سه شنبه, ۲۸ فروردین, ۱۴۰۳ / 16 April, 2024
مجله ویستا

حیات وحش و محیط زیست جزیره


   پوشش گياهى و مراتع جزيره
جزيره کيش به‌طور کلى داراى فلور گرمسيرى مى‌باشد که چهره کلى رويشى آن جزء جنگل‌هاى نيمه حاره‌اى به شمار مى‌آيد.
گياهان جزيره عمدتاً با شورى سازگار هستند و داراى رويش خوبى مى‌باشند. براساس مطالعات انجام شده، تاکنون ۳۹ خانواده، ۸۹ جنس و ۱۰۴ گونه در اين جزيره شناخته و جمع‌آورى شده است.
پوشش گياهى جزيره کيش، تحت تأثير دو عامل مهم اقليمى يعنى طول مدت گرما و رطوبت در اثر آب و هوا قرار مى‌گيرد.
در اثر آب و هواى گرم و مرطوب، برخى از قسمت‌هاى جزيره کيش را جنگل‌هاى تنگ و بوته‌زار، درختچه و درختان پوشانيده است. تيپ جنگلى اين جزيره داراى اسکوپ درختى روى هم رفته بسيار تنگ با عناصر پراکنده است. گونه‌هاى گياهى آن در عين تنوع غالباً به‌صورت بوته‌هاى علفى با ساقه‌هاى يکساله مى‌باشد.
در ارزيابى کلي، جامعه جنگلى (درختي) کيش را، جامعه بزرگ کهور، کنار، لور تلقى مى‌کنند.
تعداد معدودى از گياهان آن هم به‌صورت درختچه‌هائى با ساقه‌هاى بلند و قطور ديده مى‌شود. گونه‌هاى عمده درختى کيش را مى‌توان به دو دسته تقسيم کرد:
دسته بومى جزيره مانند: کهور ايراني، کنار، لور، کرت، بمبرلاري، نخل خرما.
دسته غير بومى که در طى سده‌هاى گذشته و دهه‌هاى اخير به جزيره وارد شده است مانند: گل کاغذي، نخل زينتي، مورد، درختان مثمر از قبيل موز و نارگيل و ... .
درخت‌هاى بومى کيش بسيار جذاب و ديدنى هستند و مى‌توان آنها را جزء سرمايه‌هاى طبيعى اين منطقه به حساب آورد.
مهم‌ترين و معروف‌ترين درخت بومى جزيره درخت 'لور' يا 'انجير معابد' است. کهنسال‌ترين درخت انجير معابد در کيش درختى است با هيأتى پر راز و رمز در منطقه شمالى جزيره در مجاورت بقاياى شهر حريره که به 'درخت سبز' مشهور است.
يکى ديگر از ديدنى‌ترين درخت‌هاى انجير معابد درختى است با چترى بسيار بزرگ در کنار مجتمع ورزشى المپيک که اگرچه از نظر شهرت به درخت سبز نمى‌رسد اما در زيبائى و عظمت دست کمى از آن ندارد.
تعداد زيادى از اين نوع درخت در غرب جزيره در منطقه باغو وجود دارد که با انبوه ريشه‌هاى افشان در هوا و پيچ و تاب هزار توى ساقه‌هاى آنها جنگلى کوچک، اما افسانه‌اى را در برابر ديدگان سياحت‌گران به تماشا مى‌گذارد.
درخت 'کنار' يا 'سدر' نيز با قامت متوسط و برگ‌هاى ريز خود در بيشتر نقاط جزيره به چشم مى‌خوردم. شاخه‌هاى درخت کنار پوشيده از تيغ است، ميوه قابل خوردن است و از برگ آن سدر تهيه مى‌کنند.
ديگر درختان بومى کيش از قبيل گز، کرت، بمبرلارى و ... نيز به دليل نحوه گسترش شاخ و برگ‌هاى آنها در هوا بسيار ديدنى و جذاب هستند.
برخى از نقاط جزيره در زمستان و بهار پوشيده از گياهى به نام 'سنيل' است که سطح زمين را به‌صورت چمن درآورده و زيبائى خاصى به آن مى‌دهند.
   حيات وحش و محيط زيست جزيره
در جزيره کيش گونه‌هاى مختلفى از جانداران وجود ندارد که مهم‌ترين آنها عبارت هستند از:
- پستانداران: شامل موش، خرگوش وحشي، راسو، خارپشت، جربيل و ... اما مهم‌ترين جانور پستاندار جزيره آهوى ايرانى است. زندگى اين موجود زيبا در جزيره قدمت چندانى ندارد.
در سال ۱۳۶۳ توسط سازمان حفاظت محيط زيست ۴۰ رأس آهو از جزيره خارک به جزيره کيش منتقل شده است که هم‌اکنون آزادانه در سطح جزيره کيش زندگى مى‌کنند.
از سوى سازمان منطقه آزاد کيش مقررات ويژه‌اى براى حفاظت از آهوها وضع شده است که از حمايت عمومى برخوردار است.
- خزندگان: شامل سوسمارها، مارمولک‌ها، چند نوع لاک‌پست و ...
دو نوع مار سمى و غير سمى قيطانى و جعفرى در جزيره شناسائى شده است.
- پرندگان: شامل اگرت ساحلي، حواصيل خاکستري، باکلان گلوسياه، کبوتر دريائى کوچک، عقاب ماهيگير، هوبره، صدف‌خور، قمرى خانگي، سبزقبا، هدهد، پرستو، چکاوک، گنجشک و ... بعضى از گونه‌هاى پرندگان کيش بسيار زيبا و نادر هستند.
- آبزيان: خليج فارس بزرگترين پناهگاه موجودات دريائي، مخصوصاً آبزيان ظريف و کوچک از قبيل ماهى‌هاى تزئينى زيبا و رنگارنگ، مرجان‌ها، صدف‌ها، حلزون‌ها، نرم‌تنان، شقايق‌ها، اسفنج‌ها، عروس‌هاى دريائى و غيره مى‌باشند.
تعداد زيادى از اين آبزيان که در نوع خود زيباترين موجودات دريائى هستند، به علت حوادث مختلف و مسائل زيستى به اين پناهگاه آورده‌اند و از هزاران سال پيش در آن به زندگى خويش ادامه مى‌دهند. قباد (شاه ماهي)، راشکو، حلوا سفيد يا زبيدي، شوريده، حلوا سياه، سرخو، شهري، سبيتي، خاور و دختر ناخدا از مهم‌ترين ماهى‌هاى خوراکى واره ماهي، بمبک، ماهى لقمه و اسب‌ماهى از ماهى‌هاى غير خوراکى خليج فارس محسوب مى‌شوند.
علاوه بر اين خليج فارس داراى صدها گونه ماهى تزئينى است که برخى نمونه‌هاى آن مانند امپراتور در جهان نادر مى‌باشد. جراح دم زرد، انجله، عروس ناخدا، عروس زرد، آنتن‌دار، دلقک آبي، کاردينال، هامور، سقو ماهي، دم گاوي، نئون، آرايشگر، صندوق ماهي، صندوق ماهى شاخدار، خروس دريا، پيکاسو، ملوان، چيتي، شقايق، ژله، پيکاسوى مشکى و ... از ساير ماهى‌هاى تزئينى آب‌هاى پيرامون کيش مى‌باشند.


همچنین مشاهده کنید