سن رسیدن به اوج عملکرد

يکى از روش‌هاى مطالعهٔ اجراء مهارت‌ها در بزرگسالان، ثبت سنين قهرمانان نخبه در مسابقات رقابتى يا ثبت زمانى است که در اوج اجراء مهارت‌ها هستند. دى‌گاراي، لوين و کارتر (۱۹۷۴) عملکرد قهرمانان المپيک ۱۹۶۸ را و مالينا، بوچارد، شوپ و لارى وير (۱۹۸۲) عملکرد قهرمانان المپيک ۱۹۷۶ را بررسى کردند. بخشى از نتايج اين تحقيق پيمايشى است که در جدول زير به نمايش گذارده شده است. در اين نتايج مى‌توان مشاهده کرد که ورزشکاران نخبه با توجه به نوع مهارت و جنس به‌طور قابل ملاحظه‌اى باهم تفاوت دارند؛ براى مثال دامنهٔ سنى مردان بين ۱۴ تا ۴۹ سالگى بود؛ شناگران و شيرجه‌روها جوان‌ترين و وزنه‌‌برداران، شمشيربازها و کشتى‌گيران مسن‌ترين قهرمانان بودند. دامنهٔ سنى زنان بين ۱۲ تا ۳۸ سالگى بود؛ ژيمناست‌ها و شناگران جوان‌ترين و شيرجه‌روها و قايق‌رانان مسن‌ترين افراد اين گروه بودند.

جدول سن شرکت کنندگان در مسابقات مختلف المپیک

مسابقه

سال

مردان

زنان

تعداد

ميانگين

دامنهٔ سني

تعداد

ميانگين

دامنهٔ سني

بسکتبال

۱۹۶۸

۶۳

۲۴

۱۸-۳۶

بوکس

۱۹۶۸

۱۴۲

۲۲/۹

۱۷-۳۵

۱۹۷۶

۲۰

۲۳/۶

۱۹-۳۱

قايقراني

۱۹۶۸

۴۹

۲۴/۲

۱۸-۳۸

۴

۲۲

۱۸-۲۵

دوچرخه‌سواري

۱۹۶۸

۱۰۴

۲۳/۶

۱۷-۳۲

۱۹۷۶

۲۲

۲۲/۸

۱۷-۳۲

شيرجه

۱۹۶۸

۱۶

۲۱/۳

۱۶-۳۰

۷

۲۱/۱

۱۶-۳۸

ژيمناستيک

۱۹۶۸

۲۸

۲۳/۶

۳۱-۱۸

۲۸

۲۳/۶

۱۸-۳۱

۱۹۷۶

۱۱

۲۴/۸

۲۰-۳۳

۱۵

۱۷

۱۳-۲۰

پاروزني

۱۹۶۸

۸۶

۲۴/۳

۱۸-۴۰

۱۹۷۶

۸۸

۲۴/۳

۱۸-۳۶

۵۹

۲۳/۴

۱۶-۳۰

شنا

۱۹۶۸

۶۷

۱۹/۲

۱۴-۲۵

۳۲

۱۶/۳

۱۲-۲۳

۱۹۷۶

۴۴

۱۹/۸

۱۴-۲۶

۳۳

۱۶/۷

۱۲-۲۶

دو

۱۹۶۸

۲۴۶

۲۴/۳

۱۶-۴۲

۸۲

۲۰/۸

۱۵-۲۹

دو و ميداني

۱۹۷۶

۴۳

۲۴/۱

۱۷-۳۲

۳۴

۲۱/۷

۱۴-۲۷

واترپلو

۱۹۶۸

۷۱

۲۲/۹

۱۶-۳۷

وزنه‌برداري

۱۹۶۸

۵۹

۲۶/۷

۱۷-۴۹

۱۹۷۶

۱۱

۲۷/۸

۲۲-۳۴

کشتي

۱۹۶۸

۹۰

۲۵/۸

۱۷-۳۷

۱۹۷۶

۱۶

۲۱/۹

۲۷/۱۷

آمار ازدی گارای، لوین و کارتر١٩٧٤؛ مالینا و همکاران ۱۹۸۲.

اگر عواملى که با اين تغييرات در سنين مختلف همراه است در نظر گرفته شود، مى‌توان الگوى اجراء حرکات بدنى بزرگسالان را روشن کرد. ابتدا عوامل مربوط به عناصر آمادگى بدنى بر تغيير الگوهاى حرکتى در سنين مختلف در ورزشکاران نخبه تأثير مى‌گذارد. برخى از ورزش‌ها مانند وزنه‌بردارى براى اوج اجراء نياز به رسيدن به اوج قدرت دارد. به‌دليل اينکه افراد در سنين ۲۰ تا ۳۰ سالگى به اوج قدرت مى‌رسند (برک، توتل، تامپسون، جانى و وبر، ۱۹۵۳) مى‌توان رسيدن به اوج اجراء در وزنه‌بردارى در سنين ۲۰ سالگى تا اوايل ۳۰ سالگى انتظار داشت. در مقابل، اجراء فعاليت‌هايى چون تيراندازى با تفنگ و تپانچه که به قدرت کمترى نياز دارد، سال‌ها تمرين و تجربه مى‌طلبد. يک تحقيق پيمايشى از سنين پيروزى قهرمانان اين مطلب را تائيد مى‌کند (جدول زير؛ ليمان، ۱۹۵۳) . اگرچه ممکن است طى سال‌هايى که از اين تحقيق مى‌گذرد تغييراتى به‌وجود آمده باشد، ليکن هنوز اين احتمال هست که قهرمانان شرکت‌کننده در ورزش‌هايى که نياز به فعاليت‌هاى بدنى زياد دارد، به‌ويژه سرعت، از قهرمانان شرکت‌کننده در ورزش‌هايى که نياز کمترى به فعاليت‌هاى بدنى شديد دارد جوان‌تر باشند.

