| اهداف مراقبت پس از زايمان عبارتند از:
|
|
|
|
|
|
| در دورهٔ پس از زايمان ممکن است عوارض چندى بروز کند، اين عوارض را بايد هر چه زودتر شناخت و به سرعت با آنها مقابله کرد. اين عوارض عبارتند از:
|
|
| - عفونت نفاسي: عفونت نفاسى آلودگى دستگاه تناسلى زن به عفونت در مدت سه هفته پس از زايمان است، اين حالت با افزايش گرماى بدن و ضربان نبض، دفع ترشح آبکى بدبو، درد و سفتى در قسمت پائينى شکم و ... همراه است. از بروز عفونت نفاسى با رعايت ضدعفوني در دوران پيش و پس از زايمان مى‌توان جلوگيرى کرد. اين کار به‌خصوص در خدمات مامائى خانگى بسيار مهم است.
|
|
| - ترومبوفلبيت: اين عارضه عبارت است از عفونت وريدهاى ساق پا که غالباً در وريدهاى واريسى روى مى‌‌دهد. ساق پا سفت، رنگ‌پريده و ورم‌کرده مى‌شود.
|
|
| - خون‌ريزى ثانوي: عبارت است از خروج خون از واژن از شش ساعت پس از زايمان تا پايان دورهٔ نفاسى (هفتهٔ ششم)، علت اين امر مى‌توان باقى ماندن جفت يا پرده‌هاى آن باشد.
|
|
| - عوارض ديگر: عبارتند از: عفونت دستگاه ادرارى و ورم پستان و ...
|
|
| جست‌وجوى اين عوارض در دورهٔ پس از زايمان و پيشگيرى يا درمان سريع آنها اهميت بسيار دارد.
|
|
|
|
| دومين هدف مراقبت پس از زايمان مراقبت‌هائى است که موجب مى‌شود زن از نظر جسمى و عاطفى پس از زايمان نيروى تازه‌اى بيابد. زمينه‌هاى کلى اين مراقبت سه بخش است؛ به اين شرح:
|
|
| از نظر جسمى:
|
| معاينه‌هاى پس از زايمان - بايد هر چه زودتر پس از زايمان معاينه از نظر مراقبت سلامتى به دفعات انجام شود؛ يعنى در سه روز نخست روزى دو بار و در روزهاى بعد روزى يک بار، (تا زمانى که زخم بندناف بيافتد). در هر يک از اين معاينه‌ها به‌ورز گرماى بدن، تعداد ضربان نبض و تنفس، وضعيت پستان و پيشرفت معموليِ بازگشت رحم به حالت عادى را کنترل مى‌کند و در صورت لزوم راهنمائى دربارهٔ مراقبت و شستشوى ناحيهٔ ميان دو راه (Perineal) و وضع بخيه‌ها را مى‌کند. عوارض فورى دورهٔ پس از زايمان (يعنى تب نفاسي، ترومبوفلبيت و خون‌ريزى ثانوي) را بايد به‌خاطر داشت. در پايان شش هفته پس از زايمان معاينهٔ ديگرى از لحاظ بازگشت رحم به حالت عادى (که بايد در اين موقع به‌طور کامل به‌حال عادى بازگشته باشد) ضرورى است. معاينه‌هاى بعدى ماهى يک‌بار در شش ماه اول و پس از آن تا پايان يک سال هر دو يا سه ماه يک‌بار انجام مى‌گيرد. در مناطق روستائى که مراقبت‌هاى پس از زايمان محدود است بايد به‌ورزان (ماما) حداقل سه تا شش بار زن را معاينه کند. حالات رايجى که در معاينه‌هاى دورهٔ پايانى پس از زايمان ديده مى‌شود عبارتند از: بازگشت ناکاملِ رحم (Subinvolution of uterus) به حال عادي، عقب‌افتادگى زهدان (Retroverted uterus)، پيش‌افتادگى زهدان (Prolapse)، و تورم گردن زهدان (Cervicitis). معاينه‌هاى دورهٔ پس از زايمان فرصتى است براى آن‌که اين حالات به موقع شناسائى و اصلاح شوند.
|
|
| کم‌خونى آزمايش روزمره - مقدار هموگلوبين بايد در هر معاينهٔ دوران پس از زايمان انجام و هر گاه کم‌خونى در کار باشد درمان شود. گاهى لازم مى‌شود که درمان بيمار تا يک سال و بيشتر هم ادامه يابد.
|
|
| وضع تغذيه - هر چند زنى که وضع تغذيه آن خوب نباشد مى‌تواند به اندازهٔ زنى که وضع تغذيه او خوب است شير بدهد، ولى اين کار به بهاء سلامتى مادر انجام مى‌گيرد. بايد نيازهاى غذائى مادر به اندازهٔ کافى برآورده شود. بيشتر اوقات بودجهٔ خانواده محدود است و بايد مادر را با وسايلى آشنا کرد که بتواند با پول کمتر خوراک بهتر بخورد؛
|
|
| ورزش پس از زايمان - براى آن‌که ماهيچه‌هاى شکمى و لگنى هر چه زودتر به حال اول باز شوند تمرين‌هاى بدنى ضرورى است. به‌کارگيرى تدريجى ماهيچه‌ها با انجام دوبارهٔ کارهاى خانه‌دارى براى بازگشت ماهيچه‌ها به حال نخست کافى به‌نظر مى‌رسد.
|
|
| از نظر روان‌شناختى:
|
| دومين زمينهٔ عمدهٔ مراقبت پس از زايمان در نظر گرفتن عوامل روان‌شناختى ويژهٔ زنى است که به تازگى زايمان کرده، يکى از دشوارى‌هاى روانى ترس است که به‌طور معمول از نادانى بر مى‌خيزد، و ديگر احساس ناامنى و ترس براى بچهٔ او است. براى آن‌که زن تنش‌هاى عاطفى زايمان را تحمل کند بايد شوهر او را کمک و همراهى کند. ترس و احساس ناامنى را با دستورهاى مناسبى در دوران پيش از زايمان مى‌توان از بين برد. آنچه به‌نام روان‌پريشى (Psychosis) پس از زايمانى است احتمالاً در نتيجهٔ زايمان و نسبتاً نادر است.
|
|
| از نظر اجتماعى:
|
| مى‌گويند مهم‌ترين کارى که يک زن مى‌تواند انجام دهد داشتن کودک است. اين تنها بخشى از حقيقت است. آنچه در واقع اهميت دارد پرورش و بزرگ‌کردن کودک در يک جوّ خانوادگى خوب است، بايد زن به همراه شوهر براى اين کار روش خاص خويش را پيش گيرند.
|
