جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

بیماری‌های واگیردار


لازم است که مادران فقط اطّلاعات کلى در مورد بيماى‌ها داشته باشند. هرگونه بيمارى واگير توسط محرّک‌هاى مخصوصى پديد مى‌آيد که عبارتند از: 'باکترى ـ باسيل ـ ويروس' . اگر باسيلِ ديفترى وجود نداشته باشد، بيمارى ديفترى بروز نخواهد کرد. و بدون باسيل سل، بيمارى سل پديد نخواهد آمد. و بالاخره اگر ويروس فلج اطفال (پوليو) نباشد، بيمارى پوليو نيز وجود نخواهد داشت.
راه سرايت بيمارى‌ها نيز از هم متفاوت مى‌باشند. اما غالباً توسط تماس مستقيم با شخص بيمار، توسط عطسه و سرفه، بيمارى سرايت مى‌کند.
بعضى بيمارى‌ها توسط مواد دفع شده از انسانِ بيمار، منتشر مى‌شود و بعضى ديگر حتى توسط اشياء بى‌روح (مانند کتاب ـ اسباب‌بازى) منتقل مى‌شود مانند مخملک. در بعضى بيمارى‌ها (مانند ديفترى ـ فلج اطفال) يک شخص ثالث سالم مى‌تواند محرک را از مريض به شخص ديگرى منتقل کند. اينها اشخاص سالمى هستند که حامل محرک مى‌باشند و آن را به ديگرى انتقال مى‌دهند بدون آنکه خود از نقش خويش آگاه باشند.
خاصيت محرک‌هاى بيمارى آن است که سريعاً تکثير مى‌يابند و زود پخش مى‌شوند. و قاعدتاً اطفال هر چه کم سن و سال‌تر باشند، به همان نسبت بيشتر مورد تهاجم قرار مى‌گيرند. بنابراين بايد نوزاد کوچک را حتى‌الامکان از بيمارى‌هاى واگير دور نگهداشت. بارها تجربه کرده‌ايم که وقتى يک بيمارى واگير در خانه‌اى بروز مى‌کند. در بين خواهران و برادران يکى مصون مى‌ماند و مبتلا نمى‌شود. اين نشان مى‌دهد که بدن طفل خيلى مقاوم است. اما بيمارى‌هاى واگير چندى وجود دارند که به زحمت مى‌توان از شر آن خلاص شد (مانند سرخک و آبله مرغان) راندمان ابتلاء به بيمارى واگير وقتى زيادتر مى‌شود. که بدن به دليلى ضعيف شده باشد. مثلاً يک گريپ مى‌تواند پلى بشود براى بيمارى سل. و يا گاهى ديفترى و مخملک با هم ظاهر مى‌شوند.
پس توصيه مى‌کنيم که هرگونه خطر سرايت خود را کنار بکشيد. اگر در منزل فاميل و يا دوستى بيمارى واگير ديده مى‌شود، خود و طفل شما از رفت و آمد به آن خانه اجتناب کنيد زيرا شما نمى‌توانيد که افراد خانواده سالم هستند و يا سالم باقى خواهند ماند.
اکثر بيمارى‌هاى واگير اطفال، پيش درآمد ساده‌اى دارند. يعنى طفل فقط کمى سرفه مى‌کند و يا ظاهراً ذکام ساده‌اى دارد. مثلاً در مورد سرخک و سياه‌سرفه و اوريون وضع به اين صورت است. در حالى‌که در همان اوقات بيمارى قابل سرايت است. قابل تذکر است که 'پيش درآمد' بيمارى‌ها با هم متفاوت مى‌باشند.
- حال عکس قضيه:
طفل خود شما بيمار است و شما مى‌ترسيد که مبادا يک بيمارى واگير باشد. او ظاهراً سرما خورده و تب نيز مى‌کند. پس از چند روز مى‌بينيد که لکه‌هاى قرمز رنگى روى پوست بدن وى ديده مى‌شود. چکار بايد بکنيد؟
طفل را در بستر قرار دهيد و حرارت بدن او را اندازه بگيريد. اگر خواهر و برادر ديگرى در منزل هستند به طريقى سعى کنيد طفل در اطاق تنها باشد يعنى در قرنطينه قرار بگيرد. به دکتر اطلاع بدهيد و خواهش کنيد که طفل را ببينيد. حرارت بدن طفل را در صبح زود، ظهر و غروب اندازه بگيريد و با تاريخ روز يادداشت کنيد و به دکتر ارائه دهيد. از ادرار و مدفوع او نمونه بردارى کنيد و به دکتر نشان بدهيد. در مورد استفراغ نيز به همچنين. ظروف غذاى طفل را جداگانه بشوئيد. لگن و ظرف استفراغ را با ماده‌اى ضدغفونى کنيد.
