اختلالات شبه‌جسمی

وجه تمایز اختلالات شبه‌جسمی (somatoform disorders) ، وجود علایم جسمی است که شبیه به یک بیماری طبی هستند، اما با بیماری طبی، مصرف مولد یا بیماری روانی دیگری توضیح داده نمی‌شود. علایم به‌حدی شدید هستند که باعث ناراحتی واضح بیمار با اتلال عملکردی در او می‌شوند. پنج اختلال شبه‌جسمی مشخص در DSM-IV-TR شناخته شده است: اختلال جسمی‌سازی (somatization disorder)، اختلال تبدیلی (conversion disorder)، هیپوکندریازیس، اختلال بدشکلی بدن (body dysmorphic disorder)، و اختلال درد (pain disorder)، دو طبقه‌بندی تشخیصی باقی‌مانده در DSM-IV-TR عبارتند از: اختلال شبه‌جسمی تمایزنیافته (undifferentiated) و اختلال شبه‌جسمی که به‌گونه‌ای دیگر مشخص نشده. جدول زیر ویژگی‌های بالینی اختلالات شبه‌جسمی را به‌صورت خلاصه نشان می‌دهد.

جدول علایم کلینیکی اختلالات شبه‌جسمی

تشخیص

تظاهرات بالینی

ویژگی‌های دموگرافیک و اپیدمیولوژیک

علایم تشخیصی

راهکارهای درمانی

هیپوکندریازیس

اشتغال ذهنی یا نگرانی راجع به بیماری

بیماری جسمی قبلی سن میانسالی یا سالمندی نسبت مساوی مرد و زن

متقاعد شدن به بیماری علایم را تشدید می‌کند علایم وسواس فکری

علایم را اثبات کنید. بررسی امور روانی - اجتماعی روان‌درمانی

اختلال بدشکلی بدن

احساس ذهنی زشتی یا نگرانی در مورد نقصی در بدن

سن نوجوانی یا جوانی بیشتر بودن در زنان، به میزان زیادی ناشناخته است

نگرانی‌های فراگیر در مورد بدن

ائتلاف درمانی درمان استرس روان‌درمانی داروهای ضدافسردگی

اختلال درد

سندرم درد تقلید می‌شود

در زنان به نسبت دویکم بیشتر است. سن‌های بالاتر: دهه چهارم یا پنجم. خانوادگی. تا ۴۰% افرادی که درد دارند

تقلید یا شدت با مکانیسم‌های فیزیولوژیک یا آناتومیک هم‌خوانی ندارد

ائتلاف درمانی مشخص کردن اهداف درمانی داروهای ضدافسردگی

اختلال جسمی‌سازی

چند علامتی عودکننده و مزمن طبق شرح حال: بیمارگونه

مرور سیستم‌ها به میزان زیادی مثبت است.

ائتلاف درمانی قرار ملاقات‌های منظم مداخله در بحران

اختلال تبدیلی

تک‌علامتی اکثراً حاد بیماری را تقلید می‌کند.

بسیار شایع در زنان شایع‌تر است سن جوان در مناطق روستائی و گروه‌های پائین اجتماعی، کم‌سوادان و کسانی‌که از نظر روان‌شناختی نقص دارند.

تقلید علایم که با مکانیسم‌های فیزیولوژیک یا آناتومیک هم‌خوانی ندارد

تلقین و ترغیب تکنیک‌های مختلف

تشخیص

پیش‌آگهی

اختلالات همراه

تظاهرات افتراقی اولیه

پردازش‌های روانی سهیم در نشانه‌ها

انگیزش برای ایجاد نشانه‌ها

هیپوکندریازیس

نسبتاً خوب تا خوب تشدید و تخفیف دارد

اختلال شخصیت وسواسی اختلالات افسردگی و اضطرابی

افسردگی بیماری جسمی اختلال شخصیتی اختلال هذیانی

ناخودآگاه استرس - داغدیدگی عوامل رشدی

عوامل روان‌شناختی ناخودآگاه

اختلال بدشکلی بدن

ناشناخته

بی‌اشتهائی عصبی ناراحتی روانی اجتماعی اختلال شخصیت اجتنابی یا وسواسی

اختلال هذیانی اختلالات افسردگی اختلال جسمی‌سازی

ناخودآگاه عوامل مرتبط با اعتماد به نفس

عوامل روان‌شناختی ناخودآگاه

اختلال درد

محتاطانه متغیر

اختلالات افسردگی سوءمصرف الکل و مواد دیگر اختلال شخصیت وابسته به هیستریونیک (نمایشی)

افسردگی روان‌شناختی - فیزیولوژیک تمارض و سندرم‌های ناتوانی

ناخودآگاه استرسور حاد و در سیر رشد ممکن است آسیب جسمی فرد را مستعد کند

عوامل روان‌شناختی ناخودآگاه

اختلال جسمی‌سازی

ضعیف تا نسبتاً خوب

اختلال شخصیت هیستروبونیک (نمایشی) اختلال شخصیت ضداجتماعی سوءمصرف الکل و مواد دیگر

بیماری جسمی افسردگی

ناخودآگاه فرهنگی و در طی رشد

عوامل روان‌شناختی ناخودآگاه

اختلال تبدیلی

عالی به‌جز در مورد اختلال تبدیلی مزمن

وابستگی به الکل و مواد دیگر شخصیت ضداجتماعی اختلال جسمی‌سازی اختلال شخصیت هیستریونیک (نمایشی)

افسردگی اسکیزوفرنی بیماری نورولوژیک

استرس روان‌شناختی ناخودآگاه با تعارض ممکن است وجود داشته باشد

مراجعات متعدد در درمانگاه‌ها اعمال جراحی متعدد