جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

کاشت


موطن اصلى سير را منطقه آسيا و نواحى ايران و افغانستان مى‌دانند. در زمان‌هاى بسيار قديم سير را در چين و ژاپن مى‌کاشتند. اين گياه در چين در رديف گياهان داورئى قرار داشته و در اصطلاح به مخزن الادويه تعلق دارد. در مصر قديم سير توأم با ساير گياهان پيازى به عنوان يک مادهٔ غذائى اصلى مورد تغذيه کارگرانى که مشغول ساختمان اهرام مصر بوده‌اند قرار مى‌گرفته است. هرودويت Herodot مورخ يونانى راجع به مصرف زياد سير در مصر گزارش کرده است با وجود اين در آثار نقاشى شده آن زمان هيچ‌گونه تصويرى از اين گياه ديده نشده است. زيرا سير از ديدگاه مذهبيون آن زمان يک گياه ناپاک تلقى مى‌شده است. يونانى‌ها و رومى‌ها سير را در باغچه‌هاى مخصوص مى‌کاشتند و ازآن غذاى ارزانى تهيه کرده و به فقرا مى‌دادند.
سربازان رومى زياد سير مى‌خوردند، زيرا عقيده داشتند که سير به آنها جرأت مى‌بخشد و يا جرأت آنها را افزايش مى‌دهد. اين تصور همچنان در بسيارى از جوامع پابرجا است، مثلاً انگليسى‌ها به خروس جنگى‌هاى خود سير مى‌خورانند. درباره اثرات داروئى و بهداشتى سير گفته مى‌شود که سير اثر ضدعفونى‌کننده داشته و کرم معده را از بين مى‌برد. سير براى مداواى اسهال، برنشيت و سل سينه مفيد تشخيص داده شده و فشار خون را پائين مى‌آورد. به‌علاوه سير پياز مو را تقويت کرده و بسيارى آن را براى تقويت حافظه و معالجه کُند ذهنى مؤثر دانسته‌اند. البته تذکر اين نکته ضرورى است که افراط در خوردن سير زيان‌آور است و عوارضى سخت دارد.
  گياه‌شناسى
سير مانند پياز خوراکى گياهى است از خانواده سوسئيها LiLiaceae با نام علمى Allium sativum. بوته سير به ارتفاع ۳۰ تا ۱۰۰ سانتى‌متر مى‌رسد و داراى پيازى است به‌صورت تخم مرغى و يا تخم مرغ کشيده که سطح آن صاف و صيقلى شده است. هر غده سير از تعدادى غده کوچک‌تر که به آنها سيرچه گفته مى‌شود تشکيل شده است.
  شرايط اقليمى و خاکى
سير را مى‌توان در خاک‌هاى قوى و حاصلخيز که داراى پروفيل عميق مى‌باشند کشت کرد. البته چون سير به رطوبت زياد حساس مى‌باشد در اراضى مرطوب پياز سير خيلى زود مى‌پوسد، بنابراين خاک‌هاى رسى سنگين چندان مناسب نيستند.
  تهيه زمين
کاشت سير را مى‌توان با توجه به سطح کشت و شرايط موجود بد و صورت کرتى و جوى پشته‌اى انجام داد. البته کاشت آن روى پشته بهتر از داخل کرت مى‌باشد. فاصله رديف‌ها ۲۵-۴۰ سانتى‌متر و فاصله بوته‌ها ۱۲-۱۰ سانتى‌متر انتخاب مى‌کنند.
  کاشت
  مقدار بذر و زمان کاشت
با توجه به فواصل کاشت و وزن متوسط سيرچه‌ها در حدود ۵۰۰-۱۰۰۰ کيلوگرم سيرچه در هکتار کاشته مى‌شود. عمق کاشت سيرچه‌ها در پائيز ۸ سانتى‌متر و در بهار ۵ سانتى‌متر. بنابراين درمناطقى که زمستان ملايم دارند سير را در پائيز کاشته و در اواخر خرداد برداشت مى‌کنند. اگر منطقه سرد باشد آن را در اواخر زمستان يعنى در اواسط بهمن مى‌کارند و در اواخر تير و يا اوايل مرداد برداشت مى‌کنند.
  داشت
  کوددهى
سير به مواد غذائى زيادى نياز دارد بنابراين کشاورزان سعى مى‌کنند سير را در زمين قوى کشت کرده و چون سير زمين را خيلى ضعيف مى‌کند هر دو يا سه سال يک بار در يک قطعه زمين کشت سير را تکرار مى‌کنند به‌طور کلى نيازهاى کودى سير شبيه پياز مى‌باشد. توجه داشته باشيد که فسفر و پتاس اثرات زيادى در خاصيت انبارى سير و يا پياز دارند. برعکس ازت نبايد زياد داده شود زيرا خاصيت انبارى را کاهش مى‌دهد. با توجه به منابع موجود معمولاً مقدار ۱۲۰-۱۰۰ کيلوگرم پتاس خالص و ۶۰-۴۰ کيلوگرم اسيد فسفريک خالص در پائيز و قبل از کاشت سير داده مى‌شود. ازت را بهتر است در بهار و در سه مرحله، يک قسمت کمى بعد از سبز شدن و ۲ قسمت بعدى را به‌فاصله ۴ تا ۶ هفته داد. در مجموع مقدار ۵۰-۳۰ کيلوگرم ازت کافى است.
  برداشت
با زرد شدن برگ‌ها مى‌توان سير را برداشت کرد. پس از کندن سير براى مدت چند روز آن را در مزرعه روى زمين آفتاب کرده تا کاملاً خشک شود. سپس پيازها را ريسه کرده، يعنى آنها را به هم مى‌بافند و هر ۵۰ تا ۱۰۰ دانه سير را در محل خشکى آويزان مى‌کنند.
  تناوب
سير را در تناوب بعد از يک گياه وجينى که به آن کود حيوانى کافى داده‌اند مى‌کارند و در کاشت پائيزه سير بعد از سيب‌زمينى بهترين نتيجه را خواهد داد. کاشت سير بعد از گياهان پيازى جايز نيست، زيرا باعث انتشار آفات و امراض خواهد شد.


همچنین مشاهده کنید