روش‌های پیشگیری از آلودگی هوا

در سال‌هاى اخير به گندزدائى هوا بيشتر توجه مى‌شود، روش‌هائى که به‌کار مى‌روند عبارت هستند از:

۱. تهويهٔ مکانيکي: که موجب کاسته شدن از هواى فاسد و تراکم ميکروب‌ها، مى‌شود.

۲. تاباندن پرتوهاى فرابنفش: اين کار در مواقع ويژه‌اى مانند اتاق‌هاى عمل جراحى و بخش بيمارى‌هاى عفونى بسيار کارساز بوده است. چون تماس مستقيم با پرتوهاى فرابنفش براى چشم و پوست زيان‌آور است، چراغ‌هاى فرابنفش در پناه و در بخش بالائى اتاق‌ها و نزديک به هواى ورودى کار گذاشته مى‌شوند. براى مصارف عمومى در گردهمائى‌ها و دبستان‌ها، چراغ‌هاى فرابنفش کارساز شناخته نشده‌اند.

۳. مه‌هاى شيميائى: بخار ترى‌اتيلن گلوکول در کشتن ميکروب‌ها، به‌خصوص در برابر ذرات هسته‌اى آلوده‌کننده و گرد و غبار کارساز شناخته شده است.

۴. مبارزه با گرد و غبار: به‌کارگيرى روغن براى ماليدن به کف بخش‌هاى بيمارستان شمار ميکروب‌هاى موجود در هوا را کاهش مى‌دهد. گندزدائى هوا هنوز در مرحلهٔ آزمايشى است.

روش‌هاى پيشگيرى از آلودگى هوا

در نهايت مبارزه با آلودگى هوا يک دشوارى مهندسى است، سازمان بهداشت جهانى در نشريهٔ خود به‌نام پژوهش دربارهٔ آلودگى زيست محيطي (۱۹۶۸)، روش‌هاى زير را براى پيشگيرى از آلودگى هوا و مبارزه با آن توصيه کرده است:

۱. محدود کردن:

يعنى جلوگيرى از رها شدن مواد سمى در هواى اطراف، محدود کردن آلودگى را با روش‌هاى مهندسي، مانند محصور کردن، تهويه و پاک کردن هوا، مى‌توان انجام داد. پيشرفت قابل ملاحظه در اين زمينه تهيهٔ بازدارنده(Arrestor يک تور سيمى است که بالاى کوره يا دودکش کار مى‌گذارند تا از پراکنده شدن جرقه و آتش (يا دود) جلوگيرى کند. (م)) (Arrestor) براى از بين بردن آلاينده‌ها است.

۲. جانشين‌سازى:

يعنى به‌جاىِ فرآيندهاىِ فنىِ مولدِ آلودگى هوا فرآيندهاى تازه‌اى جانشين شود که آلودگى هوا ايجاد ننمايند. افزايش استفاده از برق و گاز طبيعى به‌جاى ذغال‌سنگ نمونه‌اى از تدابير جانشين‌سازى است.

۳. رقيق‌کردن:

رقيق کردن کارى معتبر و همان است که در حد ظرفيت خود - پاک‌کنندگى محيط هم انجام مى‌گيرد. مثلاً بعضى آلاينده‌هاى هوا به آسانى به وسيلهٔ گياهان از بين مى‌روند. احداث کمربند سبز بين مناطق صنعتى و مسکونى کوششى براى رقيق‌کردن آلودگى است، ولى توان رقيق‌کردن محدود است و هر گاه جوّ به شدت آلوده شود دشوارى‌هائى ايجاد مى‌شود.

۴. وقع قوانين:

بسيارى کشورها از وضع مقررات براى مبارزه با آلودگى هوا پيروى مى‌کنند.

۵. اقدام بين‌المللى:

براى مقابله با آلودگى هوا در مقياس بين‌المللي، سه مرکز منطقه‌اى در مسکو، ناگپور (هند) و توکيو، و بيست آزمايشگاه در بخش‌هاى گوناگون جهان و دو مرکز بين‌المللى در لندن و واشينگتن توسط WHO احداث شده است. هر گاه و در هر کجا که لازم شود اين مراکز دربارهٔ آلودگى هوا اعلام خطر خواهند کرد.