تمرینات خواندن تجسسی

طرح جريان سؤالات

از يک کتاب فصلى را که هنوز نخوانده‌ايد انتخاب کنيد. با توجه به‌عنوان فصل، عنوان‌هاى فرعى فصل، عکس‌ها، جدول‌ها و غيره در يک دقيقه هر چه مى‌توانيد سؤال طرح کنيد. اين کار را ذهنى انجام دهيد، و براى هر سؤال که طرح مى‌کنيد در يک صفحهٔ کاغذ يک علامت بگذاريد. در اين کار تعداد سؤال‌ها اهميت دارد نه کيفيت آنها. در اولين تمرين بايد تعداد شش تا پانزده سؤال طرح کنيد. اين تمرين را با مطالب ديگر تکرار کنيد. اين بار سعى کنيد تعداد سؤالات خود را حداقل دو برابر کنيد. (در تمرين دوم تعداد سؤالات شما بايد بين دوازده تا سى تا باشد.) اگرچه ممکن است سؤالات اوليهٔ شما قدرى ناپخته به‌نظر برسند، مأيوس نشويد؛ فراموش نکنيد که سؤالات ناپخته اغلب تقليدهاى نخستين سؤالات سنجيده هستند (آلفرد نورت وايت‌هد). اين نوع تمرين در ايجاد علاقه نسبت به مطالب مورد مطالعه بسيار مفيد است.

سؤالات مؤلف

در ضمن خواندن يک فصل به‌طور اجمالي، اگر مؤلف سؤالاتى طرح کرده است آنها را بخوانيد. بعد، به هنگام مطالعهٔ کامل فصل، سعى کنيد به اين سؤالات جواب بدهيد. آيا اين سؤالات به فهم بهتر شما از مطالب کتاب کمک مى‌کنند؟ اين سؤالات بيشتر مربوط به نکات کلى و يا مطالب جزئى فصل هستند؟ فکر مى‌کنيد مى‌توانيد نوع ديگرى از سؤالات طرح کنيد که براى تحريک کنجکاوي، حفظ دقت، و درک مطالب شما مفيدتر باشند؟

غلبه بر ترس از شکست

سؤال کردن يک از مستقيم‌ترين راه‌هاى غلبه بر ترس از شکستى است که از عدم توانائى خواننده در تمرکز حواس و در نتيجه درک کم وى از مطالب حاصل مى‌شود. به هنگام خواندن، با طرح سؤالات مى‌توانيد نسبت به مطالعه و ميزان فهم خود اعتماد کسب کنيد، و در نتيجه از ترس خود بکاهيد. اين کار را با پاراگراف زير انجام دهيد و حداقل سه سؤال در مورد آن طرح‌ کنيد طورى‌که شما را در سنجش ميزان درک خود از مطلب کمک کند.

تجزيهٔ يون

تجزيهٔ يون (پال پ. ويز، علم زيست‌شناسي. شرکت انتشاراتى مک گراهيل، ۱۹۶۳.) در واقع تمام واکنش‌هاى شيميائى مهم از نظر زيست‌شناختى در محلولى مثل آب صورت مى‌پذيرند. در آب ترکيبات مولکولى حل مى‌شوند و به‌صورت مولکول‌هاى مجزا از يکديگر درمى‌آيند. ترکيبات يونى نيز به‌همين صورت حل مى‌شوند، ولى علاوه بر اين به اجزاء کوچک‌ترى نيز تجزيه مى‌شوند. يعني، بسيارى از پيوندهاى يونى در حضور آب شکسته مى‌شوند، و در نتيجه محلول آب شامل يون‌هاى آزاد شده مى‌شود.

مطالبى که کمتر مورد علاقه هستند

موضوعى را انتخاب کنيد که به آن کمترى علاقه را داريد. فصلى را در نظر بگيريد و دربارهٔ آن هرچه مى‌توانيد سؤال طرح کنيد. بعد فصل را بخوانيد و سعى کنيد تمام سؤالات را جواب دهيد. اگر پس از خواندن نتوانستيد جواب همهٔ سؤالات را بدهيد، سعى کنيد بفهميد چرا. آيا علت اين بوده است که سؤالات شما نامربوط بودند؟ يا به‌خاطر اينکه نويسنده به ‌خوبى مطلب را مورد بحث قرار نداده بود؟ آيا طرح سؤالات کمکى کردند به ايجاد نوعى علاقه به مطلب و کمک کردند تا شما مطالب را با ناراحتى کمترى بخوانيد؟

مرور کردن براى امتحان

به فهرست مطالب کتابى که قصد مطالعهٔ آن را داريد مراجعه کنيد. عنوان‌هاى فصول و مطالب را به تعدادى سؤال تبديل کنيد. قبل از مراجعه به مطالب کتاب سؤالات را با حداکثر دقتى که مى‌توانيد پاسخ دهيد. معين کنيد که جواب دادن به سؤالات کدام فصل يا فصول دشوارتر از بقيه است. به هنگام مرور کردن وقت بيشترى صرف اين فصول کنيد. پس از اين کار به فهرست راهنماى آخر کتاب مراجعه کنيد و باز هم تعدادى سؤال بسازيد و همان کار فوق را تکرار کنيد.

از وحشت امتحان بپرهيزيد

سه سؤال مشابه با آنچه که فکر مى‌کنيد معلم در امتحان به شما خواهد داد طرح کنيد. براى اين کار از تجربيات قبلى خود در مورد امتحانات دروس ديگر اين معلم و امتحانات وسط ترم وى استفاده کنيد. نوع سؤالات اين معلم را مشخص کنيد. آيا اين معلم بيشتر سؤالات مربوط به حافظه طرح مى‌کند يا سؤالات او بيشتر در سطح ترجمه، تفسير، کار بستن، تحليل، ترکيب، يا ارزشيابى هستند؟ آيا فقط يک نوع سؤال مى‌دهد يا سؤالات او مخلوطى از هر يک از طبقات فوق است؟