زمان کاشت سویا

آماده‌سازى زمين براى سويا

سويا گياهى تابستانه است که با توجه به‌نوع رقم و شرايط اقليمى منطقه از نيمه‌بهار تا اوايل تابستان کشت مى‌شود. چنانچه به‌عنوان کشت دوم در نظر گرفته شود شخم اوليه بلافاصله پس از برداشت محصول زده مى‌شود و اگر کشت اول باشد تخم اوليه ابتداى پائيز و شخم ثانويه و تسطيح قبل از کاشت انجام مى‌شود.

هدف نهائى و اساسى از آماده‌سازى زمين براى کشت عبارت از تهيه يک بستر مناسب براى استقرار و رشد بذر است. يک بستر مطلوب عبارت است از خاک نرم و مسطح که ماشين‌آلات بتوانند بذر را در يک عمق مناسب و به‌طور يک‌دست کشت کنند و تماس بين بذر و خاک برقرار شود. از انجام عمليات اضافى بايد پرهيز نمود، زيرا ممکن است باعث فرسايش و تخريب خاک شود. بعد از شخم نيز بايد از حداقل عمليات استفاده کرد تا از فشردگى زياد خاک جلوگيرى شود.

زمان کاشت سويا

حداقل حرارت خاک براى جوانه‌زدن و سبز شدن سويا حدود ۱۵ درجه سانتى‌گراد و دماى مطلوب آن حدود ۳۰ درجه سانتى‌گراد است. اما غير از درجه حرارت، عوامل ديگرى در تعيين تاريخ کاشت مؤثر هستند که عبارتند از: نوع رقم، زمان برداشت کشت قبلى (اگر به‌عنوان محصول دوم کشت شود)، شرايط اقليمى منطقه و فتوپريود. به‌طور کلى بهترين تاريخ کشت سويا براى هر منطقه و ارقام مورد نظر بايد با انجام آزمايشات مشخص گردد. زمان تقريبى کاشت اين گياه به‌عنوان محصول مستقل بهاره در نواحى معتدل تا سرد کشور از نيمه ارديبهشت تا اواسط خرداد است. چنانچه به‌عنوان کشت دوم در نظر گرفته شود، بسته به‌ زمان برداشت محصول قبلى از اواسط ارديبهشت تا اواسط تيرماه به کشت آن اقدام مى‌گردد. تأخير در کشت و يا کشت ديرهنگام، باعث کاهش رشد رويشى بوته مى‌شود. که براى جبران آن، فواصل بين رديف را نزديک به‌هم در نظر مى‌گيرند.

انتخاب رقم براى سويا

با توجه به وضعيت آب و هوائى منطقه و طول فصل زراعى و نيز عرض جغرافيائى ناحيه نسبت به انتخاب رقم اقدام مى‌گردد. همانطور که گفته شد ارقام سويا در ۱۴ گروه رسيدگى طبقه‌بندى مى‌شوند و از زودرس‌ترين (گرون ۰۰) تا ديررس‌ترين(گروه ۱۴) را شامل مى‌گردند. از طرفى زودرس‌ترين ارقام روزکوتاه‌ترين آنها هم مى‌باشد و ديررس‌ترين آنها، روز بلندترين رقم هست.پس با توجه به‌عرض جغرافيائى و وضعيت منطقه از لحاظ فتوپريود مى‌توان رقم مناسب را انتخاب نمود.

در کشور ما معمولاً ارقام زودرس در نواحى آذربايجان و سردسير کشت مى‌شوند. ارقام متوسط رس در نواحى شمالي، مرکزى و خراسان و ارقام ديررس در نواحى گرمسيرى همچون خوزستان کشت مى‌گردند.

روش کاشت سويا

مناسب‌ترين عمق کاشت ۵-۳ سانتى‌متر و فاصله رديف‌ها ۸۰-۴۰ سانتى‌متر مى‌باشد. هر چه رقم زودرس‌تر باشد.، تراکم زيادتر مطلوب خواهد بود. در صورتيکه خاک مورد کشت، سبک باشد و مشکل سله‌بندى وجود نداشته باشد، مى‌توان سويا را به‌صورت کرتى با فاصله رديف ۴۰ سانتى‌متر کاشت.

قبل از کاشت مى‌بايست بذور سويا را آغشته به باکترى تثبيت‌کننده ازت کرد. اين عمل به‌چند طريق صورت مى‌گيرد:

- پودر باکتري: مرسوم‌ترين روش بوده و شامل مواد آلى و باکترى است که بذر سويا با اين پودر قبل از کاشت آغشته مى‌گردد.

- فرمول مايع: اين فرمول شامل مايعى است که باکترى‌ها در آن معلق بوده و هم‌زمان با کشت بذر به داخل خاک ريخته مى‌شود.

- فرمول گرانول : اين فرمول، همراه با حشره‌کش در زمان کاشت به داخل خاک افزوده مى‌شود.

- بذور آغشته شده: اين فرمول تنها شامل رايزوبيوم بوده که قبل از کاشت، بذور را به آن آغشته نموده و سپس اقدام به کشت مى‌نمايند.

عمليات کشت در روش کرتى با بذر کار غلات و در ورش رديفى با رديف کار ذرت يا رديف کار چغندرقند انجام مى‌گيرد. به‌طور کلى ميزان بذر مصرفى و تراکم کاشت بسته به نوع رقم، شرايط اقليمى و هدف توليد از ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بوته در هکتار (۵۰ تا ۱۰۰ کيلوگرم در هکتار متفاوت است).