خطرات و منافع

از نظر تاريخى قرص‌هاى خوراکى در اوايل دهه ۱۹۶۰ به بازار آمدند. در طى اولين دههٔ مصرف آنها، بررسى‌ها بر روى فوايد پيش‌گيرى از باردارى آنها و خطرات خونريزى غيرطبيعى متمرکز شده بود. در طى دهه ۱۹۷۰ و بعد از استفاده گسترده از آنها، مشخص شد که قرص‌هاى خوراکى پيش‌گيرى از بارداري، عوارض جانبى خصوصاً بر روى دستگاه قلبى عروقى دارند (مثل آنفارکتوس قلبي، ترومبوز وريدهاى عمقى و غيره) و مشخص شد که اين عوارض همراه با جزء استروژن‌ قرص‌ها پديد مى‌آيد. اين يافته‌ها منجر به کاهش ترکيبات استروژنى قرص‌ها تا حد ۳۰ تا ۳۵ ميکروگرم در هر قرص شد. تا سال ۱۹۸۰ تأثيرات بَد پروژستوژن‌ها چندان مورد توجه نبود.

همچنان‌که قرص‌ها وارد سومين دهه مصرف شدند يعنى در دهه ۱۹۸۰، اطلاعات بيشترى در مورد خطرات و منافع قرص‌ها به ‌دست آمد. اين اطلاعات از دو مطالعه آينده‌نگر بزرگ در انگلستان يعنى مطالعه پزشکان عمومى کالج رويال و مطالعه انجمن تنظيم خانواده دانشگاه آکسفورد حاصل شد. هر دوى اين مطالعات در سال ۱۹۶۸ آغاز شده بود. اين بخش خطرات و منافع قرص‌ها را که تا به امروز کشف شده است بررسى مى‌کند.

عوارض جانبى

تأثيرات بر روى قلب و عروق

داده‌هاى مطالعات مورد - شاهدى و مطالعات بر روى قرص‌هاى پيش‌گيرى از باردارى توسط کالج پزشکان عمومى رويال و مطالعه آکسفورد در انگلستان، شواهد قاطعى ارائه مى‌کند که استفاده از قرص‌هاى ترکيبى همراه با افزايش مرگ و مير مى‌باشد. گزارش شده است زنانى که از قرص استفاده کرده‌اند نسبت به زنانى که هيچ‌گاه از اين قرص‌ها استفاده نکرده‌اند ميزان مرگ و مير آنها ۴۰ درصد بيشتر است. حقيقتاً، افزايش مرگ و مير عمدتاً به علت مسائل قلبى عروقى شامل سکته قلبي، ترومبوز مغزى و ترومبوز وريدى با يا بدون آمبولى ريه بوده است. اين خطر به ‌طور اساسى با افزايش سن و کشيدن سيگار افزايش مى‌يابد (جدول ميزان مرگ ناشى از مسائل قلبى عروقى در ۰۰۰/۱۰۰ زن - سال بر حسب سن، سيگار کشيدن و استفاده از قرص‌هاى پيش‌گيرى از بارداري). شواهد نشان مى‌دهند که عوارض قلبى عروقى ارتباط مثبتى با محتويات استروژنى قرص‌ها دارند.

يافته‌هاى بالا منجر به کاهش پيوسته سطح استروژن قرص‌ها در حداقل اندازه‌اى شد که براى جلوگيرى از باردارى لازم است. عليرغم کاهش استروژن، در سال ۱۹۸۰ نشان داده شد که علاوه بر تأثيرات متابوليک ناشى از پروژستوژن قرص‌ها، هنوز بعضى عوارض ناخواسته قلبى عروقى باقى مانده است. مشخص شده است که براى جلوگيرى از عوارض قرص‌ها، سطح پروژستوژن نيز بايد تا حداقل ممکن پائين بيايد.

جدول ميزان مرگ ناشى از مسائل قلبى عروقى در ۰۰۰/۱۰۰ زن - سال بر حسب سن، سيگار کشيدن و استفاده از قرص‌هاى پيش‌گيرى از باردارى

	سن				مرگ و مير در استفاده‌کنندگان			ميزان شاهدها
	۲۴ - ۱۵ سال
		غيرسيگارى			۰			۰
		سيگارى			۱۰/۵			۰
	۳۴ - ۲۵ سال
		غيرسيگارى			۴/۴			۲/۷
		سيگارى			۱۴/۲			۴/۲۳
	۴۴ - ۳۵ سال
		غيرسيگارى			۲۱/۵			۶/۴
		سيگارى			۶۳/۴			۱۵/۲
	بالاى ۴۵ سال
		غيرسيگارى			۵۲/۴			۱۱/۴
		سيگارى			۲۰۶/۷			۲۷/۹

سرطان‌زائى

در گزارشى که توسط سازمان جهانى بهداشت آماده شده است چنين نتيجه شده است که هيچ مدرک واضحى در مورد ارتباط مثبت يا منفى استفاده از قرص‌ها و خطر هرگونه سرطان وجود ندارد. به ‌هر حال مطالعه مورد - شاهدى چند مرکز سازمان جهانى بهداشت در مورد ارتباط احتمالى روش‌هاى پيش‌گيرى از باردارى هورمونى و سرطان‌ها، نشان مى‌دهد که افزايش طول مدت استفاده از قرص‌هاى پيش‌گيرى از باردارى خوراکى منجر به افزايش خطر سرطان دهانه رحم مى‌شود. اين يافته بايد بيش از اين بررسى شود.

تأثيرات متابوليک

اخيراً توجه بسيار زيادى بر روى تأثيرات متابوليک قرص‌هاى پيش‌گيرى از باردارى شده است که شامل پُرفشارى خون، تغيير در چربى‌هاى خون، با تأثير ويژه بر روى کاهش ليپوپروتئين با دانسيته بالا (HDL)، لخته شدن خون و تغيير در متابوليسم قند که به افزايش قندخون و انسولين پلاسما مى‌انجامد، مى‌شود. اين تأثيرات ارتباط مثبتى با مقدار پروژستوژن‌ قرص‌ها دارد. متخصصان تنظيم خانواده اظهار داشته‌اند که اثرات نامطلوب همراه با قرص‌هاى پيش‌گيرى از باردارى مشکلات بالقوه‌اى را، با دامنه‌اى وسيع، براى استفاده‌کنندگان ايجاد مى‌کند و ممکن است منجر به تسريع روند تصلب شرائين شود و مشکلات بالينى را مثل آنفارکتوس قلبى و سکته مغزى ايجاد کند.