خود شما هنگامى که وارد اطاق بيمار مى‌شويد بهتر است روپوشى بپوشيد که بتوان آن را جوشاند. هنگامى که از اطاق خارج مى‌شويد روپوش را در بياوريد و دست‌هاى خود را با آب گرم و صابون خوب بشوئيد و زير ناخن‌ها را برس بزنيد. تا دکتر نيامده و دستور غذائى نداده است مى‌توانيد به او کمى شير يا آب ميوه و يا چاى کمرنگ بدهيد. اگر دکتر دير کرده مى‌توانيد به او کمى سوخارى يا حريره‌اى از شير و انواع آرد بدهيد. اطفال مريض معمولاً از خوردن امتناع مى‌ورزند. اين امتناع طبيعى است. اما نبايد طفل را بيش از ۲۴ ساعت گرسنه گذاشت مخصوصاً اگر کم سن و سال نيز باشد. گاهى يبوست پديد مى‌آيد. آن را نيز نبايد ناديده گرفت على‌‌الخصوص اگر بيش از ۲۴ ساعت به طول بيانجامد. ابتدا سعى کنيد به کمک مداواى خانگى آن را بر طرف سازيد.
  سرخک
- واکسيناسيون ممکن است.
- عامل آن يک ويروس است.
- طريقهٔ سرايت: مستقيم از انسان به انسان ديگر.
- زمان بين ابتلاء و بروز بيمارى ۱۱ ـ ۹ روز.
- پيش در آمد:
سرماخوردگى عمومى با سرفه‌هاى خشک و عوعو مانند، چشم‌ها قرمز و نسبت به نور حساس مى‌گردد.
- علائم بيمارى:
تقريباً ۱۴روز پس ابتلاء به بيمارى تب بالا ظاهر مى‌شود، سپس لکه‌هاى کوچک صورتى رنگ که به سرعت زياد مى‌شوند و به هم مى‌پيوندند. دانه‌ها از پشت گوش‌ها ظاهر مى‌شود و معمولاً پس از سه روز محو مى‌شوند و تب پائين مى‌آيد. در اوج بيمارى، چشم‌ها و بينى پف مى‌کنند و سرفه‌ها مزاحم هستند. اگر تب پائين نمى‌آيد، در آن صورت طبيب، در جستجوى عوارض برمى‌آيد که در درجهٔ اول ريه‌ها و گوش‌ها در معرض خطر قرار دارند.
- معالجه:
استراحت، نوشيدنى‌هاى گرم، داروى ضدسرفه، پاشويه، شياف تب برو مراقبت دايم تحت نظر دکتر.
- يک‌بار ابتلاء به سرخک در تمام مدت عمر مصونيت مى‌دهد.
   سرخجه
- سرخجه شبيه سرخک است. در مقايسه با سرخک کمتر پيش مى‌آيد و خفيف‌تر است.
- تازگى‌ها واکسيناسيون عليه آن نيز ممکن است.
- عامل: يک ويروس است.
- طريقهٔ سرايت: مستقيماً از انسان به انسان ديگر و توسط اشياء.
- زمان بين ابتلاء و بروز بيمارى ۳ ـ ۲ هفته.
- پيش درآمد: تابع قاعدهٔ خاصى نيست.
- علائم بيمارى:
تب خفيف، حالاتى مانند سرماخوردگى جزئى و دانه‌هائى شبيه سرخک.
- معالجه: استراحت ـ پودرزدن به پوست.
خطر سرخجه بيشتر براى شخص شما است در صورتى‌که حامله باشيد و مخصوصاً در سه ماههٔ اول باردارى. در اين دوران بايد حتماً از ابتلاء به سرخجه محفوظ بمانيد. زيرا اگر مبتلا شويد، بدون شک طفل شما از آسيب در امان نخواهد ماند. اگر على‌رغم اين تمايل، در دوران باردارى مبتلا به سرخجه شديد، حتماً به طبيب مراجعه کنيد. او قادر خواهد بود توسط دارو و آمپول بيمارى. سرخجه را تعديل کند. بنابراين هيچ‌وقت سعى نکنيد که مانع ابتلاء دختران به سرخجه بشويد، زيرا يک‌بار ابتلاء به اين بيمارى، براى تمام مدت عمر مصونيت مى‌دهد و چون دختران مادران آينده خواهند بود، پس ايده‌آل است اگر در سنين کوچک مبتلاء شوند.


همچنین مشاهده کنید