ساختار مفصلی و حرکات

تعداد مفاصل موجود در مچ دست، کف دست و انگشتان دست زياد است و لازم است قسمت به قسمت مفاصل فوق مورد بررسى و مطالعه قرار گيرند. خصوصيات هر يک از مفاصل به‌شرح زير است:

مفاصل ساعد و مچ دست

اين مفصل که بين زند زبرين و چهار استخوان رديف بالايى مچ دست قرار دارد، از نوع مفاصل لقمه‌اى مى‌باشد و قادر است حول دو محور حرکتى حرکت نمايد، يکى محور فرونتال که حرکت‌هاى فلکشن و اکستنشن را موجب مى‌گردد و ديگرى محور حرکتى ساجيتال که حرکت‌هاى آبداکشن و آداکشن (دور شدن و نزديک شدن) را ممکن مى‌سازد و ضمناً حرکت‌هاى فوق باعث حرکت دورانى در مچ دست مى‌گردد.

مچ دست حول محور ساجيتال دو حرکت معادل آبداکشن و آداکشن دارد که اصطلاحاً انحراف به سمت زند زيرين (معادل آداکشن) و انحراف به سمت زند زيرين (معادل آبداکشن) گفته مى‌شود همچنين به دو حرکت فوق فلکشن زند زيرين و فلکشن زند زيرين نيز گفته مى‌شود.

مفاصل مچ دست

منظور مفاصل استخوان‌هاى مچ دست با يکديگر است. نوع ساختمان مفصلى اين هشت استخوان با يکديگر از نوع مفاصل مسطح است که فقط داراى حرکت خطى مى‌باشند که بسيار جزيى است.

مفاصل استخوان‌هاى کف دست با يکديگر

سر بالايى پنج استخوان کف دست با يکديگر نيز مفصل مى‌شوند. اين مفاصل که بين استخوان‌هاى دوم، سوم، چهارم و پنجم مى‌باشند، از نوع مفاصل مسطح هستند.

مفاصل استخوان‌هاى کف دست با سربالايى بند اول انگشتان دست

که از نوع مفاصل لقمه‌اى هستند و حرکت‌هايى چون تا شدن و باز شدن، دور شدن و نزديک شدن را مى‌توانند انجام دهند. بيشتر افراد قادر هستند حرکت‌ هايپراکستنشن را در اين مفصل انجام دهند و چون قادر به حرکت فلکشن و اکستنشن نيز مى‌باشند، داراى قابليت حرکت دورانى نيز هستند.

در مورد حرکت انگشتان دست بايستى توجه داشت که مبناء حرکت انگشت وسطى است و حرکت انگشتان ديگر نسبت به آن سنجيده مى‌شود (دور شدن و نزديک شدن)

و چنانچه انگشت بزرگ وسطى حرکتى جانبى داشته باشد آن را انحراف به سمت زند زبرين (Radial Deviation) و يا انحراف به سمت زند زيرين يا (Ulnar Deviation) مى‌گويند.

هر يک از انگشتان دست داراى مفاصلى است که بند گفته مى‌شود و به غير از انگشت شست که يک بند دارد بقيه داراى دو بند مى‌باشند.

ساختمان همگى اين مفاصل قرقره‌اى است و حرکت آنها طبيعتاً حول محور فرونتال انجام مى‌شود. چنانچه هايپراکستنشن در مفاصل فوق وجود داشته باشد، مقدار آن بسيار کم مى‌باشد.

در قسمت شکل زير حرکت‌هاى دور شدن و نزديک شدن انگشتان (آبداکشن و آداکشن) که براى انگشتان سبابه، کوچک و حلقه بوده و نسبت به انگشت وسط سنجيده مى‌شود، نشان داده شده است.

در قسمت شکل زير حرکت‌هاى فلکشن و اکستنشن (تا شدن و باز شدن) و همچنين هايپراکستنشن با مقدار بسيار کم در مفاصل استخوان‌هاى کف و بند اول انگشتان دست ديده مى‌شود.

مفاصل و حرکات انگشتان دست: