ترکیب‌بندی به‌وسیلهٔ آرایش

ترکيب‌بندى به‌وسيلهٔ طراحى

اين روش هنگامى مورد استفاده قرار مى‌گيرد که در ترکيب‌بندى تصوير آزادى کامل داشته باشيد. در اين حالت طراح، خطوط و رنگ‌مايه‌ها را چنان‌که موردنظر او است و بدون در نظر گرفتن صحت و سقم يا قابليت اجراء آنها، روى کاغذ مى‌آورد. در اين روش محدوديتى براى طراح وجود ندارد و اگر هم باشد به ابزار کار او مربوط مى‌شود.

ترکيب‌بندى به‌وسيلهٔ آرايش

در چنين روشى براى دست‌يابى به نتيجهٔ مورد نظر و با معنا، موقعيت موضوع در جلوى دوربين آگاهانه تعيين مى‌شود. معمولاً طراح صحنه با قرار دادن مبلمان، اشياءِ تزئينى و احتمالاً دسته‌هاى گل به آرايش مناسبى در صحنه دست مى‌يابد. گاهى وجود حتى يک شيء (يک شاخهٔ درخت) در پيش‌زمينهٔ صحنه به تصويربردار امکان مى‌دهد تا تصوير آن را به نحو مقتضى ترکيب‌بندى کند.

در اين روش معمولاً طراح صحنه 'امکانات' بالقوهٔ ترکيب‌بندى را بر امکانات 'خاص' ترجيح مى‌دهد. به‌طور مثال، محيطى خلق مى‌کند که با حالت و مکانيسم واقعه مناسب باشد و کمتر به صحنه ‌آرائى‌هاى حساب شده توجه مى‌کند. براى تصويربردارى از صحنهٔ اتاق، آن را به ‌طورى که يک اتاق واقعى به‌نظر برسد آرايش مى‌کنند. البته به واسطهٔ زواياى دوربين‌ها امکان دارد تغييراتى در موقعيت عوامل صحنه رخ دهد اما اين تغييرات جزئى خواهند بود.

در تدارک صحنه‌هاى طبيعى همواره اين خطر وجود دارد که جلوهٔ حاصله مصنوعى به نظر بيايد. در اين صورت، بيننده به‌راحتى پى خواهد برد که تصوير به نحوى زيرکانه دست‌کارى شده است.

ترکيب‌بندى به‌وسيلهٔ انتخاب

اين روشى است که اکثر تصويربرداران با آن روبرو هستند. در اينجا دوربين در نقطه‌اى که موردنظر کارگردان است قرار مى‌گيرد و تصويربردار نماى صحنه را با توجه به آنچه جلوى دوربين وجود دارد ترکيب‌بندى مى‌کند و بدين‌وسيله موضوع را از بهترين زاويه به نمايش مى‌گذارد.

تصويربردار مى‌تواند دوربين خود را در جهات مختلف حرکت دهد و عوامل صحنه را براى ترکيب‌بندى خود انتخاب کند. او اندازهٔ نما و ارتفاع دوربين را تنظيم کرده و به چپ و راست حرکت مى‌کند و قادر است قاب تصوير خود را به دلخواه تغيير دهد. ممکن است با توجه به شرايط صحنه يا نيازهاى ترکيب‌بندي، وضوح تصوير را نيز به دلخواه تعيين کند.

زمانى که دوربين حرکت افقى يا عمودى دارد، موضوع‌هاى پيش‌زمينه به نحوى مشخص‌تر از موضوع‌هاى پس‌زمينه موقعيت خود را در قاب تصوير تغيير مى‌دهند. از اين‌رو، در ترکيب‌بندى تصوير چگونگى تناسب عوامل صحنه مطرح خواهد بود. تصويربردار مى‌تواند با تنظيم عدسى و فاصلهٔ دوربين از موضوع اصلي، تناسب عوامل صحنه را در ارتباط با واقعيت حفظ کرده و به اين ترتيب تصاوير خود را ترکيب‌بندى کند.