کالاهای مصرفی ناخواسته

کالاهاى مصرفي، کالاهايى هستند که توسط مصرف‌کنندگان نهايى و براى مصارف شخصى خريدارى مى‌شوند. بازاريابان، معمولاً اين دسته از کالاها را براساس عادات خريد مصرف‌کننده تقسيم کرده‌اند.

کالاهاى مصرفى راحتى

کالاهاى راحتي، آن دسته از کالاها و خدمات مصرفى هستند که معمولاً با حداقل مقايسه و تلاش مشتري، به‌طور عادى و سريعاً خريده مى‌شوند. اين گروه از کالاها در سطح گسترده‌اى موجود و داراى قيمت نسبتاً پائينى هستند. محصولات دخاني، صابون و روزنامه، جزء کالاهاى راحتى محسوب مى‌شوند. کالاهاى راحتى خود به سه دسته کالاهاى ضروري، محرک و کالاهاى اضطرارى قابل تقسيم مى‌باشند. کالاهاى ضروري، کالاهايى هستند که مصرف‌کنندگان، آنها را به‌طور عادى مى‌خرند. سُس گوجه‌فرنگى هاينز (Heinz)، خميردندان کرِست يا شيرينى کاغذى ريتس (Ritz)، از آن جمله هستند. کالاهاى محرک، کالاهايى هستند که بدون برنامه‌ريزى قبلى يا صرف انرژى براى يافتن آنها، خريدارى مى‌‌شوند. اين دسته از کالاها معمولاً همه جا در دسترس قرار دارند. زيرا مصرف‌کنندگان به‌ندرت سراغ اين کالاها را مى‌گيرند.

از اين‌رو است که اقلامى نظير شکلات يا روزنامه در محل خروجى فروشگاه‌ها در معرض ديد مشتريان قرار مى‌گيرند. بعيد به نظر مى‌رسد مشتريان به غير از اين طريق در فکر خريد اين گروه از کالاها بر آيند. کالاهاى اضطراري، زمانى خريده مى‌شوند که تأمين نياز مربوطه، فوريت پيدا کند. استفاده از چتر، هنگام بارندگى و چکمه و بيل، بعد از اولين طوفان زمستان از اين‌گونه مى‌باشند. توليدکنندگان کالاهاى اضطراري، براى اين‌که فرصت فروش اين‌گونه کالاها را در مواقعى از دست ندهند که مشترى به آنها نيازمند است، آنها را در محل‌هاى فروش متعددى قرار مى‌دهند.

کالاهاى مصرفى مقايسه‌اى

کالاهاى مقايسه‌اي، از جمله کالاهاى مصرفى هستند که مشترى در فرآيند انتخاب و خريد آنها عواملى نظير مناسبت، کيفيت، قيمت و شکل را در نظر مى‌گيرد. هنگام خريد اين گونه کالاها، مصرف‌کنندگان زمان و کوشش قابل ملاحظه‌اى به جمع‌آورى اطلاعات و انجام مقايسه اختصاص مى‌دهند. کالاهايى نظير مبلمان و اثاثيه، پوشاک، اتومبيل‌هاى دست دوم و ابزار و وسايل اساسى از جمله اين گروه از کالاها به‌شمار مى‌روند. کالاهاى مقايسه‌اى خود به دو دسته متحدالشکل و غيرمتحدالشکل تقسيم مى‌شوند. از نظر خريدار، کالاهاى متحدالشکل کالاهايى هستند که از نظر کيفيت مشابه مى‌باشند ولى آن‌قدر از نظر قيمت يکسان نيستند که بتوان آنها را با هم مقايسه کرد. در اين‌جا فروشنده درباره قيمت با خريدار مذاکره مى‌کند. اما در خريد کالاهايى نظير پوشاک، مبلمان و اثاثيه و ساير کالاهاى غيرمتحدالشکل، مشخصات کالا اغلب در نظر مصرف‌کننده اهميتى به مراتب بيش از قيمت آن دارد.

کالاهاى مصرفى اختصاصى

کالاهاى اختصاصى نيز از جمله کالاهاى مصرفى هستند که به دليل برخوردارى از مشخصات با هويت تجارى منحصر به فرد، گروه عمده‌اى از خريداران حاضر هستند براى به‌دست آوردن آنها به‌طور اختصاصى بکوشند. انواع اتومبيل و اتومبيل‌هايى با مارک تجارى خاص، تجهيزات عکاسى گران‌قيمت و کت و شلوار مردانه جزء اين گروه از کالاها هستند. براى مثال، يک اتومبيل جاگوار کالايى اختصاصى است. زيرا خريداران براى خريد آن حاضر هستند مسافت نسبتاً زيادى را بپيمايند. در خريد کالاهاى اختصاصي، معمولاً نيازى به مقايسه وجود ندارد. خريداران براى دسترسى به فروشندگانى که کالاهاى درخواستى آنها را در اختيار دارند به ميزانى که لازم باشد از وقت خود مايه مى‌گذارند. به هرحال، فروشندگان براى ارائه اين‌گونه کالاها به مکان‌هاى فروش خيلى خاصى نياز ندارند و فقط کافى است به‌نحوى خريداران را از مکان‌هاى خود مطلع کنند.

کالاهاى مصرفى ناخواسته

کالاهاى ناخواسته، کالاهاى مصرفى هستند که يا مصرف‌کننده از وجود آن بى‌اطلاع است يا از وجود آن اطلاع دارد ولى درباره خريد آن فکر نکرده است. وسايل کشف اعتياد و دستگاه‌هاى پخش با ديسکت، مادام که مصرف‌کننده از وجود آنها از طريق آگهى‌هاى تبليغاتى اطلاع پيدا نکرده است، از جمله کالاهاى ناخواسته محسوب مى‌شوند. بيمه عمر و دايرةالمعارف از جمله مثال‌هاى کلاسيک در اين مورد است. کالاهاى ناخواسته، ماهيتاً به تبليغات زياد، فروشندگى شخصى و ساير تلاش‌هاى بازاريابى نياز دارند. تلاش‌ براى فروش کالاهاى ناخواسته، موجب پيدايش روش‌هاى بسيار پيشرفته فروشندگى شخصى شده است.