سوختگی‌ها ـ burns

سوختگی‌ها عبارت‌ است‌ از آسیب‌ به‌ پوست‌ و گاهی‌ سایر اعضا در اثر تماس‌ با گرما، اشعه‌، الكتریسیته‌، یا مواد شیمیایی‌. خطر آسیب‌ در شیرخواران‌ و خردسالان‌ از همه‌ بیشتر است‌.

ـ علایم‌ شایع‌:

سوختگی‌ها سه‌ نوع‌ هستند: سوختگی‌های‌ درجه‌ 1 محدود به‌ لایه‌ فوقانی‌ پوست‌ هستند. این‌ نوع‌ سوختگی‌ها باعث‌ قرمزی‌، درد به‌ هنگام‌ لمس‌، درد، تورم‌ و تب‌ خفیف‌ می‌شوند. در سوختگی‌های‌ درجه‌ 2، لایه‌های‌ عمقی‌تر پوست‌ تحت‌ تأثیر قرار می‌گیرند. علایم‌ شدیدتر هستند و معمولاً شامل‌ تاول‌ نیز می‌شوند. در سوختگی‌های‌ درجه‌ 3، تمام‌ لایه‌های‌ پوست‌ تحت‌ تأثیر قرار می‌گیرند. پوست‌ سفید (به‌ نظر پخته‌ شده‌ می‌رسد)، و ممكن‌ است‌ هیچ‌ دردی‌ در مراحل‌ اولیه‌ وجود نداشته‌ باشد.

ـ علل‌ بیماری:

افزایش‌ درجه‌ حرارت‌ پوست‌ ناشی‌ از منابع‌ حرارتی‌ مثل‌ آتش‌، بخار، یا الكتریسیته‌. شعله‌های‌ باز و مایعات‌ داغ‌ شایعترین‌ علل‌ هستند. آسیب‌ بافتی‌ ناشی‌ از مواد شیمیایی‌ یا اشعه‌، از جمله‌ اشعه‌ خورشید آسیب‌ ناشی‌ از رعد و برق‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ سوختگی‌های‌ درونی‌ شود بدون‌ اینكه‌ در روی‌ پوست‌ ضایعات‌ زیادی‌ دیده‌ شود.

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:

استرس‌، بی‌احتیاطی‌، سیگار كشیدن‌ در رختخواب‌، یا مصرف‌ الكل‌. تمامی‌ موارد فوق‌ باعث‌ افزایش‌ احتمال‌ حوادث‌ می‌شوند. مشاغلی‌ كه‌ دربرگیرنده‌ قرار گرفتن‌ در معرض‌ گرما یا اشعه‌ باشند، مثلاً آتش‌نشان‌ها، پلیس‌ها، یا كسانی‌ كه‌ در كارخانه‌های‌ صنایع‌ نظامی‌ كار می‌كنند. مشكل‌ در سیم‌كشی‌ ساختمان. آبگرم‌كن‌هایی‌ كه‌ روی‌ درجه‌ حرارت‌ بالا تنظیم‌ شده‌ باشند.

ـ پیشگیری‌:

در بیرون‌ از خانه‌ از كرم‌ ضد آفتاب‌ استفاده‌ نمایید. خانه‌ خود را از نظر آتش‌سوزی‌ ایمن‌ كنید. آژیر مخصوص‌ دود در خانه‌ نصب‌ كنید، برای‌ خروج‌ اضطراری‌ تمهیدات‌ لازم‌ را بیاندیشید، و به‌طور منظم‌ مقابله‌ با آتش‌سوزی‌ را تمرین‌ كنید. در نزدیكی‌ آتش‌ یا اشعه‌، لباس‌ و وسایل‌ حفاظتی‌ مخصوص‌ بپوشید و نكات‌ ایمنی‌ را به‌ دقت‌ رعایت‌ كنید. از دست‌ زدن‌ به‌ سیم‌های‌ برق‌ لخت‌ جداً خودداری‌ كنید. به‌ فرزندانتان‌ نكات‌ ایمنی‌ را در رابطه‌ با استفاده‌ از كبریت‌، آتش‌، پریز برق‌، سیم‌ برق‌، و اجاق‌ گاز و اجاق‌های‌ الكتریكی‌، بیاموزید. از سیم‌ سیاری‌ كه‌ یك‌ پریز در یك‌ سمت‌ و یك‌ جای‌ لامپ‌ در سمت‌ دیگر دارد استفاده‌ نكرده‌، آن‌ را دور بیندازید، زیرا خطرناك‌ است‌. اگر فرزند خردسال‌ دارید، روی‌ پریزهای‌ برق‌ بی‌استفاده‌ درپوش‌ حفاظتی‌ بگذارید و سیم‌هایی‌ كه‌ قسمتی‌ از پوشش‌ آنها رفته‌ است‌ را تعویض‌ كنید.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:

اغلب‌ افراد در صورتی‌ كه‌ وسعت‌ سوختگی‌ (از جمله‌ نوع‌ درجه‌ 3 آن‌) كمتر از 50% كل‌ سطح‌ بدن‌ باشد، بهبود می‌یابند. در سوختگی‌های‌ خفیف‌، پوست‌ معمولاً در عرض‌ 3-1 هفته‌ خود به‌ خود ترمیم‌ می‌شود.

