به

به، درخت کوچکى است به ارتفاع حداکثر پنج متر، که بومى جنوب شرقى اروپا و آسياى صغير مى‌باشد. در جنس بِه، تنها يگ گونه وجود دارد.

درخت به مى‌تواند تا ۵۰ سال عمر کند و از ۵-۴ سالگى ميوه توليد کند. در شرايط مناسب، مى‌توان از هر هکتار باغ بِه، تا ۵۰ تن محصول برداشت کرد.

گياه‌شناسى

به گياهى است با نام علمى Cydonia oblonga که از خانواده Rosaceae مى‌باشد. گل‌ها دو جنسى و کامل هستند و قسمت خوراکى ميوه، نهنج رشد گردهٔ گل است که تخمدان را در برگرفته است.

شرايط اقليمي و خاکی

درخت به، در برابر سرماى زمستانى از سيب و گلابى حساس‌تر است و براى بيرون آمدن از خواب زمستانه نيز به سرماى کمترى نياز دارد.

نيازهاى خاکى به، مشابه سيب است ولى ريشه آن از ريشه بقيه ميوه‌هاى دانه‌دار سطحى‌تر بوده و به رطوبت زياد خاک حساس مى‌باشد.

توليد ميوه

گل‌هاى به، خود بارور هستند و بدون نياز به درختان گرده‌زا تبديل به ميوه مى‌شود. گرده‌افشانى به، همانند سيب و گلابي، توسط زنبورعسل انجام مى‌شود. چون ميوه به، روى شاخه يک‌ساله تشکيل مى‌شود، نياز به هرس ساليانه براى توليد شاخه‌هاى جوان بارور دارد. به در دنيا، بيشتر به عنوان پايه براى گلابى کشت مى‌گردد و تنها در ايران و آرژانتين ميوه آن در سطح گسترده توليد و مصرف مى‌شود.

نوع هرس

به را مى‌توان به شکل‌هاى جامى و شلجمى هرس کرد.

روش‌هاى تکثير

ازياد به، معمولاً توسط (قلمه) انجام مى‌گيرد ولى اخيراً به‌خاطر مقاومت ربشه زالزالک در برابر شرايط نامساعد خاک، از آن به‌عنوان پايه‌اى براى پيوند کردن و ازدياد بِه استفاده شده است. فاصله کشت درخت به، بر حسب رقم، از چهار تا شش متر تغيير مى‌کند.

ارقام مهم

ارقام مهم به در ايران شامل : مظاهري، حاجى رفيعي، گورتون شمس و بِه نيشابور مى‌باشند.