جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

گفتار رادیوئی


  گفتار راديوئى
يک گفتار خوب راديوئى تمامى محسنات موجود در يک نوشتهٔ چاپى و گرمى يک برخورد رودررو را يک‌جا دارا است. بهترين نوع گفتار راديوئي، آن است که به‌ صورت يک گپ دوستانه حول يک موضوع مشخص باشد و اين خود نيازمند وجود يک ساختار يکنواخت در گفتار راديوئى است. بدين‌معنى که آغاز، وسط و پايان گفتار راديوئى ساده باشد. توجه به قدرت درک عامهٔ مخاطبان از ويژگى‌هاى رسانه‌هاى انبوهى است.
وجود نکات آموزشى فراوان در يک گفتار راديويى چندان مناسب نيست. متن برنامه هم‌چنين بايد ساده و روان نوشته شود. کلمات دور از ذهن و عجيب و غريب، هر چند که ممکن است براى گوينده اعتبارى ظاهرى بيافريند ليکن موجب سردرگمي، آزار و حتى عصبانيت شنونده خواهد شد. حال اگر هر کدام از اين سه را جابه‌جا کنيم، صندلى تعادل خود را از دست خواهد داد. سه‌ پايهٔ يک گفتار خوب عبارتند از:
- يکپارچگى: گفتار بايد از يک‌دستى و تجانس جملات برخوردار باشد. تا زمانى که گفتار شما از يکپارچگي، روانى و تأکيد بهره‌مند نباشد همانند چارپايه‌اى خواهد بود که تمامى يا بعضى از پايه‌هاى آن شکسته باشد. هنگامى که از افراد متخصص و کارشناسان شناخته شده براى ارائهٔ مقوله‌هاى مختلف استفاده شود به‌نحو شايانى بر سنديت و اعتبار گفتار راديوئى افزوده خواهد شد. در عين حال فرد کارشناس بايد مطالب خود را ساده و قابل فهم بيان کند.
- روشنى: گفتار بايد آسان و قابل‌فهم باشد.
- تأکيد: گفتار بايد به‌گونه‌اى باشد که شنونده بعد از شنيدن نيز آن را در ذهن تداعى کند. براى رسيدن به اين مقصود در آغاز کلام، جهت ايجاد علاقه در شنونده لازم است به نوعى بر روى مسئلهٔ مورد نظر تأکيد و با ذکر دلايل لازم، بر ميزان علاقهٔ او افزوده شود. تجليل از نگرش و احساس جديد شنونده در زمينهٔ موضوع مورد بحث در پايان، مناسبت فراوانى دارد.
بايد خاطر نشان کرد که اگر گفتار فاقد يکى از موارد فوق‌الذکر باشد به مثابهٔ سه‌پايه‌اى است که يکى از پايه‌هاى خود را از دست داده باشد.
گفتار در يک برنامهٔ راديوئى با سلام گوينده شروع مى‌شود. گوينده بهتر است برنامه را با سلامى بدون تکلف آغاز کند. هم‌چنين در الگوهاى جديد برنامه‌سازى راديوئي، گوينده يا گويندگان، در آغاز برنامه، خود را معرفى مى‌کنند و براى شنوندگان هويت شناخته‌ شده‌اى دارند. همين امر موجب شده است که گويندهٔ يک برنامهٔ راديوئى داراى اعتبار و اهميتى خاص باشد. اما در کشورهاى در حال توسعه گويندهٔ يک برنامهٔ راديوئى داراى اعتبار و اهميتى خاص باشد. اما در کشورهاى در حال توسعه گويندهٔ برنامه عموماً به‌عنوان يک عامل ناشناختهٔ راديوئى و صرفاً انتقال‌دهندهٔ مطالب نويسندگان تلقى مى‌شود. در صداى ايران، برنامه‌هاى گوناگون ممکن است با صداى يک گوينده پخش شود. در اين ميان آنچه براى شنوندگان اهميت و هويت داشته نام آن برنامه بوده است و نه گويندهٔ خاص.
