منحنی فاصله‌ای

اندازه‌گيرى‌هاى انسان‌سنجى جسمى غالباً به‌صورت منحنى درمى‌آيد؛ که اين منحنى‌ها عبارتند از:

منحنى فاصله‌اى

در صورتى که در فواصل زمانى معين مقدار و ميزان نمو اندازه‌گيرى و در روى منحنى منعکس شود، منحنى به‌دست آمده را منحنى فاصله‌اى مى‌نامند. والدينى را در نظر بگيريد که قد کودک خود را هر سال روز تولد او اندازه گرفته، روى ديوار علامت‌گذارى مى‌کنند. فاصلهٔ آن علامت از سطح زمين هر سال با رشد کودک زيادتر مى‌شود.

در روى منحنى فاصله‌اي، چند خصلت از اهميت خاصى برخوردار هستند. يکى از آنها سرعت يا ميزان نمو است. موقعى که شيب منحنى زياد است نمو سريع انجام شده و در جايى که شيب کمى داشته يا به‌صورت فلات است سرعت نمو کم بوده است. تصوير زير منحنى فاصله‌اى مربوط به قد را نشان مى‌دهد. در اين تصوير ملاحظه مى‌شود که شيب منحنى در فاصلهٔ بين ۱۲ و ۱۳ سالگى بسيار زياد است اما در فاصلهٔ بين ۱۴ تا ۱۶ سالگى کم است. مشخصهٔ ديگر اين منحنى به نقاط عطف آن مربوط مى‌شود و اين زمان‌هايى است که دورهٔ انتقالى از يک دوره تند به کند يا بالعکس است. در تصوير زير يکى از نقاط عطف نقطه‌اى که در حدود سن ۳ /۱۲ سالگى بر روى منحنى ديده مى‌شود.

توجه کنيد که اولين دورهٔ ماهيانه بعد از حداکثر سرعت نمو ظاهر شده است. علامت B۲ شروع رشد سينه‌ها و B۵ شکل بالغ شدهٔ آنها. P۳ دورهٔ ميانى رشد موهاى زهار و P۵ شکل بالغ شدهٔ آن است. (برگرفته شده از مک‌کلارن، ۱۹۶۷).

منحنى شتاب

در منحنى شتاب تغييرات ميزان نمو منعکس مى‌شود. در اينجا از روى منحنى سرعت، اطلاعات لازم را به‌دست مى‌آوريم. منحنى شتاب به‌طورى که در تصوير زير نشان داده شده است بر دوره‌هايى از سن کودک تأکيد دارد که ميزان تغيير، ثابت، سريع يا کُند بوده است.

توجه کنيد که اولين دورهٔ ماهيانه بعد از حداکثر سرعت نمو ظاهر شده است. علامت B۲ شروع رشد سينه‌ها و B۵ شکل بالغ شدهٔ آنها. P۳ دورهٔ ميانى رشد موهاى زهار و P۵ شکل بالغ شدهٔ آن است. (برگرفته شده از مک‌کلارن، ۱۹۶۷).

منحنى سرعت

درمنحنى سرعت مى‌توان ميزان نمو و نقاط عطف منحنى فاصله‌اى را به‌خوبى نشان داد. منحنى سرعت با تعين افزايش ميزان نمو به‌دست مى‌آيد و در اينجا افزايش تراکمى در فواصل زمانى معين، موردنظر نيست؛ براى مثال اگر شخصى بين سنين ۱۱ و ۱۲ سالگى ۲ سانتى‌متر رشد کرده باشد، روى محور عمودى نمودار در محل ۲ سانتى‌متر علامتى رسم مى‌کنيم (حدّفاصل بين ۱۱ و ۱۲ سالگي). چنانچه همين کودک بين سنين ۱۲ و ۱۳ سالگى ۳ سانتى‌متر رشد کند، نقطهٔ ديگرى در ۳ سانتى‌مترى محور و در حدّفاصل ۱۲ و ۱۳ سالگى رسم مى‌کنيم. هرگاه اين عمل را ادامه داده، نقاط به‌دست آمده را به‌هم متصل کنيم منحنى سرعت به‌دست مى‌آيد. تصوير زير منحنى سرعتى است که با منحنى فاصله‌اى مطابقت و هماهنگى دارد. توجه داشته باشيد که بيشترين سرعت نمو، توسط بالاترين نقطهٔ منحنى و کمترين سرعت توسط نقاط پائين نشان داده شده است. نقطهٔ عطف منحنى فاصله‌اى در اين منحني، قله (اوج) منحنى ناميده مى‌شود.

توجه کنيد که اولين دورهٔ ماهيانه بعد از حداکثر سرعت نمو ظاهر شده است. علامت B۲ شروع رشد سينه‌ها و B۵ شکل بالغ شدهٔ آنها. P۳ دورهٔ ميانى رشد موهاى زهار و P۵ شکل بالغ شدهٔ آن است. (برگرفته شده از مک‌کلارن، ۱۹۶۷).