جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

استاندارد آئین کار


\
  استاندارد اصطلاحات و علائم
يکى از نيازهاى اساسى در شناخت يک محصول، فرآيند، خدمات و يا حتى يک پديده و موضوع علمى آشنايى با واژه‌ها و اصطلاحات علمى و فنى رايج در زمينه موردنظر مى‌باشد. از اين‌رو استاندارد کردن واژه‌ها و اصطلاحات نقش بسيار مهمى در شناخت موضوع و تبادل اطلاعات به‌عهده دارد. به‌ويژه در سطح بين‌المللى که اهميت آن بيشتر احساس مى‌شود. در اين رابطه مى‌توان به استانداردهايى از قبيل استاندارد اصطلاحات کنترل کيفيت، انرژى خورشيدي، فرآيند متالورژى پودر، تجهيزات جوشکارى و امثال آن اشاره کرد. علائم نيز از درجه اهميتى معادل اصطلاحات برخوردار مى‌باشند. مزيت علائم بر اصطلاحات در اين است که بدون نياز به زبان به‌خصوصى انتقال مفهوم به‌سادگى امکان‌پذير است. براى مثال علامت ~ نشانگر جريان متناوب است و يا علائم راهنمايى و رانندگى يا علائم يکاهاى اندازه‌گيرى و حتى علائم تجارى بر روى بسته‌بندى اجناس مانند (شکل) يا (شکل) به‌سادگى مفهوم را منتقل مى‌کند. رنگ‌ها نيز مى‌توانند به‌عنوان نوعى از علائم به‌کار گرفته شوند مانند رنگ‌هاى مختلف چراغ راهنمايى يا رنگ‌هاى مختلف مقاومت‌هاى الکتريکى جهت مشخص نمودن ميزان مقاومت.
  استاندارد مبنا
از مهم‌ترين وظايف استاندارد کردن به‌ويژه در سطح بين‌المللى ايجاد يکنواختى است که استانداردهاى مبنا در آن نقش اساسى دارند. در حقيقت واژه مبنا حکايت از اين دارد که اين‌گونه استانداردها پايه و اساس بسيارى از فعاليت‌ها، محصولات و موضوعات را تشکيل مى‌دهد. از جمله اين استانداردها مى‌توان به استاندارد يکاهاى اندازه‌گيرى در سيستم بين‌المللى يکاها (SI)، استاندارد کميت‌هاى فيزيکى و علائم و يکاهاى آنها، استاندارد اعداد مرجح، استاندارد تعيين شرايط مرجع (دما، فشار، رطوبت و ...) استاندارد نحوه گرد کردن مقادير عددي، استاندارد علائم نقشه‌کشي، استاندارد حدود و رواداري، استاندارد نظام دنده‌پيچ، استاندارد علائم نگارشى و ترسيمى (براى مثال نحوه نمايش يک مقاومت الکتريک شکل) و امثال آن اشاره کرد.
  استاندارد ويژگى‌ها
استاندارد ويژگى‌ها يا مشخصّات استانداردهايى هستند که در آن شرح مختصر و موجز يک دسته شرايط که بايد يک فرآورده، يک ماده و يا يک فعاليت و خدمت داشته باشد آورده شده است. اين شرايط مى‌تواند خصوصياتى نظير نوع، جنس، ساخت و ترکيب، عيار، شکل، طرح، ابعاد و امثال آنها را شامل گردد. طيف وسيعى از استانداردها را استاندارد ويژگى‌ها تشکيل مى‌دهد. توصيف ويژگى‌ها مى‌تواند خود به تنهايى يک استاندارد مستقل بوده و يا اين‌که بخشى از يک استاندارد ديگر باشد.
  استاندارد آزمون
استاندارد آزمون استانداردهايى هستند که نحوه انجام يک آزمون را تشريح مى‌کنند. براى مثال يکى از آزمايش‌هاى متداول در تعيين استحکام فلزات آزمون سختى‌سنجى است. نظر به اين‌که اين آزمون مى‌تواند در آزمايشگا‌ه‌هاى مختلف در يک کشور و يا در کشورهاى ديگر انجام گيرد لذا به‌منظور امکان مقايسه نتايج به‌دست آمده لازم است تا نحوه آزمون از يک استاندارد به‌خصوص پيروى کند. استاندارد روش آزمون به‌طورکلى بخش وسيعى از استانداردها را تشکيل داده و معمولاً حاوى مطالبى از قبيل تجهيزات لازم، روش کار، ارزيابى و نتايج و نحوه گزارش آزمون مى‌باشد. استاندارد آزمون نيز مى‌تواند به‌طور مستقل تدوين شده و يا اين‌که بخشى از يک استاندارد ديگر باشد.
  استاندارد آئين کار
استاندارد آئين‌ کار استاندارى است که در آن نحوه انجام يک عمل براساس آخرين پيشرفت‌هاى علمى و تجارب موفق بشرى به‌صورت منظم مشخص گرديده است و مى‌تواند موضوعات مختلفى از قبيل روش‌هاى طراحي، ساخت، نصب و راه‌اندازي، تعمير و نگهدارى و امثال آن‌را در بر گيرد.
  استاندارد بازرسى و نمونه‌بردارى
استاندارد بازرسى و نمونه‌بردارى استانداردى است که در آن نحوه نمونه‌بردارى و بازرسى از کالاى توليد‌ شده، قطعات و يا محموله‌هاى بزرگ جهت ارزيابى کاملاً مشخص شده است.
  استاندارد طبقه‌بندى
استاندارد طبقه‌بندى استانداردى است که در آن مواد، فرآورده‌ها، مفاهيم، روش‌ها، کميت‌ها و امثال آن به‌منظور افزايش شناسايى و درک کلى و هم‌چنين تسهيل امر عرضه و تقاضا و پژوهش و تحقيق برحسب مبناى خاصى به انواع مختلف طبقه‌بندى شده است.
  استاندارد درجه‌بندى
استاندارد درجه‌بندى استانداردى است که در آن ماده يا فرآورده براساس کيفيت و ويژگى‌هاى آن به اقسام مختلف تقسيم‌بندى شده است.
  استاندارد بسته‌بندى، حمل و نگهدارى
عموماً اين‌گونه استانداردها بخشى از ويژگى‌هاى يک کالا بوده و در استاندارد مربوط به آنها اشاره مى‌شود. اما در مواردى که بسته‌بندى يا نگهدارى شکل مشخص و صنعتى ندارد مى‌توان جهت حفظ کيفيت از استاندارد به‌خصوصى پيروى کرد.
  استاندارد ايمنى
استاندارد ايمنى استانداردهايى هستند که در رابطه با ايمنى کالاها، روش‌ها و افراد تدوين مى‌شوند.


همچنین مشاهده کنید