نکتهٔ مهمى که در بعضى گفتارها بايد بدان توجه شود اين است: هنگامى که يک موضوع تخصصى توسط يک نفر کارشناس و متخصص مطرح مى‌شود، قوت چنين گفتارى به مراتب بيش از حالتى است که گويندهٔ عادى برنامه، آن را بگويد. شخص کارشناس بايد قادر باشد اطلاعات خود را به روشنى و سادگى به شنونده منتقل کند.
واقعيت اين است که در بين مخاطبان راديو، مردمانى متفاوت از هم وجود دارند. اگر فقط يک شنونده را در نظر بگيريد، گفتار بيشتر جنبهٔ گفت و گوى فردى و شخصى پيدا مى‌کند. در اين صورت، احساس هر شنونده اين خواهد بود که شما فقط با او در حال صحبت هستيد.
  ميزگرد
ميزگرد يکى از قالب‌هاى ارائهٔ پيام‌هاى راديوئى براى طرح موضوع‌هاى مختلف است که در آن افراد متعددى دربارهٔ يک موضوع معين صحبت مى‌کنند. تعداد افراد شرکت‌کننده در ميزگرد معمولاً ۳ تا ۴ نفر به اضافهٔ مجرى يا گردانندهٔ بحث است.
يک ميزگرد خوب داراى مشخصات زير است:
- سؤال‌هاى مهم بايد به شيوه‌اى جالب مطرح شود
- بايد شنونده را از جنبه‌هاى مختلف به فکر وادارد
- نشان‌دهندهٔ تلاش مشترک گروهى باشد که براى يافتن راه‌حل يک مسئله، به تشريک مساعى و تبادل افکار يکديگر مى‌پردازند
  پيام‌هاى کوتاه
يکى از مفيدترين شيوه‌هاى آموزشى به طريق انبوهى در زمينهٔ مسائل مهم اجتماعى مردم و يا بهبود سطح زندگى آنان از طريق تغيير در رفتار شنوندگان، پيام‌هاى راديويى است.
پيام‌هاى کوتاه بيست تا ۶۰ ثانيه‌اى که به‌طور متناوب در بين برنامه‌هاى مختلف و در فاصله‌هاى زمانى موجود، هر يک ربع يا نيم‌ساعت پخش مى‌شود، بر ذهن شنونده تأثير افزايشى خواهد داشت. پيام‌هاى کوتاه راديوئى به دلايل زير داراى قدرت زيادى است:
- به علت کوتاه بودن پيام، قبل از آنکه حوصله شنونده سر برود، مفهوم مورد نظر به گيرنده انتقال مى‌يابد. نتيجتاً هر کدام از شنوندگان در معرض تأثيرات اين‌گونه پيام‌ها خواهد بود.
- با ضبط اين‌گونه پيام‌ها، مى‌توان در زمان‌ها و ساعات مختلف و نيز در روزهاى پى‌درپي، آنها را تکرار کرد. تا اينکه مخاطبان پيام بتوانند به‌طور کامل آن را بشنوند.
- پيام‌هاى کوتاه راديوئى انعطاف‌پذير هستند و آنها را مى‌توان به‌طور ريتميک (شعرگونه و موزون)، نمايشي، آموزشى و رسمى در حالات و جنبه‌هاى گوناگون مطرح ساخت.
- براى تحقق هدف‌هاى متفاوت، مى‌توان محتواى پيام‌ها را تغيير داد.
- تهيه و پخش اين پيام‌ها هزينهٔ ناچيزى در بردارد. از اين‌رو به سبب به نتيجهٔ مثبتى که در پى خواهد داشت کاملاً مقرون به صرفه خواهد بود.
در هر حال تا زمانى که پيام‌هاى فوق، به‌خوبى طراحى و توليد نشود از تأثير لازم برخوردار نخواهد بود. لذا براى پيام‌هاى آموزشى خوب و مطلوب مى‌توان ويژگى‌هائى به شرح زير برشمرد:
- به موضوع مورد علاقهٔ مخاطبان بپردازد.
- در بردارندهٔ اطلاعات جديد باشد.
- به جنبه‌هاى مهمى از مشکلات که وجود آنها مانع پيشرفت مردم شده است، توجه کند.
- قانع‌کننده و سرگرم‌کننده باشد.


همچنین مشاهده کنید