جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

کدو


  گياه‌شناسى
کدوها از جنس Cucurbita و از خانواده Cucurbitacea مى‌باشند.
همانند ساير گياهان خانواده کدوئيان، کدوها نيز گياهانى يک‌پايه و يک‌ساله بوده و داراى ساقه خرنده و طويل مى‌باشند انواع خوراکى کدو شامل گونه‌هاى زير مى‌باشد:
- کدو مسمائي
- کدو حلوائى يا رشتي
- کدو تنبل
کدو نيز از گياهان آلوگام بوده و گل‌هاى نر و ماده آن به‌طور جداگانه در روى يک بوته قرار دارند و گرده‌افشانى گل‌ها به‌وسيله حشرات صورت مى‌گيرد.
  شرايط اقليمى و خاکى
کدوها نيز همانند ساير گياهان خانواده کدوئيان به آب وهواى گرم نياز دارند. بذر کدو در خاک‌هاى سرد جوانه نمى‌زند و بوته کدو با مختصر يخبندان از بين مى‌رود. به‌همين دليل زمان کاشت کدو پس از رفع خطر سرما و در شرايطى که درجه حرارت محيط به ۱۲-۱۵ درجه سانتى‌گراد رسيده مى‌باشد. با توجه به اينکه کدو به آب زياد نياز دارد، بنابراين بايد آن را در خاکى کشت کرد که قدرت ذخيره کردن رطوبت کافى داشته باشد. يعنى خاک‌هاى رسى و رسى‌شنى مناسب کاشت کدو مى‌باشد گونه‌هاى مختلف کدو در خاک‌هاى کمى اسيدى تا خنثى نتيجه خوبى داده‌اند.
  تهيه زمين
براى تهيه زمين طبق معمول شخم پائيزه و در صورت امکان دادن کود حيوانى به‌مقدار ۲۵ تا ۳۰ تن در هکتار ضرورى است.
کدوها مخصوصاً کد مسمائى که در اينجا بيشتر مورد بحث است، به‌صورت جوى و پشته‌اى کاشته مى‌شوند. فواصل رديف‌هاى کاشت بستگى به رقم مورد کاشت دارد. در ارقامى که ساقه‌هاى طويل ايجاد مى‌کنند فاصله رديف‌ها را تا ۵/۲ متر و در ارقامى که طول ساقه‌ها زياد نيست فاصله رديف‌ها بين ۱ تا ۵/۱ متر مى‌گيرند. فواصل بوته‌ها ۷۵ تا ۱۰۰ سانتى‌متر کافى خواهد بود.
  کاشت
  مقدار بذر
مقدار بذر لازم در هکتار بستگى به‌تعداد بوته در واحد سطح و يا به‌عبارت ديگر بستگى به‌فواصل رديف‌ها و بوته‌ها دارد. به‌علاوه ريزى و درشتى بذر نيز در آن مؤثر است. با توجه به کليه مسائل ياد شده اختصاصاً براى کدو مسمائى حدود ۵-۷ کيلوگرم بذر در هکتار لازم است.
  داشت
  کوددهى
با توجه به اينکه ريشه‌هاى کدو در سطح ۱۵ تا ۲۰ سانتى‌مترى خاک گسترش مى‌يابند، بايد کود حيوانى را حداقل تا اين عمق با خاک مخلوط کرد گاهى به‌علت کمبود کود حيوانى کشاورزان مقدارى کود را در محل گوده‌هاى کاشت مى‌ريزند و يا اينکه آن را در ته گوده و زير بذرها قرار مى‌دهند. اين عمل اغلب باعث سوختن بوته‌ها خواهد شد، مخصوصاً اگر از کود مرغى و گوسفندى استفاده شود. بنابراين و با توجه به گسترش ريشه‌ها در خاک بايد کود حيوانى را در سطح مزرعه پخش و با خاک مخلوط کرد.
علاوه‌ بر کود حيوانى کدوها به‌علت رشد بسيار زيادى که دارند مى‌توانند مقدار قابل‌توجهى کودشيميائى را جذب و به مصرف رسانند. متأسفانه براى شرايط آب و هوائى خاک‌هاى ايران آزمايشات کودى صورت نگرفته و نمى‌توان نسبت به مقدار دقيق کود شيميائى لازم براى کدوها اظهار نظر کرد. ولى با توجه به تجربيات و منابع خارجى موجود مصرف مقدار ۱۰۰-۷۵ کيلوگرم ازت خالص، ۱۰۰-۱۵۰ کيلوگرم اسيدفسفريک خالص و ۵۰-۱۰۰ گرم پتاس خالص در هکتار توصيه مى‌شود. ضمناً با در نظر گرفتن رقم مورد کاشت و شرايط رشد و نمو گياه مى‌توان مقدراى در حدود ۱۰۰ کيلوگرم ازت خالص به‌صورت سرک نيز به‌کار برد.
  برداشت
برداشت کدو مسمائى در مرحله نارس و قبل از اينکه پوست ميوه سفت شود صورت مى‌گيرد. مصرف‌کننده امروزى کدوهاى قلمى و نازک را بر کدوهاى کمى کلفت‌تر ترجيح مى‌دهد، بنابراين بايد ميوه‌ها را در مرحله‌اى که نسبتاً کوچک هستند برداشت کرد. ضمناً در موقع برداشت بهتر است از يک چاقوى تيز استفاده شود، زيردم ميوه محکم به بوته چسبيده است و اغلب در موقع برداشت قسمتى از بوته کنده مى‌شود زمان برداشت کدو تنبل و کدو حلوائى موقعى است که ميوه تا به حداکثر کيفيت خود رسيده باشند. معمولاً ميوه‌هاى اين دو نوع کدو را در اواخر فصل و قبل از رسيدن سرما و يخبندان برداشت مى‌کند.
  آفات و بيمارى‌ها
آفات: شته
بيمارى‌ها: سفيدک


همچنین مشاهده کنید