پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

عوامل مؤثر در فتوسنتز (۲)


  درجه حرارت
فتوسنتز بايد به اجزاء تشکيل‌دهنده آنکه واکنش‌‌هاى مختلفى را نسبت به درجه حرارت نشان مى‌دهند تقسيم شود. واکنش نورى يا فسفريلاسيون نورى در دامنه درجه حرارتى که گياه رشد مى‌کند تحت تأثير درجه حرارت قرار نمى‌گيرد. مرحله تثبيت CO۲ تحت اثر آنزيم کنترل مى‌شود. لذا با افزايش درجه حرارت سرعت آن تا آنجا افزايش خواهد يافت که درجه حرارت به نقطه‌اى برسد که در آن نقطه آنزيم حالت طبيعى خود را از دست بدهد (Denaturization). سرعت تنفس هم با افزايش درجه حرارت زياد خواهد شد. اندازه‌گيرى سرعت تبادل خالص CO۲ نشان مى‌دهد که CER نسبت به درجه حرارت عکس‌العمل بسيار کمى نشان مى‌دهد.
تنفس نورى هم با درجه حرارت افزايش مى‌يابد زيرا تنفس نورى نيز يک واکنش است که تحت‌تأثير آنزيم‌ها کنترل مى‌شود به همين دليل ميزان CER در گونه‌هاى C۳ نسبت به گونه‌ها C۴ در دماهاى بالا کمتر است.
  آب
آب يکى از مواد مؤثر در فرآيندهاى فتوسنتز مى‌باشد ليکن فقط ۱/۰% مجموع آب جذب شده توسط گياه به مصرف فتوسنتز مى‌رسد و ۹۹% آب جذب شده به‌صورت تعرق دفع مى‌شود. به‌طور تقريب ۱% آب جذب شده گياه صرف آب‌دهى و تورژسانس شده و امکان رشد گياه را فراهم مى‌سازد. اولين اثر تنش آب روى CER به‌علت بسته شدن شکاف‌هاى روزنه‌ها باعث افزايش مقاومت روزنه‌ها (rs)، مى‌شود. استمرار تنش آب به علت ضايعه ديدن سيستم فتوسنتزى باعث افزايش مقاومت مزوفيل (rm)، مى‌گردد.
  سن برگ و وضعيت مواد معدنى آن
سن برگ روى فتوسنتز اثر دارد. پيرى برگ سبب کاهش فرآيند فتوسنتز مى‌شود. عامل اصلى که برشدت پيرى اثر مى‌گذارد وضعيت عناصر معدنى برگ است. عناصر معدنى کافى اجازه مى‌دهد هم برگ‌هاى پير و هم برگ‌هاى جوان غذاى موردنياز خود را تهيه کنند. به‌هر حال عناصر محدود ترجيحاً بين برگ‌ها جوان توزيع مى‌گردد لذا شدت فتوسنتز در برگ‌هاى پير کاهش مى‌يابد.
به‌ظاهر اين‌طور به‌نظر مى‌رسد که اگر عناصر به مقدار کم در اختيار گياه باشند آنها به برگ‌هاى جوان انتقال داده مى‌شوند. بدين لحاظ برگ‌هاى پائين‌تر دچار پيرى زودرس مى‌شوند. ساير عناصر غذائى که تحرک کمترى در گياه دارند از قبيل کلسيم و آهن مى‌توانند فتوسنتز برگ‌هاى جوان‌تر را کاهش دهند؛ درحالى‌که به‌دليل افزايش مداوم اين عناصر در طول زمان فتوسنتز در برگ‌هاى پيرتر افزايش مى‌يابد. کاهش ميزان عناصر غذائى به‌طور عمده به‌علت تأثير روى سيستم فتوسنتزى آن را کاهش مى‌دهد. به‌عنوان مثال کلروفيل داراى ازت و منيزيم است. اگر اين عناصر به مقدار کافى موجود نباشند ممکن است کلروفيل تشکيل نشود. مولکول اوليه لازم براى ساختن کلروفيل، آهن مى‌باشد و درصورت عدم وجود آهن کلروفيل تشکيل نمى‌گردد.
   جدول ارتباط پتاسيم و فتوسنتز در برگ‌هاى ذرت در محيطى با شدت نور زياد و درجه حرارت ۳۰ درجه
شماره برگ از بالا به پائين محتوى پتاسيم فتوسنتز
ميکرورگرم در هر گرم وزن تازه ميلى‌گرم CO۲ در دسى‌مترمربع در ساعت
برگ‌هاى گياهى که خوب تغذيه شده
۲ ۶۱۰۰ ۴۰
۴ ۵۵۰۰ ۳۸
۷ ۵۰۰۰ ۳۶
۱۱ ۴۳۵۰ ۳۶
برگ‌هاى گياهى که کمبود پتاسيم دارد
۲ ۲۱۵۰ ۳۳
۶ ۸۰۰ ۱۵
۷ ۶۰۰ ۱۴
۱۱ ۲۵۰
۱
		


همچنین مشاهده کنید