جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

عوارض گمرکی


به موجب بند (د) ماده ۲ قانون امور گمرکي، عوارض دريافتى به وسيله گمرک وجوهى است که وصول آن بعهده گمرک واگذار شده است. عوارض در حقيقت نوعى ماليات غير مستقيم است که از کالاهاى وارداتى گرفته مى‌شود. فرق آن با حقوق گمرکى و سود بازرگانى در آن است که براى حقوق و سود از ابتدا محلى جهت هزينه کردن منظور نشده است، در صورتى که براى عوارض از آغاز محل خاص و معين بعنوان محل خرج در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال عوارض هلال‌احمر مشخصاً جهت تأمين اهداف مورد نظر هلال‌احمر وصول مى‌شود.
  عوارض شهردارى (۶ درصد مجموع حقوق گمرکى و سود بازرگانى)
- به موجب بند الف ماده ۳ قانون لغو عوارض دروازه‌اى مصوب پانزدهم ارديبهشت ماه سال ۱۳۴۸ (لايحه قانون عوارض دروازه‌اى طى ماده واحده‌اى در بيستم آذر ماه ۱۳۴۲ تصويب و از همان سال برقرار گرديد). از مجموع حقوق گمرکى و سود بازرگانى کليه واردات کشور (به استثناء قند و شکر و مواد اوليه مورد لزوم براى انحصار کل دخانيات) که به وسيله گمرک وصول مى‌شود ۰۶/۰ اضافه دريافت و تحت عنوان عوارض شهردارى وصول مى‌گردد.
- براساس ماده ۹۰ قانون محاسبات عمومى مصوب ۱۵/۱۱/۴۹ وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات دولتى و اموال متعلق به آنها از پرداخت هر نوع عوارض مستقيم شهردارى از قبيل انواع عوارض متعلق به زمين و ساختمان و ساير اموال منقول و حق تشرف و حق مرغوبيت و مشابه آنها معاف مى‌باشند. با توجه به اين ماده تا اول فروردين ماه ۱۳۶۴ سازمان‌هاى مذکور از پرداخت عوارض شهردارى معاف بودند. در تاريخ ۹/۱۱/۱۳۶۳ به موجب ماده واحده‌اى ماده ۹۰ قانون محاسبات عمومى لغو گرديد.
متن ماده به شرح زير است:
قانون لغو ماده ۹۰ قانون محاسبات عمومى
ماده واحده -از تاريخ اول فروردين ماه ۱۳۶۴ ماده ۹۰ قانون محاسبات عمومى لغو کليه وزارت‌خانه‌ها و مؤسسات و شرکت‌هاى دولتى و نهادهاى انقلاب اسلامى و بنيادها موظف هستند هر نوع عوارض متعلقه به شهردارى‌ها را پرداخت نمايند.
  عوارض هلال‌احمر (۵/۱ درصد مجموع حق گمرکى و سود بازرگانى)
عوارض هلال‌احمر به موجب 'قانون وصول يک و نيم درصد مجموع حقوق گمرکى و سود بازرگانى کالاى وارده به کشور براى شير و خورشيد سرخ ايران (بعداً نام جمعيت به جمعيت هلال‌احمر تغيير يافت) مصوب ۱۹/۹/۱۳۴۳ برقرار گرديد. متن آن به شرح زير است:
'به گمرک ايران اجازه داده مى‌شود که به منظور جبران کسر بودجه مؤسسات درمانى و خيريه و مدارس جمعيت شير و خورشيد معادل ۵/۱ درصد از کل مبلغ حقوق گمرکى و سود بازرگانى که به کالاهاى وارده به کشور تعلق مى‌گيرد از واردکنندگان دريافت نمايد.'