ـ عوارض‌ احتمالی‌:

۱. ذات‌الریه‌

۲. شوك‌ به‌ علت‌ از دست‌ دادن‌ مایعات‌ و الكترولیت‌ها (سوختگی‌های‌ شدید)

۳. اختلال‌ بینایی‌ در صورت‌ آسیب‌ به‌ چشم‌ها

۴. عفونت‌ در ناحیه‌ سوختگی‌

۵. تشكیل‌ جوشگاه‌ دایمی‌

۶. كزاز و سایر عفونت‌ها

ـ درمان‌:

۱. اطمینان‌ حاصل‌ كنید كه‌ واكسیناسیون‌ كزاز شما به‌ روز باشد، زیرا سوختگی‌ها یكی‌ از شایعترین‌ علل‌ عفونت‌ها، از جمله‌ كزاز هستند.

۲. درمان‌ بسته‌ به‌ عمق‌ و وسعت‌ نواحی‌ دچار سوختگی‌ متفاوت‌ است‌.

۳. درمان‌ بسته‌ به‌ عمق‌ و وسعت‌ نواحی‌ دچار سوختگی‌ متفاوت‌ است‌.

۴. نواحی‌ كوچك‌ دچار سوختگی‌ درجه‌ 2 یا 3 را به‌ مدت‌ ده‌ دقیقه‌ در آب‌ سرد فرو ببرید تا درد و تورم‌ كاهش‌ یابد.

۵. ناحیه‌ دچار سوختگی‌ را تمیز نگاه‌ دارید. روزانه‌ یك‌ بار ناحیه‌ سوخته‌ را در وان‌ آب‌ ولرم‌ قرار دهید یا روی‌ آن‌ كمپرس‌ آب‌ ولرم‌ قرار دهید. ضمناً می‌توانید دو قاشق‌ غذاخوری‌ ماده‌ پاك‌كننده‌ به‌صورت‌ پودر را به‌ وان‌ آب‌ اضافه‌ كنید تا نواحی‌ دلمه‌ بسته‌ را پاك‌ كنید. برای‌ كمپرس‌ فقط‌ از آب‌ استفاده‌ كنید.

۶. در صورت‌ امكان‌، ناحیه‌ سوخته‌ را بالاتر از سایر نقاط‌ بدن‌ قرار دهید.

۷. می‌توانید از پانسمان‌های‌ مخصوص‌ روی‌ ناحیه‌ سوخته‌ استفاده‌ نمایید.

۸. بستری‌ كردن‌ تمام‌ موارد سوختگی‌ درجه‌ 3 وسیع‌ و بعضی‌ موارد سوختگی‌ درجه‌ 2. برای‌ موارد وخیم‌، مراكز مخصوص‌ سوانح‌ و سوختگی‌ وجود دارد.

۹. جراحی‌ برای‌ پیوند پوست‌ روی‌ سوختگی‌های‌ درجه‌ 3

ـ داروها:

برای‌ درمان‌ سوختگی‌های‌ خفیف‌، می‌توانید از پمادهای‌ آنتی‌بیوتیكی‌، پمادهای‌ بی‌حس‌كننده‌، و آسپیرین‌ استفاده‌ كنید. برای‌ درمان‌ سوختگی‌های‌ شدید، ممكن‌ است‌ داروهای‌ قوی‌ ضد درد، آنتی‌بیوتیك‌ها و واكسن‌ یادآوری‌ كزاز لازم‌ باشد.

ـ فعالیت‌:

بستگی‌ به‌ محل‌ و وسعت‌ سوختگی‌ دارد. زودتر به‌ راه‌ انداختن‌ بیماری‌ كه‌ دچار سوختگی‌ شده‌ است‌ یكی‌ از نكات‌ مهم‌ در روند بهبودی‌ بیمار پس‌ از آغاز درمان‌ است‌.

ـ رژیم‌ غذائی‌:

برای‌ سوختگی‌های‌ خفیف‌ رژیم‌ خاصی‌ توصیه‌ نمی‌شود. در مورد سوختگی‌های‌ شدید، امكان‌ دارد تغذیه‌ وریدی‌ ضروری‌ باشد.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:

۱. اگر یك‌ شیرخوار دچار سوختگی‌ شده‌ باشد، حتی‌ اگر خفیف‌ به‌ نظر برسد.

۲. اگر یكی‌ از مشكلات‌ زیر به‌ هنگام‌ درمان‌ رخ‌ دهد: التیام‌ سوختگی‌ در عرض‌ 6 روز آغاز نشود؛ علایمی‌ چون‌ تب‌ و لرز، و درد فزاینده‌، قرمزی‌، تورم‌ یا چرك‌ در ناحیه‌ دچار سوختگی‌ به‌ وجود آیند.