جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

پهن‌برگ‌ها(۲)


  شبدر سفيد (Trifolium repens)
گياهى است دائمى که اغلب در حاشيهٔ جاده‌ها و چمن‌زارها مى‌رويد. گل‌هاى به‌رنگ سفيد دارد و از آن به‌صورت علوفهٔ سبز يا سيلو براى تغذيه دام استفاده مى‌شود. بذر اين گياه را با بذر چمن‌هاى معمولى به‌صورت مخلوط مى‌توان کشت کرد. در ميان گياهان مراتع طبيعي، اين گياه را مى‌توان ديد که به‌علت خوش‌خوراکى اغلب مورد چراى مفرط دام قرار مى‌گيرد.
  شبدر قرمز (Trifolium pratense)
گونه ديگر از شبدر است که مصرف زياد آن موجب تريفوليوز و سوءهضم کفى مى‌شود. بيمارى تريفوليوز يا big liver disease داراى علائم گوارشى و جلدى است و در اسب زردى خفيف پديد مى‌آورد
  شبدر مصرى (Trifolium alexanadrinum)
منشاء اين گياه نواحى شرق درياى مديترانه (مصر و آسياى صغير) است. گونه‌اى است يک‌ساله و در مناطقى که مناسب براى کاشت شبدر و يونجه است به‌صورت خودرو مى‌رويد. اين گياه در مناطق معتدل با بارندگى کافى (۴۰۰ تا ۶۰۰ ميلى‌متر) که زمستان‌هاى سرد نداشته باشند رشد خوبى دارد. انواع اصلاح شدهٔ آن به‌عنوان گياه علوفه‌اى کشت مى‌شود.
طول ساقه‌هاى هوائى اين گياه به بيش از يک متر مى‌رسد. ساقه‌هاى آن نازک و ظريف است. کاشت آن در مناطق گرم عملکرد خوبى را به‌دست مى‌دهد. در شمال ايران بذر اين شبدر را بعد از برداشت برنج در زمين مى‌پاشند و در زمستان تا بهار يعنى در فاصلهٔ بين برداشت برنج تا کشت مجدد آن در بهار، علوفهٔ مناسبى را از آن برداشت مى‌کنند. اين گياه در ايران به شبدر برسيم معروف است.
  شنبليله (.Trigonella spp)
انواع شنبليله گياهانى شبيه يونجه هستند که در مراتع طبيعى مناطق کوهستانى مى‌رويند. گونهٔ Trigonella elliptica گياهى است که در کوه‌ها و نواحى نيمه‌جلگه‌اى و در دشت‌ها مى‌رويد و مى‌تواند در مناطقى که داراى ۲۰۰ ميلى‌متر بارندگى سالانه باشد رشد و نمو کند. در دشت‌هاى مسطح که در هنگام تابستان اکثر گياهان خشک مى‌شوند اين گياه برگ‌هائى سبز دارد از اين جهت مورد توجه است. از انواع ديگر شنبليله، يکى T: teheranica است که در تپه‌هاى شرق تهران مى‌رويد، و ديگرى T. cachemiriana است که در ارتفاعات بين جهرم و لار مشاهده مى‌شود.
  ساير پهن‌برگان
ساير گياهان مرتعى پهن‌برگ به‌شرح جدول مى‌باشند:
نام فارسى نام علمى خانواده
ماشک گل‌خوشه‌اى Vicia villasa
تلخه‌بيان Goeblia aleopecuraides
بارهنگ برگ سرنيزه‌اى plantago lanceolaa Plantaginaceae
بارهنگ برگ پهن Plantago major
باريجه Ferula gumosa Ferula gumosa
جاشير .Prangus spp Umbelliferae
کما Ferula spp Umbelliferae
بومادران Achillea millefolium Umbelliferae
شنگ tragopogon collinus Compositae
گل قاصد taraxacum of Compositae
شير تيغى
Sohchus arvehsis Compositae
پامچال Primula afficinalis primulaceae
پنيرک Malva heglecta Malvaceae
پونه Mehtha arvehsis Labiatae
گزنه ارغوانى Lamium purpureum Labiatae
پيچک صحرائى
Convolrulus arvensis cohvolvulaceae
خرگوشک Verbascum thapsus Scorphulariaceae
ريش بز .Ephedra sp Gnetacae
زبان در قَفا Delphinium consolida Ranunculaceae
شقايق Papaver rnoeas Papavera ceae
سلمه تره Chehopodicum sp chenopo diaceae


همچنین مشاهده کنید