جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

سؤالات تشریحی و استدلالی


۱. ابتدا به‌سرعت تمام سؤالات را بخوانيد، و توجه مخصوص به راهنمائى‌ها بکنيد. وقت امتحان را بر حسب اهميت سؤالات بودجه‌بندى کنيد و کمى هم وقت براى دوره کردن پاسخ‌ها منظور کنيد.
۲. ابتدا سؤالاتى را جواب بدهيد که در مورد پاسخ دادن به آنها اطمينان بيشترى داريد.
۳. پيش از پاسخ دادن به‌سؤال کلمات راهنما را مورد توجه قرار دهيد. بعضى از کلمات مهمى که غالباً در طرح سؤالات انشائى مورد استفاده قرار مى‌گيرند به قرار زير هستند:
  سؤالات توصيفى و تحليلى
توصيف کنيد = خصوصيات و صفات موضوع بحث را معرفى کنيد.
تحليل کنيد = موضوع را به‌عناصر تشکيل دهندهٔ آن تقسيم کنيد.
فهرست کنيد = رديفى از عناصر تشکيل دهندهٔ موضوع را به‌دنبال هم قرار دهيد.
بحث و نتيجه‌گيرى کنيد = از يک نقطه شروع کنيد و به يک نتيجهٔ منطقى برسيد.
ريشه‌يابى کنيد = به‌صورت نقل، جربان پيشرفت و تکامل يا وقايع تاريخى را از يک نقطه دنبال کنيد.
خلاصه کنيد = تز و نکات اصلى و موضوع را به‌صورت فشرده ارائه دهيد.
  سؤالات تشريحى و استدلالى
تبيين کنيد / تفسير کنيد = موضوع را به‌صورت خلاصه‌تر و صريح‌تر بازگو کنيد.
تعريف کنيد / فرمول‌بندى کنيد = موضوع را طبقه‌بندى کنيد و ويژگى‌ها و کيفيت‌هاى مهم آن را مشخص کنيد.
اثبات کنيد = اعتبار مطلب را از طريق آزمايش، بحث و استدلال، يا ارائه شواهد نشان دهيد.
توضيح دهيد = از طريق ارائه مثال تبيين کنيد يا به اثبات برسانيد.
با تصاوير نشان دهيد = از طريق اَشکال، تصاوير، يا مثال‌هاى عينى توضيح دهيد.
(منابع: کتاب چگونه مطالعه کنيم، اثر مورگان وديس، و کتاب آماده شدن براى تحصيل در دانشکده، اثر فدي.)
  سؤالات مقايسه‌اى
مقايسه کنيد = شباهت‌ها يا وجوه اشتراک موضوعات را نشان دهيد.
مقابله کنيد = وجوه اختلاف را نشان دهيد.
ربط دهيد = رابطهٔ بين دو يا چند چيز را معلوم سازيد.
(منابع: کتاب چگونه مطالعه کنيم، اثر مورگان وديس، و کتاب آماده شدن براى تحصيل در دانشکده، اثر فدي.)
  سؤالات مربوط به قضاوت شخصى
انتقاد کنيد / ارزش‌يابى کنيد = موضوع را از نظر حقيقت، زيبايي، ارزش، يا اهميت آن به‌طور مستدل مورد قضاوت قرار دهيد.
تفسير کنيد = موضوع را بر حسب اطلاعات و اعتقادات خود تبيين و ارزش‌يابى کنيد (هم‌چنين نگاه کنيد به تبيين کردن).
توجيه کنيد = معمولاً منظور اين است که يک مطلب را آن‌طور که نظر مؤلف است مورد تائيد قرار دهيد. يعنى از شما خواسته مى‌شود که از نظر خود موضوع را مورد دفاع قرار دهيد، سعى کنيد نظر واقع‌بينانه‌اى داشته باشيد (هم‌چنين نگاه کنيد به اثبات کردن).
(منابع: کتاب چگونه مطالعه کنيم، اثر مورگان وديس، و کتاب آماده شدن براى تحصيل در دانشکده، اثر فدي.)
  کلمات مهم
کلمات زير معانى مختلفى دارند. اين معانى مختلف وابسته هستند به موضوع و زمينهٔ مطلب و نظر طرح‌کنندهٔ سؤال.
اظهارنظر کردن = نگاه کنيد به‌توضيح دادن، تبيين کردن، انتقاد کردن.
تعريف کردن = نگاه کنيد به ‌توصيف کردن، تعريف کردن، تبيين کردن.
بحث کردن = نگاه کنيد به ‌تحليل کردن، توصيف کردن، تبيين کردن.
تبيين کردن = گاه ممکن است معنى تعريف کردن داشته باشد.
تفسير کردن = نگاه کنيد به تفسير کردن، تبيين کردن.
توجيه کردن = نگاه کنيد به اثبات کردن.
مرور کردن = نگاه کنيد به تحليل کردن، اظهار کردن، انتقاد کردن، خلاصه کردن.
بيان کردن = نگاه کنيد به تعريف کردن، توصيف کردن، خلاصه کردن.
در پاسخ دادن به پرسش‌هاى امتحانى دقيقاً همان کارى را انجام دهيد که از شما خواسته شده است. اگر از شما خواسته شده است که در پاسخ خود مطلبى را تحليل کنيد فهرستى تهيه نکنيد، و وقتى که از شما خواسته شده است انتقاد کنيد تعريف نکنيد. در نوشتن پاسخ‌هاى خود فقط مطالب مهم را بنويسيد و يک مطلب را تکرار نکنيد.
اگر سؤال احتياج به يک فرمول، شکل، يا قانون دارد، پيش از آنکه آنها را فراموش کنيد، آنها را يادداشت کنيد.
پيش از نوشتن جواب خود به سؤالات انشائي، جواب را به‌صورت يک شکل بر روى ورقهٔ امتحانى منظم کنيد. اين شکل به شما کمک خواهد کرد تا يک جواب روشن‌تر بدهيد، و جواب شما به اصلاح کردن مجدد احتياج کمترى خواهد داشت و معلم به‌راحتى بيشترى خواهد توانست آن را تصحيح کند. و اگر وقت کافى براى تمام کردن توضيحات خود نداشتيد اقلاً از طريق اين تصوير جريان تفکر خود را ارائه داده‌ايد.
از مقايسه و مقابله‌هاى مناسب استفاده کنيد. اين‌ کار را نه تنها در مورد مطالب درسى مورد ارزش‌يابى بلکه در مورد مطالب ساير درس‌ها و ساير مطالب نيز انجام دهيد.اين طريق تفکر تحليلى را نشان مى‌دهد نه تنها حافظه را.
مرتباً به ساعت نگاه کنيد و اگر پيش از اتمام وقت تمام کرديد اطمينان حاصل کنيد که کليهٔ سؤالات را جواب داده‌ايد. پاسخ‌هاى خود را دوباره بخوانيد و تصحيح کنيد.


همچنین مشاهده کنید