| زايمان يک فرآيند فيزيولوژيک عادى است. اما ممکن است به‌هنگام زايمان عوارضى پيش آيد. به‌علت دست‌کارى با دست‌هاى آلوده و بى‌تجربه ممکن است سپتى‌سمى (گندخوني)، و به‌علت به‌کار گرفتن وسايل ناسترون کزاز نوزادان پيش آيد. از اين‌رو نياز به مراقبت کارساز به هنگام زايمان ضرورى است، ولو آنکه زايمان کاملاً به‌خوبى و عادى پيش رود.
|
|
|
|
|
| اهداف مراقبت خوب به‌هنگام زايمان عبارتند از:
|
|
| - سراسر بدون عفونت
|
|
| - زايمان با حداقل آزردگى براى مادر و کودک
|
|
| - آماده بودن براى روياروئى با عوارضى مانند؛ طولانى‌شدن زايمان، خون‌ريزى پس از زايمان، تشنج، پيش‌افتادگى بند ناف و ...
|
|
| - مراقبت کودک پس از زايمان؛ احياء، مواظبت از بند ناف، مراقبت از چشم‌هاى نوزاد و ...
|
|
| مراقبت به هنگام زايمان را مى‌توان در منزل و يا در زايشگاه انجام داد.
|
|
|
|
|
|
| به مادرانى که پيشينهٔ زايمان عادى دارند مى‌توان سفارش کرد که در خانهٔ خود زايمان کنند، به‌شرط آنکه وضعيت خانهٔ آنها مطلوب باشد. در اين‌گونه موارد انجام زايمان مى‌تواند توسط ماماى آموزش ديدهٔ محلى و يا به‌ورز ماما باشد. اين کار به نام خدمات مامائى در منزل ناميده مى‌شود. مزاياى خدمات مامائى در منزل عبارتند از:
|
|
| الف- مادر در محيط آشناى خانهٔ خود زايمان مى‌کند و اين موضوع ترس‌هاى مرتبط با زايمان را برطرف مى‌کند.
|
|
| ب- احتمال عفونت متقاطع به‌طور معمولى در خانه کمتر از بيمارستان است.
|
|
| ج- مادر مى‌تواند هم مراقب کودک و هم مراقب امور خانهٔ خود باشد و اين موضوع تنش روانى او را کمتر مى‌کند.
|
|
| زايمان در منزل بدون عيب هم نيست و معايب آن از اين قرار هستند:
|
|
| - ممکن است مادر از مراقبت و پرستارى کمترى نسبت به زايمان در بيمارستان برخوردار شود.
|
|
| - ممکن است استراحت او کمتر باشد.
|
|
| - ممکن است کارهاى خانه‌دارى خود را خيلى زود از سر بگيرد.
|
|
| - از رژيم غذائى او ممکن است غفلت شود.
|
|
| به گفتهٔ قطعى‌تر در بسيارى موارد زايمان در خانه حتى براى زايمان‌هاى عادى مناسب نيست. اين موضوع که زايمان يک پيشامد طبيعى است و بايد در خانه انجام گيرد، عادى بودن همه چيز را تضمين نمى‌کند.
|
|
| چون بخش عمده‌اى از جمعيت کشورهاى در حال پيشرفت (و گاهى تا هشتاد درصد) در روستاها زندگى مى‌کنند، مى‌توان بيشتر اين زايمان‌ها را در خانه با کمک به‌ورز زن يا ماماى روستائى آموزش ديده انجام داد. خدمات سّيارى مامائى براى خانه‌ها هم بخش عمده‌اى از مراقبت‌‌هاى بهداشتى هنگام زايمان است. به‌ورز ماما که محور اصلى مراقبت خانگى است بايد چنان آموزش ديده باشد که نشانه‌هاى خطر را به‌هنگام کار (Labour) در زايمان بشناسد و با ارجاع و انتقال مادر به نزديک‌ترين مرکز بهداشتى درمانى (يا تسهيلات زايماني) و يا بيمارستان در جست‌و‌جوى کمک به مادر باشد. نشانه‌هاى خطر از نظر به‌ورز (ماما) عبارتند از:
|
|
| - دردهاى سُست و تنبل يا نبودن درد، پس از پاره‌شدن کيسهٔ آب،
|
|
| - خوب بودن درد تا مدت يک ساعت پس از پاره شدن کيسهٔ آب ولى عدم پيشرفت زايمان،
|
|
| - پيش‌افتادگى بند ناف يا دست جنين،
|
|
| - خروج مايع به رنگ مدفوع نوزاد يا سرعت بيش از اندازهٔ ضربان قلب يا کند بودن و نامنظم بودن ضربان قلب جنين،
|
|
| - خون‌ريزى اضافى ضمن کار،
|
|
| - جدا نشدن جفت نيم تا يک ساعت پس از زايمان،
|
|
| - خون‌ريزى پس از زايمان يا کلاپس عروقي،
|
|
| - گرماى بدن بيش از سى و هشت درجهٔ صد قسمتى ضمن کار. بايد بين خدمات زايمانى خانگى و زايش‌گاه‌ها همکارى و ارتباط نزديک وجود داشته باشد.
|
|
|
|
| نزديک به يک درصد زايمان‌ها ناهنجار و چهار درصد آنها دشوار هستند. اين‌گونه موارد به خدمات پزشک نياز دارند. زايمان در زايشگاه و مراکز پزشکى براى همهٔ زنان پُرمخاطره و در مواردى که شرايط خانه نامناسب باشد، توصيه مى‌شود.
|
|
| به مادر اجازه داده مى‌شود که در نخستين روز پس از زايمان در بستر استراحت کند و از روز دوم مجاز است که از بستر برخيزد و در اطاق راه برود. روش معمول آن است که مادر پس از يک دورهٔ پنج روزه بعد از زايمان عادى مرخص شود.
|
|
| هم‌اتاقى مادر و نوزاد (Rooming in)
|
|
| گذاشتن تخت نوزاد در کنار تخت مادر را هم‌اتاقى مادر و نوزاد مى‌نامند. با اين ترتيب مادر فرصت مى‌يابد که بچهٔ خود را بهتر بشناسد. مادرانى که علاقه‌مند به تغذيهٔ نوزاد از پستان خود هستند به‌طور معمول درمى‌يابند که در اين کار در روش هم‌اتاقي موفق‌تر هستند. هم‌اتاقي هم‌چنين ترس مادر از اينکه ممکن است نوزاد او در اطاق مرکزى نوزادان عوض يا گم شود، از بين مى‌برد و اين خود در او اعتماد به‌نفس ايجاد مى‌کند.
|
.jpg)