  عوارض تعاون (شهردارى محل)
اين عوارض به ميزان يک درصد تا ۵/۱ درصد از ارزش مبناء پرداخت حقوق و عوارض گمرکى دريافت مى‌شود. در برخى از گمرکات کشور قبل از تصويب قانون لغو عوارض دروازه‌اي، عوارضى به نام عوارض تعاون يا شهردارى محل دريافت مى‌شد. به موجب قانون لغو عوارض دروازه‌اي، وضع اين نوع عوارض منسوخ شده است . ولى به موجب تبصره ۳ ماده ۴ قانون مذکور براى جلوگيرى از نقصان در بودجه شهردارى‌هائى که قبلاً از اين عوارض بهره‌مند مى‌شدند. مقرر گرديد عوارضى که قبلاً به نام عوارض تعاون يا شهردارى محل، در برخى گمرکات دريافت مى‌شد به همان مآخذ دريافت گردد. طبيعى است گمرکاتى که بعد از قانون مذکور تأسيس شده‌اند يا در گمرکاتى که قبل از قانون ياد شده عوارضى دريافت نمى‌شد، اين عوارض دريافت نمى‌شود.
  عوارض آسفالت
به موجب مصوبه مورخ ۱۱/۲/۱۳۲۵ هيئت وزيران که طى نامه شماره ۲۹۵/۴۹۲۴ مورخ ۱۸/۲/۱۳۲۵ هجرى شمسى شهردارى تهران به گمرک ايران ابلاغ شده است، از هر تُن کالاهاى وارده به گمرکات تهران مبلغ ۳۰ ريال و از هر کيلو محمولات وارده به وسيله کلى پستال مبلغ ۵ دينار عوارض آسفالت وصول مى‌شود.
به موجب مصوبه ياد شده از محل عوايد عوارض فوق خيابان‌هاى جنوب تهران بايد آسفالت گردد بنابراين عوارض آسفالت اختصاصاً از کالاهائى که در گمرکات تهران ترخيص مى‌شود وصول مى‌گردد.
  عوارض بندرى
به موجب اختيارات تفويض شده موضوع قانون تأسيس سازمان بنادر و کشتى‌رانى به شوارى عالى سازمان بنادر و براساس مصوبه چهل و پنجمين اجلاس شوراى عالى سازمان بنادر کشتى‌رانى مورخ ۲۳/۹/۱۳۶۰ حقوق و عوارض بندرى بر کالا به شرح زير محاسبه و دريافت مى‌شود.
کالاهاى وارداتى هر تُن ۳۹ريال
کالاهاى صادراتى هر تُن ۱۳ريال
  عوارض بهدارى
اين عوارض که به نام عوارض بهداشت بندرى نيز موسوم است براى انجام هزينه‌هاى بهداشت و بهزيستى و قرنطينه قرار مى‌گيرد. ميزان اين عوارض براى کالاى وارده يا صادره مساوى و از قرار هر تُن ۵ ريال محاسبه و وصول مى‌گردد.
  عوارض شبکه تلويزيون
براساس تبصره ۵ قانون اصلاح بودجه سال ۱۳۵۳ و بودجه ۱۳۵۴ و تبصره قانون بودجه سال ۱۳۵۵ عوارض حق شبکه تلويزيون مطابق جدول زير محاسبه و دريافت مى‌شود. اين عوارض به موجب بخش‌نامه شماره ۲/۷۰۲/۵۱/۷۳ مورخ ۲۶/۱۲/۱۳۵۶ مستند به نامه شماره ۳۱۰۰/۲۳۸۳۰۴ به گمرک ايران ابلاغ شده است.
  عوارض هوائى
عوارض هوائى که از کالاهاى وارده از طريق هوائى وصول مى‌شود، به موجب مصوبه شماره ۱۹۶۷۴، مورخ ۱/۷/۱۳۴۰ و اصلاحيه‌هاى مربوط به آن در سال‌هاى ۴۰ و ۱۳۴۲ برقرار گرديد. به موجب آن از هر کيلو کالاى وارده از طريق هوائى مبلغ ۱۵ ريال دريافت مى‌شود. دارو، انواع طيور و تخم‌مرغ براى اصلاح نژاد از پرداخت آن معاف مى‌باشند.