جدول سنی که 1175 ورزشکار در مسابقات قهرمانی برنده شدند

نوع مهارت

تعداد موارد

ميانهٔ سن

ميانگين سن حداکثر مهارت

دامنهٔ سنى

قهرمانان تنيس آزاد آمريکايي

۸۹

۲۶/۳۵

۱۲/۲۷

۲۲-۲۶

قهرمانان سالانه ۲ ليگ اصلى بيس‌بال (کسب امتياز)

۴۹

۲۷/۱۰

۲۷/۹۷

۲۵/۲۹

قهرمانان تنيس داخل سالن در آمريکا

۶۴

۲۸

۲۷/۴۵

۲۵-۲۹

قهرمانان بوکس سنگين وزن جهان

۷۷

۲۹/۱۹

۲۹/۵۱

۲۶-۳۰

قهرمانان سالانهٔ ۲ ليگى اصلى بيس‌بال

۳۱

۲۹/۲۱

۲۸/۸۵

۲۶-۳۰

قهرمانان مسابقهٔ اتومبيل‌رانى سرعت در اينديانا پليس

۸۲

۲۹/۵۶

۳۰/۱۸

۲۷-۳۰

قهرمانان سالانهٔ ۲ليگ اصلى بيس‌بال (بهترين ضربه‌زننده‌ها)

۵۳

۲۹/۷۰

۲۹/۵۶

۲۷-۳۱

قهرمانان سالانهٔ ۲ليگ اصلى بيس‌بال (بهترين پرتاب‌کننده‌ها)

۵۱

۳۰/۱۰

۳۰/۰۳

۲۸-۳۲

قهرمانان گلف انگليس و آمريکا

۱۲۷

۳۰/۷۲

۳۱/۲۹

۲۸-۳۲

قهرمانان انفرادى تيم ملى تيراندازي

۸۴

۳۱/۳۳

۳۱/۴۵

۳۲-۳۴

قهرمانان ايالتى مسابقهٔ حمل بوته‌هاى ذرت در آمريکا

۱۰۳

۳۱/۵۰

۳۰/۶۶

۲۸/۳۱

قهرمانان جهاني، ملى و ايالتى تيراندازى با اسلحهٔ کمري

۴۷

۳۱/۹۰

۳۰/۶۳

۳۱-۳۴

قهرمانان مبتدى و غيرحرفه‌اى تيم ملى بولينگ

۵۸

۳۲/۳۳

۳۲/۷۸

۳۰-۳۴

قهرمانان مبتدى و غيرحرفه‌اى تيم ملى بولينگ

۹۱

۳۲/۳۵

۳۲/۱۹

۳۰-۳۴

قهرمانان حرفه‌اى گلف انگليس و آمريکا

۵۳

۳۲/۴۴

۲۳/۱۴

۲۹-۳۳

رکوردشکن‌هاى جهانى در بيليارد

۴۲

۳۵

۳۵/۶۷

۳۰-۳۴

قهرمانان جهانى بيليارد

۷۴

۳۵/۷۵

۳۴/۳۸

۳۱-۳۵

عوامل اجتماعى و فرهنگى نيز احتمالاً در اجراء الگوهاى حرکتى بزرگسالان نقش دارد. بزرگسالان احتمالاً با هنجارهاى اجتماعى انطباق يافته، از اين هنجارها که غالباً شامل کناره‌گيرى از ورزش‌ها و بازى‌ها در ميانسالى به‌ويژه در زنان است پيروى مى‌کنند. تأکيد بر تمرين و آمادگى بدنى در تمام طول زندگى که در سال‌هاى اخير رايج شده است، ممکن است موجب تغيير اين هنجارها شود. مطالعه تغييرات سنى شرکت‌کنندگان نخبه در ورزش‌هاى رقابتى به‌عنوان يک تغيير نگرش در فعاليت‌ها در تمام طول عمر چه در زنان و چه در مردان جالب خواهد بود.

مطالعهٔ قهرمانان المپيک يا قهرمانان ورزش‌هاى مختلف بر اجراءهاى حرکتى نخبگان متمرکز است. بسيارى از قهرمانان ميانسال در مسابقات رقابتى زير سطح ملى و بين‌المللى برترى و تفوّق مى‌يابند و حتى بسيارى از آنها از بزرگسالان جوان بهتر هستند. کاهش ميانگين اجراء در افراد ميانسال و بزرگسال غالباً خيلى کم است و اين افراد گاهى بهترين رکوردهاى خود را در اين سال‌ها به‌دست مى‌آورند. بررسى کميّت اجراء در افراد ميانسال و بزرگسال نشان مى‌دهد که کاهش اجراءهاى حرکتى آنها واقعاً بسيار کم است.