جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

ضعف دست


ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:
۱. بیش از چند دقیقه فقدان حس یا احساس کرختی در دست وجود دارد.
۲. اگر با دستتان نمی‌‌توانید کار بکنید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
۳. اخیراً حادثه‌ای داشته‌اید و دست تغییر شکل داده یا معیوب شده است، یا صدائی غیرعادی از مفاصل آن شنیده می‌شود.
ـ ضعف دست نشانهٔ چیست:
گرچه دست برای تحمل مشکلات زیاد ساخته شده است، ولی بعضی قسمت‌های آن مستعد آسیب هستند. در اغلب موارد، ضعف بازو ناشی از نوعی فشار درونی است. یک عصب یا رگ‌خونی در نقطه‌ای بین گردن و انگشتان، احتمالاً در میان ماهیچه‌های گردن و شانه، تحت فشار قرار گرفته است. کم شدن جریان خون به ناحیهٔ گرفتار و ناتوانی انتهاهای عصبی در ارسال کامل علائم حسی به مغز باعث احساس کرختی یا ضعف در دست می‌شود.
این آسیب‌های عصبی به چندین نام خوانده می‌شوند، مثل نشانگان خروجی سینه (اگر ناحیهٔ فشار جائی بین گردن و شانه باشد)، فشردگی عصب زندزیرین (مخصوصاً اگر ناحیهٔ گرفتار از آرنج به پائین باشد)، و نشانگان تونل مچ دست، اما همهٔ آنها در یک چیز مشترکند: اعصابی (و گاهی رگ‌هائی) که از گردن به دست می‌آیند گرفتار شده‌اند.
آسیب فشاری دیگر که اغلب نادیده گرفته می‌شود، آسیب دیدن عصب زندزیرین در ناحیه‌ای در زیر آرنج است و باعث کرختی و گزگز دست و درد آرنج می‌شود. افرادی که آرنج‌ها را بر روی سطوح سخت تکیه می‌‌دهند گاهی گرفتار این حالت می‌شوند. دوچرخه‌سواران نیز چنین فقدان حسی را در انگشت‌هایشان گزارش کرده‌اند. این حالت، که تکیه بر فرمان دوچرخه عصب زندزیرین را تحت فشار قرار داده است، گرفتارئی است که نشانگان تونل زندزیرین نام دارد.
این آسیب‌ها معمولاً در اثر حرکات تکراری دست در طول هفته‌‌ها و ماه‌ها روی می‌دهد. مثلاً سیم‌کش‌های برق، که حرکت چرخشی دست را برای چرخاندن آچار پیچ‌گوشتی یا سر سیم‌ها مرتباً تکرار می‌کنند، مستعد آسیب دیدن وترها آرنج هستند.
تمام این وترها، رباط‌ها و ماهیچه‌های گرفتار مستعد التهاب هستند و در نزدیکی عصب ورم می‌کنند. گرچه آسیب در آرنج، مچ و شانه‌ روی داده است، اغلب احساس ضعف در ساعد و بازو است.
ـ درمان ضعف دست:
درمان ضعف دست بستگی به تشخیص آن دارد. بازگرداندن توان یک دست لخت شده ممکن است با استراحت انجام شود یا نیاز به جراحی داشته باشد. در اینجا چند راهنمائی می‌شود.
به متخصص مراجعه کنید. اگر فشردگی عصب وجود داشته باشد، نخستین کار تعیین شدت آن است. پزشکان برای برخی بیماران جراحی را توصیه می‌کنند، مخصوصاً اگر علائم مشهود باشد. اما درمان محافظه‌کارانه‌تر بهتر است: تا زمان فروکش کردن علائم استراحت کنید، از تخته‌بند استفاده کنید، و شاید نیز تزریق کورتیزون برای کاهش درد و التهاب لازم شود.
آزمایش‌های لازم را انجام دهید. پزشک آزمایش‌هائی برای تعیین محل گرفتاری‌ عصب انجام می‌‌دهد. آزمایش‌های دیگر ممکن است برای اندازه‌گیری حساسیت دست به فشار یا دما باشد. همچنین ممکن است قدرت چنگ‌زدن را اندازه‌گیری کند یا برای تعیین مقدار ضعف شما را وادار به حرکت دادن مفصل یا اندام کند.
به سرکار برگردید. بازآموزی انجام کار توسط درمانگر شغلی یا فیزیوتراپیست و اینکه چه‌گونه با کمتری فشار به دست کار یا ورزش مورد علاقهٔ خود را انجام دهید بسیار سودمند است. مثلاً پائین آوردن زین دوچرخه و پوشیدن دستکش بالشتک‌دار می‌‌تواند از بروز نشانگان تونل مچ دست جلوگیری کند. گذاشتن بالشتک مخصوص در زیر آرنج مانع بیماری عصب زندزیرین می‌شود. اما معالجه هرچه زودتر شروع شود، نتیجهٔ درمان بهتر خواهد بود. چنین آسیب‌هائی را نباید نادیده گرفت. یک عصب آسیب دیده ممکن است به‌قدری تحریب شود که غیر قابل درمان و منجر به ضعف دائمی اندام گردد. در این موارد، حتی اگر بعداً با عمل جراحی آن را درست کنید، باز توانائی اندام محدود خواهد بود. کاری را که پزشکان ترجیح می‌دهند انجام دهند، ممانعت از ناتوان شدن اندام است.


همچنین مشاهده کنید