پرداخت از طریق برات یا سفته (Bill of Exchange or Draft)

استفاده از برات در تجارت خارجى از مهم‌ترين و متداول‌ترين روش‌ها است و بخش عمده‌اى از مبادلات خارجى از اين طريق صورت مى‌گيرد. استفاده از برات به معاملات جنبهٔ رسمى و قانونى بيشترى مى‌دهد و نحوهٔ پرداخت را براى طرفين معامله مشخص مى‌سازد. بر طبق اين روش صادرکنندهٔ کالا با ارسال برات از خريدار مى‌خواهد که وجه آن را بپردازد يا آن را مورد پذيرش قرار دهد و خريدار نيز با امضاء سند مذکور تعهد خود را در مورد پرداخت وجه آن تائيد مى‌کند و اين سند به نوبهٔ خود قابل نقل و انتقال بوده و سررسيد آن نيز معين است. براتى که در بازرگانى خارجى به کار مى‌رود برات ارزى مى‌نامند و در حالتى که اسناد حمل کالا همراه آن نباشد آن را برات ساده گويند.

هرگاه شرايط مربوط به حمل و نقل و بيمهٔ کالا نيز به‌طور مشخص و مستند همراه برات باشد آن را برات اسنادى مى‌گويند که موارد استفادهٔ آن بيشتر از ساير انواع برات مى‌باشد. در اکثر موارد بانک‌ها نقش واسطه را بين برات‌کش و گيرندهٔ برات دارند و پرداخت وجه برات از طريق آنها صورت مى‌گيرد.

مزاياى استفاده از برات

فروشندهٔ کالا با در دست داشتن برات قبول شده مى‌تواند:

- آن را نزد يک بانک تنزيل نمايد و پس از کسر بهره و کارمزد وجه آن را دريافت نمايد

- با ارائه آن به‌عنوان وثيقه از بانک وام دريافت دارد

- آن را تا سررسيد نگه دارد و سپس از طريق بانک آن را براى بدهکار ارسال و وجه آن را دريافت کند

اسناد همراه با برات

پس از اينکه برات از طريق بانک به برات‌گير ارائه شد و مورد قبول قرار گرفت و به امضاء او رسيد به‌صورت يک سند تجارى معتبر درمى‌آيد که قابل خريد و فروش است و عموماً بانک‌ها آن را براى مشتريان خود تنزيل مى‌کنند. اسناد ديگرى که معمولاً همراه با برات براى خريدار ارسال مى‌شوند عبارتند از بارنامه Bill of Lading، سند يا گواهى بيمه Certificate Marine Insurance و صورت حساب جارى Commerciall Invoice و براى برخى کالاها گواهى بازرسى Inspection Certificate نيز ضرورى است.

انواع برات

- انواع برات براساس سررسيد

ازنظر سررسيد سه نوع برات وجود دارد:

- برات ديدارى (SIGHT DRAFT)

که برات‌گير پس از رؤيت ملزم به پرداخت وجه آن مى‌باشد.

- برات مدت‌دار (DATE DRAFT)

که پرداخت وجه آن منوط به تحويل کالا به خريدار مى‌باشد.

- برات تحويلى (ARRIVAL DRAFT)

که پرداخت وجه آن منوط به تحويل کالا به خريدار است.

- انواع برات یا سفته بر اساس محل صدور و پرداخت

- انواع برات یا سفته بر اساس سند حمل