نظارت بر کاربرد منابع و پرداخت بهاء آن

در اکثر کشورهاى با اقتصاد بازار و حتى کشورهاى داراى اقتصاد برنامه‌ريزى شده، معمولاً نوعى مکانيسم قيمت‌گذارى به امر تخصيص منابع کمياب کمک مى‌کند. در اقتصادهاى سرمايه‌داري، منابع مى‌توانند متعلق به اشخاص باشد يا به شرکت‌ها که آن را به شرط ثابت بودن ساير شرايط در ازاء دريافت بالاترين قيمت عرضه مى‌کنند. اقتصاددانان چنين منابعى را عوامل توليد نام نهاده‌اند و قيمت‌هاى پرداختى براى استفاده از آن را بهاء اين عوامل. به اين ترتيب، زمين عرضه شده اجاره به‌دست مى‌آورد؛ نيروى کار دستمزد يا حقوق مى‌گيرد و سرمايهٔ بهره عايد مى‌کند و کارآفرين سود کسب مى‌نمايد. علاوه بر اين، دولت‌ها ممکن است به خاطر رفاه اجتماعى يا هدف‌هاى غير اقتصادى بر اعمال نوعى نظارت بر کاربرد منابع اصرار ورزند. اين امر در اقتصادهاى کمونيستى که در آن دولت خود بخشى از منابع را در تملک دارد يا کل آن را مشهودتر است.

بنابر نتايج بيشتر مطالعات، در بخش سفر و جهانگردى عوامل توليد بالاترين بهاء ممکن را نمى‌گيرند. به‌عبارت ديگر، آنها ممکن است در صنايع ديگر بهاء بيشترى داشته باشند يا دست‌کم، عوامل توليد مشابه در صنايع ديگر بهاء بيشترى دارند. مباحث 'رشد جهانگردى و اقتصاد ملي' و 'ايجاد اشتغال و درآمد' به‌طور کامل‌تر به تحليل اين پديده خواهد پرداخت اما اکنون مى‌توان به اجمال علل زير را عنوان کرد:

- سفر و جهانگردى به صنعتى 'پاکيزه و خوشايند' براى کار و سرمايه‌گذارى شهرت دارد، به‌نحوى که:

۱ - در قياس با يک صنعت نامقبول‌تر شما بيشترى از عرضه‌کنندگان منابع را جذب مى‌نمايد و به اين ترتيب، با ايجاد رقابت قيمت‌ها را پائين نگاه مى‌دارد.

۲ - عرضه‌کنندگان منابع به خاطر ملاحظات غير مادى تا حدودى از عايدات پولى صرف‌نظر مى‌کنند. براى مثال، يک آشپز ممکن است در يک تفريحگاه ساحلى دلپذير، با رضايت خاطر در قبال دستمزدى کمتر از آن کار کند که مى‌توانست در آشپزخانهٔ يک کارخانهٔ صنعتى يک شهر بزرگ به‌دست آورد.

- ورود به صنعت جهانگردى اغلب يک کار آسان تلقى مى‌شود که به مهارتى نياز ندارد مگر توانائى همراهى با مردم. بنابراين، براى بازنشستگان يا افرادى که از مشاغل و سرمايه‌گذارى‌هاى ديگر دست کشيده‌اند احداث مهمانسرا يا انجام خدمات مسافرتى جذابيت دارد. اگر اين‌گونه افراد دارائى نسبتاً زيادى داشته باشند از فعاليت‌هاى مسافرتى و جهانگردى يک درآمد صرفاً مفيد را انتظار دارند نه بهترين درآمد.

- سفر و جهانگردى يک فعاليت شديداً فصلى است و درآمد حاصل از آن که تنها در بخشى از سال قدرت رقابت با درآمد فعاليت‌هاى ديگر را دارد.

- محصولات جهانگردى اغلب در مکان‌هائى جاى دارد که کاربرد کمى در فعاليت‌هاى ديگر دارد. بنابراين، رقابت براى کاربرد منابع بسيار کم و در نتيجه، بهاء آن بسيار پائين است.

علاوه بر اين، بسيارى از دولت‌ها به دلايل اقتصادي، اجتماعى و زيست محيطى دامنهٔ نظارت بر جهانگردى و کاربرد منابع در آن را گسترش داده‌اند. اين نظارت مى‌تواند مستقيماً اعمال شود مانند جلوگيرى صريح از توسعهٔ جهانگردى يا سهميه‌بندى ارز براى خريد تجهيزات وارداتى يا به‌طور غير مستقيم مانند وضع ماليات خاص يا اثرگذارى بر توسعهٔ جهانگردى از طريق تحديد تقاضا. به‌هر حال، در سراسر جهان دولت‌ها اهميت فعاليت سفر و جهانگردى را درک کرده‌اند و در پى تنظيم بازار آن هستند.