- کاهش هزينههاى اقتصادى ناشى از بيمارى ديابت و عوارض آن
- کاهش ناتوانىهاى حاصل از بيمارى ديابت و عوارض آن
- کاهش مرگ ناشى از بيمارى ديابت وعوارض آن
- افزايش طول عمر مفيد بيماران ديابتي
در اين طرح چهار سطح کنترل و مراقبت درنظر گرفته شده است. در سطح اول با کمک بهورز، کاردان و روابط بهداشتى در خانههاى بهداشت روستايى و پايگاههاى بهداشت شهري، افراد در معرض خطر شناسايى مىشوند و به سطح دوم (مراکز بهداشتى - درمانى شهرى و روستايى يا تيم ديابت) جهت انجام آزمون غربالگرى و تشخيص وجود بيمارى توسط پزشک عمومي، ارجاع مىگردند (جدول
زیر). بيماران پس از شناسايى در اين سطح، طبق راهبردهاى تعيينشده درمان و پيگيرى مىشوند. موارد غيرقابل کنترل و يا داراى عوارض و نيز مواردى ديگر براى غربالگرى عوارض به سطح سوم (واحد ديابت) که در بيمارستان شهرستان واقع است، ارجاع مىشوند تا از کمکهاى پزشک فوق تخصصى غدد و متخصص داخلى و پرستار آموزشدهنده و کارشناس تغذيه بهرهمند گردند. افراد نيازمند به اقدامهاى تشخيصى و درمانى فوق تخصصى عوارض که در شهرستان موجود نيست، از سطح سوم (واحد ديابت) به سطح چهارم (مرکز ديابت) که در بيمارستانهاى دانشگاهى مرکز استان قرار دارند، فرستاده مىشوند (شماى
زیر). در سطح چهارم نيز يک پزشک فوق تخصص غدد يا متخصص داخلي، يک پرستار آموزشدهندهٔ تماموقت و يک کارشناس تغذيه مشغول کار هستند. در تمام سطوح فوق آموزش رکن اصلى مراقبت است که به تمام جامعه، افراد در معرض خطر، بيماران و خانواده آنها و پرسنل بهداشتى - درمانى داده خواهد شد. سطوح کنترل و مراقبت ديابت در شماى
زیر آورده شده است.
جدول ويژگىهاى افراد در معرض خطر ابتلا به ديابت و واجدين شرايط غربالگرى ديابت نوع ۲
افراد در معرض خطر ابتلا به ديابت
● کليه زنان و مردان بالاى ۳۰ سال داراى يک از ويژگىهاى زير:
چاقى (BMI ≥ ۳۰)
سابقه ديابت در خانواده درجه يک (پدر، مادر، برادر و خواهر)
داشتن حداقل دو علامت از علايم ديابت
فشارخون مساوى يا بيشتر از ۹۰/۱۴۰ ميليمتر جيوه
● کليه زنان داراى يکى از سوابق زير:
دوبار يا بيشتر سقط خودبخودى و بدون علت مشخص
مردهزايي
تولد نوزاد با وزن زياد (بزرگتر يا مساوى ۴ کيلوگرم)
ديابت آبستني
● کليه زنان باردار:
در هفته ۲۸ تا ۴۸ آبستني
زنان در معرض خطر در ابتداى تشخيص بارداري
جدول سطوح کنترل و مراقبت دیابت
سطح اول
سطح دوم
(تيم ديابت)
سطح سوم
(واحد ديابت)
سطح چهارم
(مرکز ديابت)
بهورز، کاردان
پزشک عمومي، کاردان
متخصص غدد يا داخلي، پرستار آموزشدهنده، کارشناس تغذيه، مشاوران
متخصص غدد يا داخلي، پرستار آموزشدهنده، کارشناس تغذيه، مشاوران
آموزش (افراد در معرض خطر، بيماران، عموم مردم)
کنترل غربالگري
آموزش (بيماران، عموم مردم، کارکنان بهداشتي)
آموزش (عموم بيماران، کارکنان پزشکى و پيراپزشکي، بهداشتى و درماني)
شناسايى و ارجاع افراد در معرض خطر (غربالگري)
تشخيص بيماري
درمان ديابت غيرقابل کنترل
تشخيص عوارض در سطح تخصصىتر
پيگيرى افراد در معرض خطر
کنترل و درمان ديابت
تشخيص عوارض
درمان عوارض
پيگيرى بيماران
ارجاع به سطح سوم طبق راهبرد
مراقبت از عوارض
مراقبت از عوارض در سطح تخصصىتر
ثبت اطلاعات و ارسال گزارش
آموزش (بيماران، عموم مردم)
مراقبت ديابت آبستني
تهيه مطالب آموزشي
-
جستوجوى زودرس عوارض طبق راهبرد
ارجاع به سطح چهارم طبق راهبرد
پژوهش
-
گردآورى و ارسال گزارش
ثبت اطلاعات و ارسال گزارش
ثبت اطلاعات، گردآورى و ارسال گزارش
-
-
پژوهش (همگام با پژوهشهاى تعريفشده از طرح مرکز ديابت)