ما داراى ۹۰ ميليون هکتار زمين مرتعى مى‌باشد که از نظر پوشش گياهى ۳/۹ درصد آن داراى وضعيتى خوب، ۳/۷۳ درصد آن داراى وضعيت متوسط، ۴/۴۳ درصد آن داراى وضعيت فقير مى‌باشد. (دفتر آمار و اطلاعات جهادسازندگى ۱۳۷۴) در مراتع فقير بيشتر گياهان شورپسند و خاردار مثل خار شتر، علف شور، تاغ، اسکمبيل، قيچ، گز و درمنه مى‌رويند که طبق گزارشات بين‌المللى و تجربيات کارشناسى موجود کشور، شتر بهترين دامى است که مى‌تواند در چنين مراتعى (مراتع فقير) توان زيست و توليد داشته و با توجه به عادات چراى خودى باعث حفظ و احياءِ اين مراتع گردد. زيرا شتر قادر است از انواع خاص گياهان مرتعى به ميزانى استفاده نمايد که دام‌هاى ديگر قادر به استفاده از آن نمى‌باشند.

علاوه بر برترى شتر به تحمل شرايط سخت محيطى نسبت به ساير دام‌هاى اهلي، اين دام قادر است در شرايط تغذيه دستى نيز با دام‌هاى بسيار پرتوليد هم‌وزن خود (مثل گاو) رقابت کرده و افزايش وزن روزانه بسيار بالائى داشته باشد. مزيت ديگر شتر بر ساير دام‌هاى اهلى اين است که اين دام مواد خوراکى را با قابليت هضم و بازده بيشترى نسبت به گاو، گوسفند و بز استفاده مى‌نمايد. در ضمن شتر در مقايسه با گوسفند و بز مقدار ماده خشک کمترى نسبت به وزن متابوليکى خود مصرف مى‌نمايد.

پرورش شتر از ديرباز در مناطق مختلف کشورمان وجود داشته و مردم کشورمان به‌ويژه ساکنين مناطق بيابانى و نيمه‌‌بيابانى کشور به جهت امکانات اقليمى و شرايط جغرافيائى و بافت فرهنگى روستاها به پرورش شتر اشتغال داشته و البته بيشتر از شتر در جهت حمل و نقل کالا و اياب و ذهاب استفاده مى‌نموده‌اند.

در شرايط امروزى با توجه به از بين رفتن نقش شتر در حمل بار و جايگزينى وسايل نقليه موتورى به‌جاى آن مى‌بايست پرورش به‌جاى آن مى‌‌بايست پرورش شتر را در جهت استفاده از توليدات پروتئينى آن (گوشت و کرک و...) رواج داد تا بتوان علاوه بر‌عهده گرفتن سهمى از توليد گوشت مصرفى کشور ذخيره‌اى مطمئن از نظر تأمين گوشت براى کشور در مواقع بروز قحطى‌ها و خشکسالى‌ها باشد وليکن به‌دليل عدم توجه کافى به اين دام و کشتارهاى بى‌رويه آن در سال‌هاى گذشته به‌منظور تأمين بخشى از گوشت مورد نياز کشور تعداد شتر از زمان رواج وسايل نقليه موتورى تا دو دهه قبل روندى رو به کاهش داشته است. ولى از دو دهه گذشته تاکنون به‌دليل حمايت‌هاى دولت از کاهش جمعيت آن جلوگيرى و از رشد کندى نيز برخوردار گرديده است.