جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

روش‌های محاسبه


نحوهٔ محاسبهٔ سهم جهانگردى در GDP، يک مسئلهٔ تحليلى عمده است. اندازه‌گيرى ارزش افزوده بخشى چون کشاورزى نسبتاً آسان است، به‌ويژه در کشورى که هيئت‌هاى بازاريابى منظم، سهميه‌هاى توليد و قيمت‌هاى تضمين‌شده دارد. اما خدمات مسافرتى و جهانگردي، به هزاران و ميليون‌ها تن مردمى فروخته مى‌شود که شايد خود آنها به‌عنوان جهانگرد قابل تشخيص نباشند. کالاها و خدمات به قيمت‌هاى مختلف فروخته مى‌شود و آمارها شايد دقيق نباشند. علاوه بر اين، هر کشور روش خاصى را براى اندازه‌گيرى مخارج و درآمدهاى سفر و جهانگردى به‌کار مى‌برند.
تحليل‌گران چهار روش اساسى زير را براى محاسبهٔ سهم جهانگردى در GDP شناسائى کرده‌اند.
مدل‌هاى شبيه‌سازى نيز قادر به تخمين مخارج هستند و در اقتصاد کشورهائى که تحت نظارت دولت است چند روش تخمين خاص مانند بازده بانکى وجود دارد.
  مشاهدهٔ مستقيم مخارج
در حالت مطلوب، تعقيب قدم به قدم جهانگردان و ثبت کردن مخارج آنها، آمار دقيقى به‌دست مى‌دهد که معرف سهم جهانگردى در GDP است. بى‌شک، اين امر غير ممکن است و انجام آن دشوار خواهد شد حتى در مورد يک نمونه از جهانگردان که نتايج آن قابل تعميم به کل جهانگردان باشد.
  مشاهدهٔ مستقيم درآمدها
حاصل‌ جمع درآمد کليهٔ بنگاه‌هاى جهانگردي، رويکرد درآمدى به ارزيابى سهم جهانگردى در GDP را به‌دست مى‌دهد. اين اطلاعات از سرشمارى‌هاى وزارت بازرگانى دربارهٔ بازده يا ماليات بر بازدهٔ اين بنگاه‌ها قابل حصول است نه مشاهدهٔ مستقيم در محل فروش. به‌نظر تحليل‌گران در حالى‌که درآمدهاى اعلام شدهٔ بنگاه‌هاى مسافرتى يا حمل و نقل به‌طور معقولى صحت دارد اما صحت آن در مورد بنگاه‌هاى عرضه‌کننده امکانات سرگرمي، تفريحي، اقامتگاه و فعاليت‌هاى مشابه کمتر است زيرا بسيارى از عرضه‌کنندگان اين خدمات قادر به تفکيک کامل درآمد حاصل از جهانگردان و غير جهانگردان نيستند.
  پيمايش جهانگردان
در تحليل ارزش افزودهٔ جهانگردي، پيمايش از يک نمونهٔ آمارى از جهانگردان در مقصد يا در مسير به‌طور گسترده‌اى به‌کار مى‌رود. نتايج اين پيمايش به‌طور نسبى قابل اعتماد است مگر به‌دليل انحراف در استنباط آن يا هدف‌هاى برآورده نشدهٔ جهانگرد (در پيمايشي، که هنوز اقامت جهانگرد ادامه دارد). روش‌هاى دروازه‌اى در مورد جهانگردانى که از مبادى ورودى يا خروجى مقصد مى‌گذرند به‌کار مى‌رود. اين پيمايش در مورد جهانگردان خارجى در بنادر خروجى کاربرد زيادى دارد. مسئلهٔ ديگر اين است که ضرب کردن عدهٔ جهانگردان خارجى در مخارج جهانگرد نمونه، به راحتى قابله محاسبه است زيرا آمار ورود و خروج افراد به هر کشور در دسترس است اما تخمين عدهٔ جهانگردان داخلى غالباً در حد يک 'حدس تقريبي' است.
  پيمايش خانوارها
از طريق پيمايش خانوار که در آن کل مخارج خانوار طبقه‌بندى شده و مخارج جهانگردى از آن تفکيک مى‌شود مخارج جهانگردان در کشور جهانگردفرست را مى‌توان تخمين زد. رقم حاصل از اين تخمين به همراه مخارج سفر کارى که از تحليل درآمدهاى مالياتى به‌دست مى‌آيد تصوير نسبتاً قابل اعتمادى از مخارج جهانگردى در کشور جهانگردفرست عرضه مى‌کند.
در عمل، برخى از تحليل‌گران روش‌هاى فوق را ترکيب مى‌کنند و از آن انواع مدل‌هاى شبيه‌سازى مى‌سازند. براى مثال، تفکيک مخارج جهانگردى و غير جهانگردى را مى‌توان براى تخمين مخارج اقامتگاهى جهانگردان به‌کار برد يا حاصل‌ضرب قيمت محصولات جهانگردى در تعداد ديدارکنندگان را به‌دست آورد. چنين مدل‌هائى اکثراً کلان‌نگر هستند. به‌عبارت ديگر، از حاصل جمع مخارج بخش‌ها يا مناطق، به کل مخارج سفر و جهانگردى مى‌رسند. در اين مورد، يک نمونهٔ خوب مدل تأثير اقتصادى مسافرت است که مراکز اطلاعات مسافرتى آمريکا آن را ساخته است. چند مدل ديگر عبارتند از مدل‌هاى جزءنگر که مانند مدل‌هاى داده - ستانده، ساير بخش‌هاى اقتصاد را شامل مى‌شوند و مدل‌هاى تقاضلى يا تخمين مانند تخمين کروتسوايرز. مدل اخير قوهٔ خريد جامعهٔ محلى يا مصرف، C1 را ارزيابى مى‌کند و با مخارج مصرفى آن جامعه در عمل، C مقايسه مى‌نمايد و تفاوت اين دو مقدار را به مخارج جهانگردان، Ct نسبت مى‌دهد. به‌عبارت ديگر، Ct1 = C - C1
  بازدهٔ بانکى
محاسبهٔ ارزش افزودهٔ جهانگردى در بعضى شرايط، به روش ديگرى انجام مى‌شود. در کشورهائى که مبادلات ارزى شديداً کنترل مى‌شود و جهانگردان خارجى بايد با پول محلى خريد کنند (و به فرض ممنوعيت ورود و خروج پول محلي) گزارش بانک‌ها دربارهٔ مقدار کل پول خارجى اشخاص تخمينى از مخارج جهانگردان خارجى به‌دست مى‌دهد.
قابليت اعتماد و ميزان دقت کليهٔ روش‌هاى فوق جاى ترديد دارد. بنابراين، برخى از تحليل‌گران براى ارزيابى نتايج هرگونه اندازه‌گيرى از چند روش استفاده مى‌کنند.


همچنین مشاهده کنید