جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

درد ساق


ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:
۱. درد در هنگام فعالیت‌ وجود دارد و فوراً با استراحت تسکین می‌یابد.
۲. درد یا زق‌زق در طول شب وجود دارد.
۳. ساق آسیب‌دیده است و درد، رنگ‌پریدگی، یا تورم بعد از ۲۴ ساعت ادامه دارد.
۴. درد بدون علتی بیش از سه روز ادامه دارد.
۵. برآمدگی نرمی در زیر پوست ساق احساس می‌شود.
ـ درد ساق پا نشانهٔ چیست:
ساق پا معمولاً آرام و بدون ناراحتی است، ولی درد آن بسیار گرفتارکننده است. این درد علل مختلف دارد. آسیب حاد یا طولانی ساق احساس ساطوری شدن آن را تداعی می‌کند. بالا و پائین رفتن مداوم از نردبان یا پیچ خوردن پا در هنگام ورزش باعث کشیدگی یا پارگی ماهیچه یا زردپی ساق پا می‌شود.
درد ساق پا ربطی به پیری ندارد. ماهیچه‌های ساق نقاط حساس گرفتاری‌های گردش خون هستند. درد ناگهانی آنها در هنگام فعالیت، مثلاً وقت رفتن، معمولاً علامت نارسائی سرخرگی است. یعنی سرخرگ‌ها قادر به تأمین خون و اکسیژن مورد نیاز این ماهیچه‌ها نیستند. این حالت معمولاً در تصلب شرائین (سخت سرخرگی) روی می‌دهد.
از طرف دیگر، درد و تورم ساق در هنگام استراحت نشانهٔ نارسائی سیاهرگی است. در این مورد، خون از ماهیچه‌های آن نمی‌‌تواند خارج شود و تجمع آن درد ایجاد می‌کند. نارسائی سرخرگی شایع‌تر است و معمولاً به شکل لنگیدن متناوب خود را نشان می‌دهد. این درد خیلی سریع شروع می‌شود و پایان می‌یابد. درد همیشه به دنبال فعالیت می‌آید، یعنی وقتی ماهیچه نیاز به خون بیشتر دارد، و بعد از پنج یا ده دقیقه استراحت آرام می‌گیرد.
لنگیدن متناوب را مثل سکته قلبی در پاها بدانید. اگر جریان خون آن متوقف شود، نیاز ماهیچه به خون برآورده نمی‌شود و سکته روی می‌‌دهد. با استراحت فوری، خون کافی به ماهیچه می‌رسد و درد از بین می‌رود. لنگیدن متناوب نسبتاً خوش‌خیم و قابل درمان است، ولی افراد مبتلا به نارسائی پیشرفته سرخرگی دچار درد در هنگام استراحت نیز می‌شوند. در این حالت، جریان خون چنان کاهش یافته است که درد در هنگام استراحت و خواب نیز روی می‌دهد. در بدترین حالت زخم‌های دردناک و دیر التیام یا قانقاریا نیز دیده می‌شود.
برگشت خون در اثر نارسائی سیاهرگی ممکن است به التهاب سیاهرگ و لخته شدن خون در آن منجر شود. انواع سطحی آن که به‌صورت رگ واریسی قرمز و حساس در زیر پوست دیده می‌شود، زیاد نگران کننده نیست. ولی انواع عمقی درد بیشتر پیدا می‌کند و بیشتر خطر کنده شدن لخته و رفتن آن به جاهای دیگر بدن دارد. هر دو این حالات حساسیت، زق‌زق کردن و سنگینی ایجاد می‌کند.
ـ درمان درد ساق:
اگر دچار درد راجعه یا درد راه رفتن هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در اینجا توصیه‌هائی برای کاهش آن گفته می‌شود. اصول چهارگانه را رعایت کنید. استراحت، گذاشتن متناوب یخ در طول روز بر روی آن، بستن با بند کشسان، و گذاشتن بالش در زیر پا بهترین کار برای تسکین درد ساق است. استراحت مطلق و بلند کردن پا به کاهش تورم و سنگینی همراه با واریس کمک می‌کند.
مسکن بخورید. داروهای بدون نسخه ضدالتهابی مثل آسپیرین و ایپوبروفن درد و تورم ناشی از آسیب‌دیدگی یا واریس ساق را کاهش می‌دهند. پیاد‌ه‌روی کنید. گرچه راه‌رفتن باعث لنگیدن متناوب می‌شود، پیاده‌روی اولین قدم در درمان آن است. باید تا آنجا که تحمل درد را دارید راه بروید و آنگاه بایستید. هر روز کمی بیشتر و مسافت طولانی‌تری راه بروید. ناراحتی به‌تدریج کاهش خواهد یافت.
سیگار نکشید. مبتلایان به لنگیدن متناوب باید سیگار را ترک کنند. چون سیگار باعث سخت سرخرگی شده و جریان خون را کم می‌کند. پا را گرم کنید. گذاشتن بالشتک گرم، نه داغ، درد واریس‌های سطحی را کم می‌کند. گرما را برای آسیب‌دیدگی تازه به‌کار نبرید، چون التهاب آن را تشدید می‌کند و التیام را به تأخیر می‌اندازد.
جوراب واریس بپوشید. با تجویز پزشک جوراب واریس مناسب بپوشید تا جریان خون کافی شود و درد ناشی از نارسائی سیاهرگی تسکین یابد. عمل جراحی کنید. برداشتن سیاهرگ آسیب‌دیده نارسائی شدید سیاهرگی را برطرف می‌کند. داروهای ضد انعقاد نیز مفید است. تسکین درد شدید نارسائی سرخرگی با روش‌هائی مثل استفاده از بالون برای بازکردن رگ یا جراحی آن انجام می‌شود.


همچنین مشاهده کنید