  عوارض ويژه (عوارض صندوق ضمانت صادرات)
به موجب تبصرهٔ ۱ ذيل ماده هفت قانون چگونگى ادارهٔ صندوق ضمانت صادرات ايران معادل يک درصد ارزش سيف کالاهاى وارداتى غيردولتى وصول و در اختيار صندوق قرار مى‌گيرد. اين عوارض از ۲۹/۲/۱۳۷۶ بر قرار شده است.
  عوارض آموزش و پرورش
به استناد بند (د) تبصرهٔ ۸ قانون بودجه کل کشور در سال ۱۳۷۸ معادل دو درصد از مجموع ازش گمرکى به علاوه مجموع حقوق گمرکى و سود بازرگانى بعلاوه مجموع عوارض متعلقه که به ورود کالاها تعلق مى‌گيرد احتساب و به عنوان عوارض آموزش و پرورش از واردکننده اخذ مى‌گردد. اين عوارض از کالاهائى وصول مى‌شود که مشمول پرداخت سود بازرگانى باشند.
  عوارض صدا و سيما
به استناد جزء (۶) از بند (د) تبصره ۸ قانون بودجه کل کشور در سال ۱۳۷۹ معادل نيم‌درصد از ارزش کالاهاى وارداتى که مشمول سود بازرگانى باشند و مستقيماً به مصرف نهائى برسند، اخذ و در اختيار صدا و سيماى ايران قرار مى‌گيرد. عوارض صدا و سيما ۱/۱/۱۳۸۱ لغو شده است.
نوع تلويزيون ۱۹ اينچ و کمتر ۲۰ الى ۲۱ اينچ ۲۲ الى ۲۴ اينچ ۲۵ اينچ به بالا
رنگى ۳۰۰۰ ۳۷۵۰ ۴۵۰۰ ۶۰۰۰
سياه و سفيد ۲۰۰۰ ۲۲۵۰ ۲۵۰۰ ۳۰۰۰
  عوارض راه و ترابرى
به استناد تبصره ذيل ماده ۲۲ آئين‌نامه اجرائى مقررات تردّد وسايل نقليه خارجى و مصوبه يک‌صد و چهل و نهمين جلسه شوراى عالى هماهنگى ترابرى کشور گشايش اعتبار و ترخيص و حمل کالاهاى وارداتى با هر نوع شرايط خريد اعم از FOB،CFR،CPT،FCA و ... چنانچه کالا از مبداء اوليه با وسايل نقليه ايرانى اعم از کشتي، هواپيما، کاميون، قطار و در هر تناژى نياز به مجوز حمل از سازمان حمل و نقل و پايانه‌هاى کشور ندارد.
واردات کالا به کشور با هر نوع وسيلهٔ نقليه خارجى موکول به اخذ مجوز از سازمان حمل و نقل و پايانه‌هاى کشور بوده و اين مجوز با پرداخت ۱۰% کل کرايه حمل و به نرخ ارز خريد صاحب کالا (شناور- صادراتى - واريزنامه‌اى يا بورس) صادر مى‌گردد.
محمولات دريائى ۵۰۰ تُن و کمتر، جاده‌اى ۱۰۰ تن و کمتر و هوائى ۵۰۰ کيلو و کمتر نياز به اخذ مجوز حمل از سازمان حمل و نقل پايانه‌هاى کشور ندارد ولى واردکننده موظف است عوارض ۱۰% مذکور را به گمرک پرداخت نمايد تا از طريق گمرک به حساب ۲۰۱۲۸۰ خزانه واريز گردد.
بخش‌نامه شمارهٔ ۲۴۲۲۳/۷۵۱/۵۶۱۸۳ مورخ ۲۲/۲/۱۳۷۸ گمرک ايران مستند به تبصره ذيل ماده ۲۲ آئين‌نامه اجرائى مقررات تردّد وسايل نقليه خارجى و مصوبه يک‌صدوچهل ‌و نهمين جلسه شوراى عالى هماهنگى ترابرى کشور.


همچنین مشاهده کنید